Deila

deila

deila, v. (ld) 1) dele eller afdele i flereDele eller Stykker; segðu þat - hvesú á heitir, er deilir með jötna sonumgrund ok með goðum? Vafþr. 15 fg;allt þat land, er vatnföll deila til sjó-far Eg. 28 (575); þar er eigi skylt atganga til merkja, er ár deila Grg. II,8019; féll niðr vatn eigi óðara en deildistórum dropum dvs. end i store Draaber, Heilag. I, 69911; deila dœgr Rimb.51 a29 (825). 66 b23 (374) (se under dœgr);hann kunni - deila dœgrafar, þótt engisæi himintungl OH. 17434; hvert dœgrer deilt í 12 stundir Hom. 10918; skalskera krossa ok láta fara alla vegasem dagr deilist Hák. 9; eptir þat sáþeir sól ok máttu þá deila ættir Flat.I, 43122; þat var eitt sinn, at þeirkoma at landi H. ok Þ. ok skylduskipta fengi sínu, vildi H. bæði kjósaok deila (istedetfor at den ene skulde dele det i 2 Parter og den anden derafvælge, hvilken han vilde; jvf RA. 480;W. Wackernagel i Zeitschr. f. d. Alterth. II, 542-548) Laxd. 14 (2415); dernæst: kjósa ok deila i Alm. med Betydningenaf at være eneraadig ved Opgjøret af etMellemværende, som to Parter have medhinanden: eigi er ráðit, at bæði sé, atvið kjósim ok deilim Nj. 118 (1788);eigí var yðr þess ván, at hann mundiráðlauss fyrir, ok láta yðr kjósa ok deilayðvar í millum Band. 308; m. Dat.: hversu má keisarinn deila sér í tvástaði Heilag. I, 2828. 2) tildele; efhonum er eigi deildr matr at málumGrg. I, 13017; jvf Gisl. 4729; sonumhennar skyldi ekki deila dögurð Heið.22 (3376); þeir skolu rjóðr deila þeim,er meirr hafa neytt skógar Grg. II,1094; at þeim hlut, er honum var deildrGrg. II, 77; þótti þá sem jafnan, atBrandr áboti hefði sér hinn betra hlutaf deildan Sturl. II, 8610; vil ek sœkja- - meðan mér deilist lífit til Fm.VIII, 20520. 3) uddele (jvf brytja, skipta)Homil. 1213 fg 9 fg); deila mat á borðHeið. 22 (3348); þú kunnir aldregi deilameð mönnum mat Lok. 46; ef líkam-ligir hlutir einir væri til at deila meðmörgum Homil. 1213; sem guðs líkamivar út deildr Fm. XI, 43419. 4) sprede,fordele (jvf dreifa); fjöll þau, er vatn-föll deilast á millum heraða Grg. II,8024; svá víða sem hón (dvs. kristnin)deilist um heim Hom. 4212; nú deilastfagnaðir þessar samkundu of allan heimHomil. 18925. 5) tage Del i, give sig af mednoget (eng. deal, jvf eiga hlut í, at e-u,hlutdeila), med Tingen i Akk. som Objekt,Personen, med hvem man har noget atgjøre, tilføiet i Akk. ved Præp. við, ogMidlet eller Maaden, som derved bruges,i Dativ: engi maðr á önnur mál atdeila í kirkju, nema biðja fyrir sérHom. 6516; hann við Ríg rúnar deildiRíg. 42; þit skolot deila kníf ok kjöt-stykki ok alla hluti ykkar í milli semfrændr en eigi sem fjándr Grg. I,2067; ef þú vill þetta mál með svámikilli heimsku fram hafa at deila (nl. málit) afli ok ofríki með oss Flat. I,569; at þeir Hákon konungr deildiöngvar úhœfur Flat. I, 5023; þótt hring-brotar heiptir deili Hund. I, 44; núek við Óðin deilda mína orðspeki Vafþr. 55; munum við borðmun eiga at deilaFm. VIII, 28810; deili gröm við þik dvs.gid Fanden vilde tage fat paa dig, saaat du fik med ham at gjøre, Hund. I,43. 6) tviste, stride, med Gjenstandensom Objekt; deila ríki gripdeildum Fm.I, 22112; deila e-t brotum dvs. være af indbyrdes afvigende Mening om en Sag,men saaledes som om den var vanskeligat afgjøre, medens man dog lader detsig være magtpaaliggende med Nøiagtig-hed at udfinde Sandheden? er þeirtöluðu þetta (om hvem der var göfgastrmaðr), þá svarar þar til Þorleifr k.:hví þræta (menn) um slíka hluti, segirhann, er allir menn mega sjá hversuer? hvat viltu segja, Þorleifr? sögðuþeir, er þú deilir þat svá mjök brotumEb. 35 (6515); eigi þykkjast þeir hafafundit þat mál mér til handa, at þeimþykkir mér fullkosta fyrir sakir mínnartignar ok vitro, annars staðar en hér,sem Mattildr er dóttir þín - slíktþykki mér menn ekki brotum deilthafa, bæði sakir vitsmuna ok virðingarKonr. 5146; men Alm. deila um e-tOH. 8614. 12722; Fm. VII, 144; deila íll-deildum Sturl. II, 14515; deila á e-n dvs.yppe Tvist med en: til hvers deili þér uppá mik (Vulg. quid jurgamini contra me)Stj. 29435; deila e-n málum dvs. have Tviste-maal med en, Krók. 217; deila til e-s dvs.ved Strid søge at opnaa, tilvende signoget: Eg. 68 (1663); Sturl. II, 166;Stj. 29435; Heilag. I, 63839; deilast ate-u dvs. være uenige om noget, idet hvergjør sin Paastand, Sturl. II, 24621; Post. 87312; upers. deilir í e-t dvs. der spørgesefter noget som det, hvorpaa det i et vistTilfælde kommer an, som det hvilket erdet afgjørende i en Sag: sá býr nærrvettvangi, er í þeim lut býr húss, ertil vettvangs horfir, ef í þat deilir Grág.376; mun oss þat þykkja sýnt, at áþeim enum fjölmenna fundi (nl. Dom-medag) mon öllu meira í þykkja deila,at vér hefðim beint optarr en sjald-narr fyr þurftamönnum Homil. 10837;deilir í með þeim dvs. de ere uenige, afforskjellig Mening (om en Sag): skoluþeir ráða, er fleiri ero saman, ef ídeilir með þeim dvs. hvor der er to for-skjellige Meninger, skal Pluraliteten haveden afgjørende Stemme, Grg. I, 6719. 7) afgjøre, hvorledes det er eller skalvære med en Sag; deila víg með verumLok. 22; eigi deilir kosti (dvs. ikke kanman dømme efter Udseende), ef þú gefstvel Nj. 50 (7819); fjöll þau er vatnfölldeila merki Grg. I, 1112. 8) raade,herske over noget; deila bauga, fé Skírn.22; Ríg. 20; þar er munuð deilirOddr. 24.

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚦᚽᛁᛚᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.