Festa

festa

festa, v. (st) 1) gjøre fast (se fastr 1), mods. leysa; þar skolu vera 4 rimar í (dvs. írimagarði) ok okar á endum, ok festisvá fast með hankum, at eigi falliniðr fyrir vindi eða búfé Landsl. 7,298; festu þeir skip sítt við SaltholmSturl. I, 6712; festa skip Eg. 33 (672);Fm. VII, 3142; festa bát Fld. III,65310; festa far Am. 35 (37); jvf Hým.26; festa skútu Fld. II, 53522; festahval Grág. 51519 fgg; upers. festir fótinndvs. Foden gror sammen der, hvor den erbrækket ved Benbrud, saa at dens Deleigjen blive sammenhængende, og Fodenhel, Eb. 63 (11517); Bp. I, 42419. 74330;Sturl. I, 995. 25032. 34; festast v. r. faafast Fod under sig, opnaa en fast Stil-ling, = staðfestast: hann ætlaði svá,ef hann festist í ríkinu -, at hafa framkristniboðit Fris. 7133; þegar hannþóttist festast í ríkinu Fm. XI, 34327. 2) ophænge, = festa upp; var fest kerupp undir dropann með silfrstrengjumHeilag. I, 69912; sá atburðr varð -,at fest vóru út klæði til þerris Laxd.97 (19326); ef maðr festir vápn síttþar, er sjalft fellr ofan, ok fái maðrskaða þar af, ok ábyrgist sá er uppfesti Grg. I, 1671. 3) = festa í minnisér; þá orti Egill alla drápuna okhafði fest svá (dvs. lært det saaledesudenad), at hann mátti kveða um morg-ininn Eg. 62 (14624). 4) gjøre sikker ogpaalidelig; ek vil festa trúnað þínnmeð því, at ek vil, at hér sé eptirmeð mér R. son þínn OH. 9926. 5) vedtage noget med en bindende Forplig-telse til at holde det, underkaste sig det, præstere det; með því at þeir vóru of-drukknir, þá játtu þeir ok festu þettasín í milli Fld. II, 54624; fyrr en þúfestir kaup þítt til fulls Kgs. 525; lítlueptir fest sáttmál Heilag. I, 30222;er konungarnir höfðu þetta ráð festmeð sér Fm. IV, 1497 (jvf OH. 621);enn kristni maðr sagði ok sína sögu,þá sem hann hafði fyrir sér fest Heilag.II, 4828; festa heit Bp. I, 1845. 18923;Heilag. II, 13232 (se under heit); festadóm dvs. vedtage en Sags Afgjørelse vedDom, Gul. 3734; festa e-s dóm á málidvs. vedtage at ens Dom skal afgjøre Sa-gen, OH, 9832. 14810; festa víti, fé dvs.vedtage at betale Mulkt, Penge, Frost. 2,229; Gul. 3747; Landsl. 8, 410; Fris.3667; festa eið, járnburð dvs. vedtage,forpligte sig til ved Ed, Jernbyrd atgodtgjøre sin Uskyldighed i en Brøde,hvorfor man er anklaget, Landsl. 9, 5;Fm. VII, 23019; Sturl. I,4217; þau játt-uðu ok festu (dvs. de lovede og gav bin-dende Tilsagn om) þann vitnisburð, semhér, fylgir, DN. X, 218; festa e-m e-tdvs. indrømme, tilsige en noget med enbindende Forpligtelse: gékk þá Þorkelltil ok festi jarli þetta allt, sem hannkvað á OH. 9917; K. festi biskupieindœmi Sturl. I, 2146; vér erum búnirat festa yðr - sœmd ok sjalfdœmifyrir þessa sök El. 5117; þeir festuhonum at gera Dufgusi ekki meinSturl. I, 27331; bœndr festu Kolbeiniat halda upp fégjöldum slíkum, sembiskup vildi gört hafa Sturl. I, 2148;festa gjald í konungs vald dvs. vedtageat betale saa meget som Kongen bestem- mer, Fm. VIII, 32712; festa e-t á, í e-sdóm dvs. vedtage ens Dom som den, der skal være afgjørende i en Sag, OH. 1488; Fm. VII, 30221 jvf Fm. IV,3271 fgg; festa mund, gjöf með konuGul. 512. 4. 6) i Besynderlighed: festakonu dvs. binde en Kvinde med foregaa-ende Løfte om paafølgende Indtrædelsei Ægteskab: a) skal faðir sjalfr festadóttor sína, ef hón er mær, en bróðir,ef faðir er dauðr Gul. 516; ef maðrfestir manni konu þá, er hann skal eigifiri ráða Gul. 5119; Ásgrímr festi Helgadóttur sína ok var kveðit á brúðlaups-stefnu Nj. 27 (40); b) ekkja skal sjölffesta sik ok hafa frænda ráð við Gul.5115 jvf 5127; c) nú festir maðr sér konuBorg. I, 1515; jvf Frost. 3, 121; síðanfesti Þorvaldr Hallgerði Nj. 9 (177);jvf Fld. II, 35314; Gul. 518. 20. 7) saa- ledes sætte eller hævde sig i Besiddelseaf noget, at det er enhver anden for-budt at raade derover, = lögfesta, festalög fyrir e-t; lóð at festa Frost. 13,26; vildi gjarna vita, ef nökkut mættiþat þar finnast, er þeir mætti festaok þeim væri til sakargiptar Flat. III,38239 (jvf Mork. 10630; Fm. VI, 37826). 8) festast v. r. tiltage i Styrke og Kraft, blive fastr 5; er festist orrostan okskipin hafa saman bundizt, görum þásem harðasta hríðina OH. 3836; erfestist bardaginn, lét Ö. sígast at hamr-inum, ok er víkingar sá þat, hugðuþeir, at hann myndi flýja vilja Grett.72; jvf Sturl. II, 552; er aðaliga festistatsókn at Orminum Flat. I, 48315. -Med Præp. á: festa e-t á e-t dvs. fast- binde noget saaledes til en Gjenstand,at det bliver hængende fast ved denne: er þetta heyrði Hylas faðir hans, þálét hann festa son sínn á tré ok berjaHeilag. II, 32730 (jvf Heilag. I, 47621. 29og festa í stagl); festa e-n á galgaAm. 55 (59); Hamd. 22 (21); upers.festir e-t á e-u = festir e-t í e-u: rekrhann ofan á vaðit ok festi þar ásteini einum Nj. 73 (10819); fig. eptir-leitandi alla vega - við hvern mann,er hann mátti orð á festa (som hanfik tale med), hverr sá mun vera er- Heilag. II, 7117; þat fannst á,at hann mundi trúnað á festa þessaorðrœðu Eg. 12 (2327); Ólafi konungiþótti þat (nl. Geiras Død) svá mikillskaði, at hann festi ekki yndi á Vind-landi síðan Flat. I, 1163. - fyrir:festa lög fyrir e-t dvs. lægge Beslag paanoget, nedlægge Forbud mod at tage eller bruge noget, Frost. 13, 2112. 26.- í: festa e-t í e-t = festa e-t á e-t:þá lét konungr festa í stagl Vitum- ok Crescentiam fostru hans, en erguðs menn vóru kvaldir mjök í stagli,þá -; þá kallaði Vitus ok mælti:dróttinn J. Kr.! leys þú oss nú -;þá kom guðs engill ok leysti þau orstagli Heilag. II, 23322-31; festa e-n ígalga Fm. VI, 3893; Jómsv. 5832;fig. festa e-t í minni OH. 4628; upers.festir e-t í e-u dvs. noget fæster sig i enGjenstand saaledes, at det bliver staaendederi, hængende derved: spjótit festi ískaflinum, skildinum dvs. trængte med Odden ind og satte sig fast i - Dpl.245; Nj. 151 (2627); ef við rekr at ámofan ok festir í eyrum Grág. 51215jvf 5127. 9. 11. - upp: festa upp 1) op-hænge i Alm.: festi hón hann upp áeinn nagla með fótum ok höndumDidr. 20926; festa upp vápn (paa Væg-gen bag Sædet i Stuen) Grg. I, 1672;Sturl. I, 38227; tóku þeir mat sínn oklétu í katla ok festu upp ok görðuundir eld Heilag. I, 27430; drógustþar saman föng mikil, hvalr ok slátr;er þat fœrt á Skinnastaði ok þar uppfest Sturl. I, 29328; á meðaldagum íjólum þá laði menn sild á skip okflyti ok upp festi, ef görvir eru teinarok áðr til búnir Frost. 2, 2710; ef -hann má eigi lík fœra fyrir sæ úfœrumeða firi fjalli, þá skal hann lík í úthúsfœra ok festa upp ok láta eigi lík ájörðu standa Gul. 2311; jvf JKr. 177;NBKr. 830; bauð, at hana skyldi uppfesta (í tré) ok berja með vöndumHeilag. I, 47621. 39 jvf 47639 (jvf Heilag.II, 32730 under festa á); festa e-n uppá galga OT. 218; Flat. II, 33021; Bp.II, 1144: stóð þar galgi, þar lét kon-ungr at bera bæði höfuðin (nl. Haakon Jarls og Karks) ok festa upp Flat. I,23822. 2) at hænge i Galge, aflive vedHængning: lézt betr gera til Þorfinns,en hann var verðr, er hann var eigidrepinn eðr uppfestr Fm. VI, 27322;tóku hann ok festu upp Fm. IX, 41019;jvf Nj. 5 (918); OT. 2115; höfðu þartekit þjóf ok ætluðu at festa uppSturl. I, 19725. - við: festa e-t viðe-t dvs. binde noget saaledes til en Ting,at det hænger fast derved: þeir menn,er á skeiðinni vóru, festu sik við aftrvið lyftingina á Orminum Flat. I,49015; sæm þette bréf vátter, er þesserpællæ er viðer fæst DN. V, 10935;nafn hefir þú gefit mér þat, sem viðmik mun festast Flat. I, 8616 (jvf nafnfestr); hann rekr alla svikamennok íllskuþjóð or landinu ok reinsarsvá, at ekki íllþýði festist við, meðanhann var höfðingi yfir GyðingumGyð. 404.

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚠᚽᛋᛏᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.