Geta

geta

geta, v. (get, gat, getinn) 1) frembringe; hugsa ok eptir um mannsins getnað(dvs. Skabelse), er svá af lítlu efni vargetinn Barl. 3210. 2) avle, saavel omMand som om Kvinde, = ala 1 (viðe-rri, e-m, af e-m) Vafþr. 32 fg; Lok. 35 fg; Ghe. 38; Fm. VI, 3453; getason með bónda sínum Stj. 42921; þúmant verða getandi í kviði ok þannson fœða = þú mant son geta okfœða Stj. 40914. 22; gefr hann (dvs. drótt-inn) henni son at geta þann, er hónfœðir síðan Mar. 15813; var þá okMargret dóttir Berdórs getin, en eigifœdd fyrr en at krossmessu næsteptir Dn. V, 7525; þeir féngu kvennaok gátu af þeim sonu Barl. 15824jvf 1363 ; þann er hón hafði getinnaf helgum anda Hom. 16824; jvf Mar. 253. 2714; ogsaa om Mand ogKvinde i Forening Stj. 9715; Grg. I,I, 22410. 18; OH. 7714. 3) føde, = ala 2;eptir þat gat Anna dóttur, ok - varmærin Maria kölluð Mar. 631 (34515);hit helga eldi, er af þér mun getast,(Vulg. nascetur Luc. 1, 35), mun kallastsonr guðs; sé! E. frændkona þín munson geta í elli sínni, ok er sjá ennsétti mánaðr frá því, er hann vargetinn Mar. 1911 fgg jvf 35825 fgg; hanner guðs sonr - getinn af feðr fyrirallar tíðir eilífliga Post. 2021. 4) skaffe,tilveiebringe (e-m e-t). Lok. 8; Hund. 2, 37; Hm. 8. 75 (76); Grág. 14510; geta e-m vel dvs. gjøre en tilgode, Hm. 136 (135); Kgs. 66; Str. 734; geta e-mílla dvs. gjøre en Skade, Vafþr. 10; Flat.II, 45335. 5) faa, opnaa, komme i Besid-delse af noget. Hm. 43 fg (44 fg). 57 (58).69 (70); Skírn. 32; Hým. 4; Völ. 13;Am. 52 (56); geta konu Jomsv. 5929;Laxd. 22 (5719); geta kvið Grg. I,3824; geta e-t af e-m dvs. faa nogetaf, hos en: hann mundi þat af guþegeta, ef hann vildi Bp. I, 35131 (2717);geta e-t at e-m dvs. opnaa noget hosen, faa udvirket noget af en, faa en tilat gjøre noget, Mork. 8828; Flat. III,37228; Homil. 13612; upers. getr e-t dvs.der faaes, findes noget: þar getr stein,er abeston heitir Fm. XI, 4158; þar(nl. i Arabien) getr reykelsi mest Hb.822; slíka menn getr varla til vitrleiks,sem þú ert Ljósv. 1735; hvar sá slíkanhúsbúnað í lends manns hýbýlum, ereigi getr slíkan í konungs herbergjumFm. VII, 1485; med tilføiet Præt. Part. afet andet Verbum: dvs. faa udrettet hvad detteVerbum betegner (= fá 6, vinna 7): Dn.IV, 35326; gátu eigi veiddan (fisk) Fm.IV, 898; er nú þat sét, at vér getum þáeigi með vápnum sótta Nj. 129 (1997);ef eignast getr fé Hm. 78 (79); ekget eigi fylgt yðr Fm. VI, 2117; þat(dvs. biðja mér konu) vilda ek, ef ekgæta vel fyrir mér sét Nj. 13 (2223);gátu ekki at gert se under gera at;eigi at heldr gat hann veitt þannikorna OH. 8534; goto hlaþit erninomBp. I, 35034 (269). 6) faa, komme til at (hvad enten det, som vederfares en, eret Gode eller et Onde, og uden at dettebehøver at være fremkaldt ved ens egenVirksomhed eller Bestræbelse) m. Inf.dels uden dels med foregaaende at: þáeiga gat Rígr at heita Ríg. 42 (45);þeim, er eiga getr Hjörv. 9; ek Gunn-ari gat at unna Oddr. 18 (20); erslíkt getr fœða jóð Am. 103 (105);sá gat við syndum taka Sól. 6; E. gatat eiga þann son Stj. 454; Sölvi gatat líta, hvar - Nj. 146 (24726); jvfFm. XI, 1316 (Jómsv.* 1121). 7) lære, = nema 9. Grg. I, 20921; lengi manþat, er ungr getr Gunl. 11 (2483). 8) nævne, omtale; sveinninn gat firiross, at - Dn. VIII, 1149; m. Gen.Hárb. 15; Lok. 20; Hm. 102 (103);þess þarf eigi at geta, ef sættir skuluvera OH. 536; er þess eigi getit, at -SE. I, 15015; Flat. I, 2893; heyra e-sgetit dvs. høre noget omtale, fortælle, Flat.I, 46014; med Præp. um: hann gat ekki umþetta fyrir sínum mönnum Flat. III,7631; er ekki getit um ferð þeirra fyrr,en - Fm. IV, 13030; í hverju (nl. bréfi)þér gátot, at yðr þikkir undarligt, hvívér gatom ekki við yðr í haust umsubvencionem pallii Dn. IV, 1004 fg;ogsaa: þess er við getit, at - dvs. deter fortalt, man fortæller at - Mork.13. 2136; Heilag. I, 62939; þat er okvið getit at - Heilag. I, 37832; núverðr þess við at geta, at - Post.84613. 9) mene, formode, m. Gen. þessget ek, at - Flat. II, 12934 jvf Skírn.24; hvárt getr þú þessa (dvs. er dettekun din Formodning), eða veitz þú þettameð sannindum Flat. I, 4573; ekkiget ek (dvs. jeg synes ikke), at hón sálug sémjök djarftœk Stj. 42215; ek get hanneigi þessa eina hjalp okkr veita dvs. jegmener, at dette ikke er den eneste Hjælp,han vil gjøre os, Stj. 42318; hann gat nærslíkum hlutum dvs. hans Mening trafdet temmelig nær med Hensyn til saa-danne Ting, Heilag. I, 7332; geta gátudvs. gjætte Gaade, Herv. 235-259 (Fld.I, 465) geta e-s til dvs. gjætte sig nogettil, fremsætte noget som sin Formod-ning, Formening om en Sag; nú getamenn þess til, er sjá skipit, at Gislimuni druknaðr vera Gísl. 4619; gatsíns hverr til, hvat skipum vera mundiFm. VIII, 21311; get þú til Fm. VI,39020; geta í hug e-m dvs. gjætte hvaden tænker, Fm. VI, 39023. 10) mérgezt at e-u dvs. jeg synes om, er tilfredsmed, finder Behag i noget, Sturl. I, 23220.II, 10617. 32; Laxd. 69 (19918); ef þú féngirmér konu þá, er mér gætist at Flat. I, 28915; honum gazt eigi at þeirrisætt svá búit Fm. IX, 4861; svá hefirþeim at getizt vápnum Franzeisa umdaginn, at aldri, útan ofríki gangi at,munu þeir girnast þeirra viðrskiptaKlm. 18412; láta sér at e-u getit dvs.give sig tilfreds med, være fornøiet mednoget, Hm. 129 (128); eigi læt ek mér ateinu (dvs. et og det samme uden Afvex-ling) getit Grett. 14923.

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚵᚽᛏᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.