Hafa

hafa

hafa, n. (hefi, hafði, hafðr) 1) føre, bringe, flytte fra et Sted til et andet, af enStilling i en anden, = bera 1; hafðimeð sér bein Odds í lítilli kistu öðru-megin á hesti en tjald þeirra öðrumegin Bp. I, 71210; tók upp bókinadýru, er hann hafði haft í land Fm. VII, 15613; hafði maðr austrœnn fyrstlög út hingat or Noregi, sá er Ulf-ljótr hét Ísl 2 (510); ek ætla - atfœra föður mínum (atgeirinn), ok hafahann til Valhallar ok bera þar framá vápnaþingi Nj. 80 (11917); hannhefir haft til þings þrælsgjöld þau, er- Nj. 37 (5612); hafði Þ. heim margadýrgripi ok fœrði föður sínum ok móðurEG. 1 (222); at þú heim hvali haf tilbœjar Hým. 26; takit gull yðart okgersimar, er hér ferr um völlinn okhafit heim til kvenna yðarra OHm. 3830; hann hefir hann (nL. den bort- rømte Træl) í höptum heim GuL. 684;skaltu fara at biðja hana mér til handaok hafa hana heim hingat SE. I, 1228;féll þar H. konungr -, tók G. kon-ungr herfang mikit ok hafði heim meðsér Ásu dóttur H. konungs ok gerðibruðhlaup til hennar Fris. 321 jvf3129 fg (YngL. 53); mér er sagt, móðirykkur væri með valdi tekin ok her-numin heim höfð EG. 9 (1831); hafðihana heim ok áttu þau fimm börnSturL. I, 4124; sjá þeir engan kost tilþess at sinni at hafa hana braut, nemahennar vili væri til þess Fris. 3926(Hkr. 5026; Flat. I, 4010); tekr uppbarnit ok hefir heim með sér Harð. 8(206); s. konungr hafði biskup norðrmeð sér til Björgynjar Fm. VIII, 29614;fékk hann sér mikit hafskip - ok hafði með sér skuldalið sítt ok búferliEb. 4 (520); til hœgri handar frá mínumerki skal vera Dagr Hringsson okmeð honum lið þat allt, er hann hafðitil föruneytis við oss OH. 20426; hversuKristr hafði þá Adam alla frá helvítiHeilaG. II, 17; þér fáit menn til -at gæta (hestanna) ok hafa aptr þanntíma, er vér höfum haft (dvs. brugt dem)Fm. VIII, 41921; rétti annarr út hön-dina -, ok er sá hafði at sér höndina,þá kom annarr fram ok fœddist (VulG.unus protulit manum - illo vero retra-hente manum egressus est alter) Stj.19810 (1 Mos. 38, 27. 29); kom svámikill gnýr sem þá, er hvassviðri þat,er flest hefir or stað, þat sem fyrirverðr, hljóðar í loptinu Post. 2112;hefir (upers.) nú allt fyrir straumi dvs.nu farer alt afsted, drevet af Strømmen, Flat. II, 34216; hafa sik dvs. bevæge sigafsted: vil ek, at þú takir arfinn undirþik ok hafir þik til annarra landaGrett. 925; varð hann svá hræddr áHegranessþingi, at hann vissi varla,hvar hann átti at hafa sik dvs. hvorhan skulde gjøre af sig, Bp. I, 80714;hafa sik til e-s dvs. give sig ifærdmed noget, tage sig til noget: mennþeir, er til þess vilja hafa sik at gangaí samkundir manna úboðit af þesshendi, er veizluna á LandsL. 4, 271. 2) bære noget saaledes, at det holdes ien vis Stilling, haves gjemt paa et vistSted, = bera 7; er hann (nL. Skíð-blaðnir) görr af svá mörgum lutum okmeð svá mikilli list, at hann má vefjasaman sem dúk ok hafa í pung sínumSE. I, 1407; hafði einn (vargr) hjartatí munni sér Nj. 61 (9520); hafði hannkesjuna fyrir sér, ok tók hana tveimhöndum, en kastaði skildinum á baksér EG. 72 (1738); hann fékk sér kylfuí skógi eða halfróteldi, ok svíðr í eldiok hefir í hendi Jómsv. 7232; jvf Flat.I, 18916. 19; hafði í hendi öxi mikla Nj.11 (193) jvf 22 (325). 3) kunne bæreeller taale uden at overvældes, = bera8; dýr hans verðr honum fegit, okleggr hann nú á þat allan sínn varnaðþann, er hestr hans hafði eigi (= &vl hestr hans gat eigi borit) KoNr. 7736. 4) have paa sig som noget, der hører tilens Beklædning, Bevæbning eller Pry-delse, = bera 9; þat var búningr hans,at hann hafði svartan kyrtil ok refðií hendi, en ef hann bjóst til víga,þá hafði hann blán kyrtil ok exi snag-hyrnda LaxD. 87 (24024 fgg); bað hannaldri fara með fámenni ok hafa jafnanvápn sín Nj. 60 (9311); n. hafði fingr- gull á hendi Nj. 95 (146); hafði gerzkanhatt á höfði LaxD. 12 (1730) jvf LaxD.58 (16711); Nj. 22 (323 fgg). 5) tage,gribe, lat. capere; hafði eitt stykkihaft (= tekit OHm. 1193) af diski kon-ungsmóður ok sagði, at steikari hafðigefit honum Flat. II, 38533; jvf OH.24828; þú skalt stela þaðan mat átvá hesta ok hafa smjör ok ost Nj.48 (7414); ek kalla yðr hafa stolit mikþessu (nL. heyi se s. 23422 fgg), er þérhafit haft LaxD. 84 (23515); ef -, þáá hann at hafa við til þess, hvárt semhann vill or skógi eða af fjöru GráG.50123; ek skal geyma hann (nL. hest-inn) fyrir öllum þeim, er vilja hafahann RidD. 589 fg, hvor Udgiveren harindskudt foran vilja et ekki, som ikke findesi det til Grund for Udgaven liggendeHaandskrift 56 b24, jvf ek skal geymahans fyrir öllum þeim, er hann viljahafa paa det tilsvarende Sted i det af Köl-bing i Bartsch Germania XXV udgivneFragment s. 38735, medens den nævnteFeil RidD. 589 fg baade her og Germa-nia XX, 31336 fg og Zeitschrift f. D.Philologie V, 22243 fg er bleven ubemærket; far þú nú þars þik hafi allir gramirHárb. 60; hafi þik allan troll Mork.4313; jvf gramir mono taka þik Mork.4239 (Fm. VI, 21619 jvf 21526); trollhafi þína vini Nj. 36 (5221); troll hafiþítt hól ok skrum Nj. 149 (25810); trollhafi þá skikkju Ljósv. 153 (jvf 1537);troll hafi þik allan ok svá gull þíttKorm. 18815; hafi þik troll só slœganFlat. III, 3497 (jvf at þik hefði semfyst öll troll tekit Flat. II, 36012). 6) faa noget saaledes at det tilfalder,vederfares en, at denne har det somnoget sig tilhørende; fara þá norðr áStrandir ok hafast þar við um sumarit,ok verðr þeim gótt til fjár, hafa þat afhverjum, er þeir kvóðu á Flat. II,10139 (Fbr. 192); muntu hafa þat, erþú kallar Jómsv. 6131; buðu þeir hon-um þar at sitja - til þess, er góttværi fœriveðr, ok hafa þaðan farbeinaþann, sem þeir þyrfti EG. 67 (1589);veit ek, at ek má hafa af honum slíkt,er ek vil VatsD. 7 (1310); fóru í vík-ing, öfluðu sér fjár ok höfðu hlutskiptimikit EG. 1 (220); hold ok hjarta varmér en horska mær, þeygi ek hanaat heldr hefik Hm. 95 (96); hafði ekþess vættki vifs Hm. 101 (102); sáhefir krás, er krefr SóL. 29; hefir sájafnan, er hættir Hrafnk. 1630; skalgera honum eindaga til, at hann villfestarkonu sína hafa; - sína festar-konu skal hverr hafa, ef sá festir,er fyri skal ráða GuL. 519. 17; ætlarhann at taka upp fyrir Kol fé allt,ok hafði hann ekki Flóam. 19 (14013);hann mátti ekki mat neyta ok hannhafði eigi svefn, áðr líkin vóru niðrsett Bp. I, 13921; hafa bana (= fá,taka bana) Nj. 5 (822); hafa gagn(= fá gagn) Trist. 2 (621); hafa sigr(= fá sigr) Flat. I, 11029; EG. 3 (329);Pr. 8817; hafði (jvf féngu SvarfD.185; fá Nj. 98 (14824)) þar góðarviðtökur dvs. fik der en god Modta- gelse, Nj. 2 (420); hafa hrakning (=fá hrakning L. 2) Nj. 90 (13713); sávill fund þínn hafa dvs. vil faa træffe, finde dig, SiG. 1, 4; þeir hlaupa eptir,en hann komst á skóg undan, okhöfðu þeir hans alls ekki Nj. 88 (13017);hafa erendi se under erendi 2, hafa síttmál dvs. opnaa, at ens Mening, Paastand tages tilfølge, bliver gjældende, GrG. I,21318. 20; LandsL. 2, 618; Hirðskrá 316;Flat. I, 17038; Fm. VI, 13721; gerðuþeir þrætumál, hvárr hefði (taflit) dvs.hvem der havde vundet Spillet (jvf fá, hljóta tafl) Fm. VII, 21924; reynummeð oss, hvárir undan láta eða hvárirmeira hlut hafi dvs. hvilket Parti bliver det tabende eller vindende, Jómsv. 6725;höfðu jafnan hinn meira hlut Nj. 139(22417); höfðu svá mikla útsótt ok iðra-verk, at - Stj. 43617; látit af at blótamik, at þér hafit eigi verra dvs. at ikke noget værre skal vederfares eder, Post. 74831. 7) støde paa noget, træffe noget,som ligger i ens Vei (jvf fyrir 6 fg.13); þeir biskup höfðu vötn úfœriligok þeyi mikla SturL. II, 13926; hverrsteinn gékk annathvárt í gegnum skipineða hafði mann SvarfD. 535 jvf &vl 8) have noget i sin Besiddelse, som sinEiendom, til sin Raadighed; þat (nL.Norðymbraland) höfðu haft at fornuDanakonungar EG. 51 (10228); lét hannhafa síðan slíkt ríki, sem at fornuhöfðu haft frændr hans Flat. I, 8612;þann stað skyldi æ sá hafa ok halda,sem skólameistari væri á Hólum Bp. I, 85015; hann hafði mikit lið ok fríttFlat. I, 10811; Innþrœndr höfðu fjöl-mennt á Mærinni OH. 10315; jvf Eb. 10 (119); i Betydning forskjelligt fra eiga: ef hann (nL. den Træl som erbortleiet til en) leypr í braut frá þeim,er hefir, þá skal hann (nL. er hefir)gera boð þeim er á, ellar skal hannleiga (dvs. betale Leien), þó at hann hafi(nL. hann) eigi GuL. 6914; ef þat ervéfengt í engidóminum, þá skal sáhafa, er áðr hafði, til þess er reynter í þingadómi GrG. II, 8619; med til-føiet Infinitiv til Betegnelse af denBrug, man kan, vil eller skal gjøre afdet, man har; þú munt hafa þá luti atselja oss, er vér viljum kaupa LaxD. 12 (184); ek hygg, at hann mun hafayðr kvæði at fœra ok svá föður yðrumSturL. II, 26927; hörð tíðindi hefi ekat segja þér Nj. 43 (6427). 9) have noget som den Stilling eller Tilstand,hvori man er, de Vilkaar man er under-given; hefir hón haft langan van-mátt EG. 75 (18220); hafa vitfirringGrG. I, 1347 fg; lögsögumaðr skal fyrstút ganga, ef hann hefir heilindi tilGrG. I, 4518; búandi skal fara ok hús-karlar þeir, er heilindi hafa til GrG. I, 139; jvf GráG. 1424; hafit þér hættu-mikit hvárir við aðra Nj. 98 (1493);E. konungr hafði löngum starfsamt íríki sínu Fm. XI, 31112; hvílíkt hefirþú? bróðir! hart hefi ek haft, sagðihann, ek hefi verit í útlegð Mar. 80131. 10) være i en eller anden Stilling, sombetegnes ved et tilføiet Adverbium: velhefir sá maðr (dvs. den Mand er velfaren, er heldig, lykkelig) er eigi bíðr slíktíllt Flat. II, 3543; Ólafr hafði þó helztiílla, at hann var barðr af Einari -, þóat þeir rænti hann ekki Dn. II, 15610;mun sá þykkja betr hafa, er stœrriluti á til at telja við hann um hansvináttu OH. 3433; slíkan kost munduþeir oss ætla, ef þeir fengi betr haft(dvs. om de vare blevne de seirende) ívárum fundi OH. 22025; K. - hafðimargar orrostur - við sono Adalráðskonungs ok höfðu ymsir betr OH. 2511; þess get ek, at sá hafi verr, erþik flytr (nL. end den som undslaar sig derfor) Nj. 83 (12817); þeir hafa verr,er trygðum slitu Málsh. 3; Þ. lýstrnú á skoltinn hesti Þorsteins, er hon-um þótti sínn hestr verr hafa (dvs. væreden tabende i Kampen), mikit höggÞ.stanG. 4823; flýði skjótt Hísingar herr,sá er hafði verr SE. I, 50817; þykkistsá bezt hafa (dvs. være bedst faren), erfyrstr kemr heim Fm. XI, 24828. 11) have noget til sim Syssel eller Gjerning,= eiga 4; hafa lögsögu ÍsL. 8. 10(1320. 1527); hafði hann fjárgæzlur EG. 87 (22114); konungr inni þeim öllumkostnað sínn, sem ei hafa áðr kon-ungs fé at varðveita Hirðskrá 325. 12) beholde (hvad man allerede har i sinBesiddelse); rifu þær þá ofan vefinn okí sundr, ok hafði hverr þat, er hélt áNj. 138 (2794); ef maðr hefir lengra gripþann, er honum er lét -, en lofatværi, þá - GráG. 24320; hvárt hannvill fœra hann þeim manni, er fram- fœrslu hans á, eða vill hann hafa hanntil fardaga ok heimta fulgo GrG. I,13421 jvf6 ; ef fé manns verðr sjúkt íhaga úti, ok er honum rétt at reiðaheim (om Søndagen), ef þat hefir þáheldr líf sítt GráG. 2818 (GrG. I, 2329);er menn kaupa saman at lögum, þáskal aptr ganga oftala, en fram van-tala, þar til er þeir hafast réttar tölurvið Frost. 5, 424; þá skolo 7 niþr falla(dvs. bortkastes), því at þat er vika heil,en þat skal hafa, er umb fram er Rimb.60 a11 (2312). 13) omfatte, indeholde; hefir einsaman Asia helming heims-bygðarinnar Stj. 6415. 14) holde, istand-bringe og vedligeholde eller holde i Gang; ferr síðan þangat, er matsveinar hafaelda ok matbúa (jvf þar sem sveinargera elda Flat. I, 18915) Fm. XI, 12914(Jómsv.* 1116); konungsmenn vóru útiok höfðu leik Flat. I, 5797; hvarvetnaþar, es vápnaþing skal vera, þá skalármaðr eðr lendr maðr segja til ofhaust ok hafa þing of vár GuL. 3092;bar konungr þá á hendr búondum, atþeir hefði haft miðsvetrarblót, Ölversvaraði ok sagði: - höfðum vér, sagðihann, jólaboð ok víða í heröðum sam-drykkjur OH. 10324 fgg jvf6 ; þenna vetrum jól hafði Þ. drykkju mikla Eb. 31(5412); þat var einhverju sinni, at H.hafði vinaboð Nj. 1 (210); Þ. ætlaðiat hafa haustboð GísL. 273; hafa brúð-hlaup inni, heima se s. 196 a33 fgg. 15) have, holde (Person eller Ting) paadet Sted, i den Stilling hvor man vilhave det eller vil det skal være; munek naut hafa þar, sem mér þykkirhagi beztr EG. 84 (2138); Petr ok Pállvóru hafðir (&vl haldnir) í böndum íRómaborg HeilaG. I, 31223; D. hafðigört ráð með félögum sínum at hafakonunginn í heljo Alex. 12331; hafasik eller hafast v. r. dvs. opholde sigpaa et Sted, være i en Stilling: nemeigi stað nökkur námunda þessarribygð, haf þik heldr í fjallinu heilanok hjalpaðan svá, at þú farist eigi Stj.12224; hann (nl, cocodrillus) hefz (&vl hefez) á náttartíma viðr í vötnum, enum daga hvílist hann á landi Stj. 7721;hafast í kaupförum, í ferðum OH. 49.7616; hón hafðist þá löngum á bœnumof jólin ok var at kirkju Bp. I, 35319;jvf hafast við 3; hafast vel dvs. trives,være i god Stand eller Stilling: þá namek - at vaxa ok vel hafast Hm. 142(141); taka börn sín ok ganga til gatna-móts ok draga þau þar í giögnumjörð til heilsu þeim ok til þess, atþau skyli þá betr haldast ok vel haf- ast Hb. 3022; nú vil maðr láta telja féí vetrhaga, ok er þat rétt - at beiðaþar búa til þess, ok skolo þeir svá tilætla, at fé mundi eigi hafast at betrat meðalvetri, at föra (dvs. færra) væri,ok sé þó skipat til fulls GráG. 4951. 16) bruge, anvende; hafði hann þessaklókskaparlist við þann einn fénaðinn,sem fyrst gékk ok snemmbærastr var,en við engan hinn, sem seinast gékk oksíðbærastr var Stj. 17817 fg; Özurr varvitr maðr ok mjök hafðr við mál mannaDpL. 811; hafði þá enn miklar krafirvið bœndr Flat. I, 7027; til alls þess,er jarli þótti myklu máli skipta, þáhafði hann þessa hluti Flat. I, 1894(jvf Jómsv.* 11020); þessum meginDanavirkis má ekki finnast þeirra góðzþat, er til mannfœðis megi hafa Flat.I, 11115; hann hafði þá ok engan matok drykk EG. 81 (19528); þat nýa hús,sem skömmu smíðaðist í þínum garðok þú hefir eigi HeilaG. II, 5216; ljá þúmér dúk þínn, kona! at binda fyrir and-lit mítt, er mik skal höggva, en ek munselja þér dúkinn, er ek hefi hafðansem ek þarf Post. 1975; gjalda vápnþau, er höfð ero, öll heil ok hörð okúbrotin GuL. 22313; fornt kram okhaft Rb. 13, 9; tvau ( net) eru nýnL.ok hafa eigi höfð verit . 22;Háv14 ekvil biðja yðr bœndr láns um hesta þáalla, er hér eru í eyjunni -, en þérfáit menn til - at - hafa aptr þanntíma, er vér höfum haft . VIII,Fm419 jvf ; hlýðir þat hvergi at124212hafa eigi lög í landi (dvs. heimta með oddi okikke at gaaRettens Vei, meneggju) . 98 (149);Nj28 með íllum hugamunu ráðin vera kend, enda mun ekkiaf hafa . 225;Herv16 hvatki es missagtes í frœþom þessom, þá er skylt athafa þat, es sannara reynisk .IsL. form (3);8 ef skrár skilr á, ok skal þat hafa,er stendr á skrám þeim, er biskupareigo . I, 213 jvf ; við Búa erGrg1721321. 24hann bezt allra sínna frænda, ok þathafði hann helzt, er hann mælti, at önguhafði hann þat, er aðrir mæltu .Jómsv64;34 jvf ; virði nú þá hverrs. 682 a30várr, hverso ér hafeþ þesse guþs boþ. 87;Homil12 þikkir þú mér vel hafa þat,er ek legg til með þér . 61;Jómsv23 þauhjalparráð, er hverr kristinn maðr erskyldr at hafa ok halda . I, 404;Flat19játtuðu þegar - at hafa ok halda íalla staði þá lög, sem hann vildi framsegja . I, 446 jvf ; allt þatFlat21565vér gerðum þeirra í millum nú hérum, skuldu þeir allir halda ok hafaum alder ok ævæ hædhan af . I,DN595 jvf II, 45;1823 allar þær þyrmslur,sem hirðmönnum byrjar at hafa, eigugestir at halda ok hafa Hirðskrá 45 fg;1 bað menn hafa heldr gæzluyfir sér . VII, 187;Fm25 hann skyldihafa hinn sama eið undir kórónu, sem- Magnus konungr Erlingsson hafðiþá, er hann var kórónaðr . X, 7;Fm2látit mik hafa orð fyrir oss . II,Flat101 (. 17);2Fbr21 orð þau, sem hannhafði í barnskírn . I, 6 (.Grg24Grág 6);1 Latinumenn hafa hann ( grikk-nL. skan staf y) fyrir i . II, 36;SE4skaltu hyggja at því vandliga, hverorð hann hefir . 22 (33);Nj23 orð þau,sem hann hafði um ( verkit) haftnL.. 37 (56);Nj9 jvf hafa við 1; hafasik hafast . dvs. : hann hefir só haft sik íellerv. rbruge sig, op-føre sig, skikke sig paa en eller andenMaadevárum garði -, sem einum góðumok spökum dugande manni berr tiL. VII, 145;DN8 fékk hann siðan afþví mikit metorþ -, at hann hafþisvá vel þar haft sik . X, 415Fm16(. 83);Ágr23 haf þú á hófi þik . 36.Lok , = hafa sik17)opføre sig, skikke sig, handle paa saa-dan Maade, som betegnes ved et tilføietAdverbium i Komparativ hafast ();ellerunder Nr. 15 navnligen hafa betr, hafa verr; ef guð er meist-ari þinn -, þá kunn at hafa betr enek (jvf . 639), ok endrbœt gim-Post18steinana aptr . 640 jvf 693;Post2110nú vil ek eigi verr hafa en þú, er þú býðr mér liðsemd þína, at leggja eigiþar at móti þökk ok öfusu .OHm155;26 ólíkr er Gísli öðrum mönnumí þolinmœði, ok hefir hann betr en vér. 28;Gísl12 sögðu svá, at konungr vildiverr hafa en þeir, er sono sína höfðusent honom í trúnaði, en konungr lagðiþá í ófrelsi . 143;OH9 af:med Sagen ellerHandlingen hvori en opfører sig paa envis Maade, hvorfra han skiller sig veleller ilde, tilføiet i Dat. efter Præp.töldu þeir, at H. hefði af þesso velok vitrliga . 22 ; þá hefir þú velMork30af máli -, sem ván var at . 54Laxd(158);4 n. hertogi hafði af því málivel sem öllum öðrum . 526;Klm1 : þetta er svá sem mér er ván,og- saa med tilføiet af uden at Sagen næv- nes at þú mundir hafa af drengiliga .Didr337;10 þú hafðir drengiliga af við mikum málit (: af málinu við mik, =forþér fór drengiliga í þessu máli viðmik . VI, 373; jvf 381 b Fm11s.46og hafa or við e-n a fgg) . 99.s. 68456Mork32 (e-t) ;18)have tilbragt en vis Tidi eneller anden Stilling reisti hann upp af dauða þá, er þrjá daga eða fjórahöfðu í moldu dvs. , . II,som havde ligget treeller fire Dage i JordenHeilag283;36 þá hafði H. 16 vetr ok 20 (dvs.), er hann féllvar H. 36 Vintre gammelí útlegð . 21 (67);Harð13) jvf . 9 (l5));Isl13 jvf . 624. 653;Stj161 . 76 (219);Laxd25var svá gamall orðinn, at hann hafði13 vetr ok hundrað tírœtt ( vetra)nL.. II, 185;Heilag36 á þeim tíðum vórumenn langlífir, svá at margir höfðulítit fátt í 1000 ára dvs. 1000vare næsten, . 69. Aar gamlePr6 at, hafa ;19)tjener forbundetmed et følgende Infinitiv af et andetVerbum dels med, dels uden et foransamme gaaendetil en Omskrivningaf dette Verbum sat i samme Tempus,somhar i denne Forbindelse þess,er gripinn hefir halda (= gripinn heldr). 245 . II, 63);Grág9. 11Grg22 lög hafiðþér at mæla (= lög mælit þér) .Nj 64 (101);15 svá er mér sagt, at þúmunir hafa at varðveita (= munir varð-veita) fé þat, er ek á með réttu .Eg 68 (163);11 hann hugleiðir með sér,hvat þessi sýn mun hafa at þýða (dvs.jvf þatkan have at betyde, kan betyde; pýðir svá . I, 691) . I,Heilag33Heilag692;16 jvf . 8;Æf29 þó at ek hafenokkot svoret í dag þar um, þá hefirþat ekki þýða dvs. , . X, 23;saa har det intet atbetydeDN13 giörer hann mönn-um kunnigt, í hverju hann hefir standa(= hann stendr) . 512;Mar33 spyrj-andi, hvat þeir menn hafa þar gera (= þeir menn þar gera) í svá miklumsafnaði . 639;Post30 hví er strengrinn svá linr, at hann hefir nær ekki halda. 598;Post15 ránsmaðr ok ribbaldinnreyndi gjarna sínn brand í þess mannshöfði, er nökkut hafði halda (dvs. ) . 605;someiede nogetPost9 er han hefir þvílíka hluti at hrœra . II, 69;Heilag21 þessi ódœmi spyrjast viða, hvat ein-setumaðrinn hefir hrœra . 513.Mar1 hafa ( habere, avoir, , IV,20)med tilføiet Akkusativ af et andetVerbums Præt. Part.: have udrettethvad dette Verbum betyder, i hvilkenForbindelsei Præs. og Præt. tje-ner til at udtrykke samme Verbums Per-fectum og Plusquamperfectumi Lighedmed lat.fr.seKr. NyropSyntaktiske Bemærkninger om le par-ticipe passé i ældre FranskiNorD.Tidsskr. for Filologiny Række, 106-135; . IV, 153-155; .DGrDWbIV, 2, 70 fgg), hann hafði veritsaaledes nemlig, at dersomVerbet ikke har noget Objekt tilføiet iAkkusativ, sættes dets Participium iAkk. Neutr., f. Ex.fóstrson hans í œsku . 176;OH30 semhann hafði áðr verit . I, 344 (16);Bp14þeim, es undir slíkum þunga höfþoverit . I, 347 (21);Bp1615 jartein þá, esí þeirra hýbýlum hafþi orþit . I,Bp340 (10);1118 at hón hafi fram liðit (=sé fram liðin) af þessa heims lífi. 3;Homil1 es sleggjan hafþi týnzk. I, 346 (19 fg);Bp1428 þeirra manna, erþar höfðu látizt . 18 (36);Laxd31 mérhefir stillir stefnt til eyrar . 33;Hjörvhón, er brúðfjár of beþit hafði .Hamh32; jvf . 68;OH13 fá (),hvorimod hvis Ver-bet har sig tilføiet noget Objekt, somforbindes med samme i Akk., Participietogsaa sættes i Akk. og derhos knyttet tilObjektet i samme Kjøn og Tal som dette,paa samme Maade, som finder Sted ilignende Anvendelser afs. 362 a50geta 5 () vinna 7;s. 501 a 17og f. Ex.ek man jötna - þá, er forðum mikfœdda höfðu . 2;Völ þar er U. hefirsér um görva sali . 5;Grimn jvf .Hamh7 fg; . 51;Hárb . 29 fg. 32;Hjörv .Hund1, 23. 35 fg; . 25. 37. 41;Fafn .Am78 (81); . 6;Ghv at þeir hafa sættgörva . 214. 256;Gul45 ef þeir hafagörvan eindaga til . 50;Gul1 skoluþeir svá halda garði upp sem -, okhafa görvan at fardögum œfstum .Gul82;3 þá er munkar höfþo görvan bylm-ing . I, 198;Heilag29 es hann hafþeskapþan mannenn . 2;Homil10 þann erhón hafði getinn . 168;Hom24 hafðigengit í gegnum fylking jarls ok leystanallan þann arminn . 73 fg;Jómsv9 heldreigi upp tillögum þeim, er vér höfumlögð til kristins dóms várs . 22;Gul21jvf . 4;Homil6 þóttosk þau son sínnhafa or heljo heimtan . I, 337 (6);Bp96jvf 630;33 . 4 (8);Vatsd21 . 72 (173);Eg13er þeir høfþo niþr settan sveininn -- hverso ferliga hón hafþe sveininn ábraut rekinn . I, 349 (23. 24);Bp6. 12252hefi ek opt senda menn . 20Heið(333 jvf );58 jvf . I, 11;Bp22 ljá mérdúk þínn, en ek mun selja þér dúkinn,er ek hefi hafðan sem ek þarf (dvs. ) .jegskal give dig Dugen tilbage, naar jeghar gjort den fornødne Brug derafPost197;5 hann hafði þá leidda saman he st-ana . 152 (264);Nj4 hann mundi hanahafa gipta honum . 31 (47);Nj1 trúirþú þegar á órar þær, er sá maðr ferrmeð, ok (dvs. ) þér hefir ílla neisusomgørva . 107;OH20 eru hér 12 hrein-bjalfar, er ek vil þér gefit hafa, hefiek þá svá signaða ok magnaða, at -. III, 245;Flat16 ved Siden af hvilkenSprogbrug, som maa ansees for denældste og naturligste, dog ogsaa fore-kommer en anden, hvorefter Præt. Part. hafaogsaa af deslige transitive Verber, lige-som af de intransitive, er vedføiet:i Akk. Neutr.; som da har aktiv Betyd-ning og sin egen Objektsakkusativ, saa-ledes som i sidst anførte Exempel, hvoribegge Konstruktionsmaader forekommerved Siden af hinanden, og i følgendeat B. hefði gæfu til borit . 69;OH25es hann hafþi þessi orþ mælt .HeilagI, 217. - : 25Med Præpositioner og Ad-verbierá: hafa e-t á e-n dvs. (jvf bera e-t á e-n): þú1)paaføre en nogetmunt vilja, - at vér komum fyrir ossfébótum við þik, ok hafir þú eigi sakirá oss . 84 (235);Laxd18 hafa mál áhöndum e-m dvs. : ef sásagsøge enmaðr kemr eigi út, er sök hefir at sœkja,þá er -, ok (dvs. ) verðr hann sekrdaum þat 3 mörkum ok á sá sök, erhann hefir mál á höndum (dvs. ) . I,er denberettiget til at sagsøge ham derfor,imod hvem han er SagsøgerGrg53. 17 hafa e-t á e-u dvs. : þeir Horg-2)bringe nogeti Anvendelse paa en Ting, gjøre dennetil Gjenstand for nogetdœlar hafa lengi haft tvímæli á (dvs.), hvárrhave ytret sig paa forskjellig Maade,været af forskjellig Mening omokkarr væri ríkari . 16;Ljósv53 ek hefiþó svá mikinn metnað á ráðum mínum(dvs. ), at - . I, 111;jeg tillægger dog mine Ord saa stortVærdFlat30 hafa hug áe-u hugr;se under hafa e-t áogsaa dvs. , = hafa við: nú skulu vér til þessuden paafølgende Dativbruge, an-vendesegja, hvern hátt á skal hafa (dvs. ), ef mis-hvil-ken Fremgangsmaade man skal anvende,hvorledes man skal bære sig adsætti verðr 40;Hirðskrá1 hafa á rásdvs. : hinir gauzkugive sig til at løbehöfðu á rás undan (= tóku á rás undan. II, 53; tóku rás undan .Flat17OH48) . IV, 120;13Fm22 B. hefir þá á rásfrá Birkibeinum ok til félaga sínna. IX, 490 (. 371). - Fm12Konung28af:hafa e-n veg af e-u, hafa e-n veg afvið e-n hafa 17 se underSide 680 a fgg.52- at: hafa e-t at e-u dvs. : móðir hans hafði ekki at því,1)gjøre, fore-tage sig noget ved eller i Anledning afen Sagnema hló lítinn þann, þá er hón sá,at hann knuskaði þau ( önnur ung-nL.menni) . 141;Ridd21 eigi sýnist mérmeðalatferðaleysi í, er vér höfum eigiat um kvámur (= at kvámum) þessamanns . 19 (32);Vatsd4 (jvf hafa við 1): hann tókogsaa uden føl-gende Dativaf þér konuna, en þú hafðir ekki at. 22 (33 fg);Nj9 hann lét ekki búa tilvígsmálit ok engan hlut at hafa .Nj45 (71);16 bæði munu menn þetta kallastórvirki ok íllvirki, en þó mun núekki at hafa () . 131 (203);upers.Nj13 hefir e-t at dvs. : viltu þess freista ( efupers.noget indtræffer,forekommernL.honum man leiðast, ef deildr er verðr-inn), ok vita hvat at hafi . 27;Hítd9nú mun ek ríða síðarr -, en þú Bau-sti! skal fara firir - ok vita, hvat athafi . I, 712. Bp21 hafa e-t at e-u2)dvs. (jvf hafaanse en Ting for noget, bruge densom, eller gjøre den til nogete-t til e-s 1): þarf ok engi maðr sérat ætla at hafa hann at skotspæni. 139 (222);Nj24 hitt hafða ek ætlat - at hafa öngan mann at hlífskildi mér. 151 (262) jvf 5 (8);Nj311 nú kannvera, at þeir reiþi orþ mín fyr aþramenn ok spotti mik ok drepi þat atferligo, er ek hefi at gamni eþa melig(dvs. mæli ek) . 39;Mork20 sá Jupitervar svá kvennsamr ok dáðalauss (jvf argr), at hann hafði systur sína atkonu sér . 15 fg fg;Hb2729 þessa hinameinfullu menn - höfðu þeir at best-um guðum sínum . 16;Hb1 höfum véríllt at verki at hefja þik dvs. , . 17 (184);det er ikkenoget godt Arbeide vi ere ifærd med, naarvi søge at gjøre hvad der tjener til dit GavnHænsn19 þikkir mér ráð,at þér hafit at engu (veðjan yðra) dvs., . 53 jvf . at I lade den bortfalde, saa at den taber sin GyldighedNornag4s. 679 b49 hafa e-n at e-u dvs. : at háði né3)gjøre entil Gjenstand for nogethlátri hafðu aldregi gest né ganganda. 133 (132);Hm þá skal drepa Daniel, erhafði Bel at háðungu . 21;Hb15 hannhefir at hatri bróður sínn . 490.Post37 hafa e-t at e-m dvs. , = eiga e-t at e-m (fgg): ef þú - sannar svá þína4)have noget tilgodehos ense Side298 a 23sögu, at þú hefir mér allt goldit féþat, sem ek hefi at þér, þá - .Heilag II, 49. 3 hafast e-t at dvs. , = fœrast e-t at: þat eitt munu5)foretage signogetvið at hafast, at ek mun betr geraen þú . 11 (19);Nj9 þá er vér komumtil herbúða óvina várra, þá hafizþér slíkt at, sem þér sjáit mik gera. 394;Stj3 sá, hvat E. hafðist at .OH 183 (. II, 310);32Flat5 jvf . VI,Fm165;3 . I, 88;SE8 . 88 (224). -Eg6 hafa e-t eptir eptir: (): skal hann eyða land hans,1)have nogetigjen eller tilbageefter at være skilt veddet øvrigeok skal hann eigi meira eptir hafa,en hann megi setja á tvá fœtr eðaminna . 217. Bev61 :2)tilegne sig noget (hvad man ser andre gjøre for sig) saaman selv gjør det, kan gjøre det sammeK. nemr íþróttir -, þegar hefir hanneptir, er hann sér framdar .* 4;Konr17jvf mæla, stefna eptir . 22 (33 fg).Nj27- hafa e-t fram: fram: : vápn Þorgils váru fram höfð,1)fremtagenogeten nær engi önnur, því at öngumkom í hug, at þá mundi vápn viðþurfa . II, 127;Sturl9 hafa þeirfig.fram mikilmæli ok láta reiðuliga .Fris 98 (. 127). 33Hkr21 : hefir blezaðr n. sik fram (dvs.2)føre fremover eller fremad) í veg til hafnarinnar . II,n. begiver sig afsted, sætter sig i Bevæ- gelseHeilag107;37 hefir hann sik allan framfig.undir guðs fullting ok heilagra manna. II, 115. Heilag37 (jvf flytja 6, flytja fram 2): ætla3)udføre, fuldføre, gjøreat róa nær Eyrum, ok fella viðu -upp á fylking bóanda, ok var um búiten eigi fram haft . VIII, 113;Fm19gaf hann þat til ráðs, at fram værihöfð stefnuför . 50 (78);Nj24 elskumvér - dýrð upprisu hans þá, er ossvar fyrr sýnd í tákni en síðan framhöfð í verki . 153;Leif39 hafa framheitstrengingar til ágætis sér .Jómsv70 (jvf .* 94). 3Jómsv14 , = flytja 4, flytja fram4)fremføre i Ord, foredrage1: flytja hvárir sítt mál; m. spurði,hví sá maðr skyldi hafa mál fram, eráðr hafði til óhelgi sér unnit . 66Nj(101);6 s. hafði fram málit, ok raufstdómrinn . I, 390 fg;Sturl1 höfðu þeirmál fram á hendr mönnum biskups. I, 215 (jvf hafa á 1);Sturl13 varþat ráðit, at mál skyldi fram hafa. 16. - hafa e-t frammi:Ölk8frammi: = hafa e-t fram 2: er nú -1)fig.áminntr, at hann hafi sik frammi okalgeri þat, sem honum var boðit .Heilag I, 704. 35 : ek skal - öll log-2)bringe noget i Anvendelse,gjøre Brug derafmæt skil frammi hafa ok af hendiinna . 143 (232 jvf fœra fram );Nj30L.26 fyrr en meiri harðendi væri frammehöfð af kirkjunnar halfu við þá .DN IV, 66;7 hafi þar hvártveggi vitni sínframmi á þingi . ;FrostIndL. 153 margir hlutir verða hœveskum mönn-um til skemdar bæði í orðum ok verk-um -, er þorpurum verðr engi skömmí, þó at hann hafi frammi . 63;Kgs37hafit frammi vizku ok berizt eigi, þvíat þér erut brœðr, kristnir menn, báðir. 171;Klm23 hann er vanr sínn fróð-leik ok framsýni at fremja ok frammiat hafa . 217;Stj34 hafa e-t íogsaaframmi: beini má varla vera betri,en hér er í frammi hafðr við oss afþér . XI, 52 (.* 43): sváFm10Jómsv23fremi skaltu rógit í frammi hafa, erorðin er vinátta með yðr mikil .Nj108 (166);24 haf þú í frammi kúganvið þá uppi við fjöllin . 5 (215).Gunl12- fyrir: hafa e-t fyrir e-t dvs. 1)anseen Ting for noget, bruge den til noget (jvf hafa e-t at e-u fyrir 28): þeirogvóru ok sumir, er - sér fyrir guðhöfðu sól ok tungl . 25 jvf ; þat hafði hann haft of nóttinaBarl122517. 22fyrir skála . I, 146;SE12 eigi er fyrirhaft (dvs. ), at ek mæli betr fyrir griðum,man har ikke holdt for, ikkementen aðrir menn, ok má þó lögfullt vera. 33 (379). Heið3 hafa e-n fyrir e-u2)dvs. udsætte en for noget, gjøre at nogen verðr fyrir e-u (jvf fyrir 13): rétt er,at hverr, er vill, kveði bjargkviða þeimmanni, er fyrir sökum er hafðr, ef sáer eigi á þingi . I, 47;Grg12 biskuphafði jafnan menn Kolbeins fyrir sök-um um ymsa hluti . I, 215;Sturl21 eigiem ek þar fyrir sönnu hafðr -, efnökkurir segja þat, at ek hafa útru-leika lýst við yðr . 16 (29). - Eg2í:hafa e-n í e-u dvs. (= hafa e-n at e-u 3):gjøre en til Gjen-stand for nogetþenna dag höfðu þeir síðan í hátíðar-haldi . 55;Gyð21 eigi skaltu hafa nafndróttins í hégóma . 437;Pr5 þeir létuvakka við skipin ok höfðu nökkutsvá í glett . VIII, 289;Fm6 jvf þóttiyðr hann í öngum hótum hafa við þámenn -, er eigi vildi ganga undirhans boð . 40 (112), hafa hót við mannLaxd9hvor dersynes finde Sted en Sammenblandingaf to forskjellige Udtryksmaader af sammeBetydning, nemlig hafa mann í hótum. - hafaoginni:e-t inni inni. - se undernær: hafa1)e-n nær e-u dvs. : ef ek hafða vitat áðr,bringe, føre en i Nær-heden af noget, udsætte en for noget som entruende Fareat þú hafðir svá nær haft oss mikilliúfœru . I, 162;SE13 : hafðiisær upers.nær miklum váða (dvs. ), áðr menn kenndustder var nær skeeten stor Ulykke. IX, 357;Fm23 nær hafði, at - dvs. -: nær hafði nú -,detvar nær ved atat skjótr mundi verða várr skilnaðr. 124;Alex21 er nær hafði, at skipitmundi fljóta . 18 (58);Laxd22 riðuþeir á þing upp, ok hafði svá nær, atfrændr Þorvalds mundu ganga at hon-um . 103 (160);Nj18 hafði svá nær, atþeir mundi berjast, at eigi sá í miðlidvs. , .at man ikke saa nogen UdveiIsl7 (11);25 jvf . I, 21. Bp13 hafa nær2)e-u dvs. komme i Nærheden af noget: örin fló undir töfluna () ok setti () aftr afsom stod paaDrengens Hoveddenhöfði sveininum, ok svá nær hafðihausinum, at heldr en eigi dreyrði (dvs. at) í miðjum hvirflinum . I,det ikke var frit for at der kom fremBlodFlat463;20 konungr kvezt svá dreymtfig.hafa, sem þeim mundi nær hafa dvs.,som om de vilde blive udsat for Fare . 318 (. IX, 387 &vl 5);Konung1Fm íþat sama forað, sem henni hafði næstváða . I, 200. - Bp30til: hafa e-t1)til e-s dvs. : eigi skyldi þar alfrek ganga, okanvende en Ting som Stedeller Middel til noget, som man vil havegjortvar haft til þess sker eitt, er Dritskervar kallat . 4 (7);Eb4 sá holmr varhafðr til þess at drepa þar þjófa okíllmenni . I, 238;Flat32 hafa þeir þettatil varna . 60 (93);Nj1 hafi nú hverrþat til gamans ok gleði, sem skap-feldast er . VIII, 4;Fm24 jvf . II,Sturl245;17 höfðu þeir til varnar skot okspjót . VII, 193;Fm8 strengir lágu ávellinum, ok vóru hafðir til (þess) atfesta með hús jafnan . 78 (115);Nj19 hafa e-t til (jvf adhi-og-saamed det Ord tilføiet i Dat.,som betegner Gjenstanden, hvilken An-vendelsen kommer tilgodelat.bere): hans sárum er til haft bæðivínum ok oleum . 192. Mar12 hafa2)e-t til e-s dvs. : þat er margraanføre en Ting som Grundeller Støtte for nogetmanna sögn, at Búi hafi orðit at ormiok lagz á gull sítt; er þat til þesshaft, at menn hafa sét orm á Hjörunga-vági . 77;Jómsv29 mikit mun til haft,er einmæli er um dvs. , . 33 (379). mange Grunde kundeanføres derfor, naar man taler deromunder fire ØineHeið2 hafa3)e-t til e-s dvs. ;have noget at anføre tilGrund eller Støtte for en Sag, en Me-ning þetta mun nú verða mjök meðkappi deilt, hafa hér hvárirtveggju mikittil síns máls, at því sem mér lízt .Nj56 (88 fg);1 jvf . VII, 221;Fm20 . III,Fld551. 10 hafa e-t til e-s dvs. 4)have nogetsom den fornødne Betingelse for noget: bóandi skal fara ok húskarlar þeir,er hafa heilindi til . I, 13 (.Grg9Grág14);24 hafa burði til e-s dvs. ,ved sinFødsel, Herkomst være berettiget til noget . I, 241;Flat22 . VIII, 28. Fm24 hafa5)e-t til e-s dvs. have noget til en Anven-delse, som man vil have gjort deraf: segist hafa forna höll til niðrtöku dvs., . XI, 431. til NedrivelseFm6 hafa6)e-t til dvs. ;have noget forhaanden, tilBrug eller Anvendelse hann er skyldrat fá honum (þriðjungsmann sínn), efhann hefir til; ef annarr þeirra hefirtil en annarr ekki, þá er sá skyldrtil at fá honom, er til hefir . I,Grg50 fgg;9 þér falit þá luti, er þér ætlit,at ek muni eigi til hafa . 12Laxd (18);10 ger honum slíkt íllt, sem þú hefirtil dvs. , . 401;som du kanStj1 (jvf hafa 8 ): skal þérmed følgendeInfinitivmed Inf.heimilt allt þat gótt, er ek hefi tilat veita þér . II, 109. - Sturl27um:hafa e-t um e-t dvs. , = mæla e-t umsige, udsige nogetom en Ting eller Sage-t (jvf hafa orð um e-t fg);s. 680 a 15hón þóttist nú gjörla vita, hverr hannvar, en þó hafði hón ekki um þatfyrir öðrum . 187;Ridd15 ekki hafðihann um þat . 20;Mött5 keisari hafðifátt um . 33. - hafa e-tMag9undir:undir dvs. : urðu þáhave noget under sigáhöld með mönnum -, varð Snorriundir hafðr um hríð ok svá Ingimundr. II, 229;Sturl13 drap ek þá margavarga, ok þú með mér, Kolskeggr! enhjört þótti mér þeir hafa undir okslíta á honum brjóstit . 61 (95).Nj20- hafa e-t upp dvs. : hafði uppupp:lade nogetkomme for Dagen eller for Lyset, aaben-bare noget, omtale, nævnesyndir þeirra, ok kvað þá aldregi hjalp-ast mundu . I, 618. - Heilag29uppi:hafa e-t uppi : þar1)fremvise nogetskaltu láta falt smíðit ok hafa þatuppi allt, er ve(r)st er . 22 (32).Nj19 = hafa e-t upp: einn vándr riddari2)hafði allt þegar uppi . 10;Str6 svámáttu oss skjótast uppi hafa, at þittakit mennina í vár hús . I, 131.Flat32 : nú skulu vit hafa3)tage op, trække opuppi fœri (dvs. veiðarfœri) okkar ok róaí móti Þorbirni . 20. Háv30 : ef þat verðr, þá4)sættenoget i Bevægelseman hann þegar hafa flokk uppi okgera mart íllt . 74 (. II, 89);OH10Flat7burgeissinn hefir uppi mikit fjölmennisveina sínna ok sjalfan sik, ferr fram(dvs. ) í fjallit ok leitar . I, 693;bortHeilag37s. spratt upp þegar, er hann var búinn,ok hafði uppi öxina rimmugygi . 93Nj(144);1 var þar tafl uppi haft dvs.fig., . 29;man spillede der BrætspilVápnf21H. lét koma veðr á þau ( jarl oknL.Ingibjörgu) um rœður þær, er hannhafði uppi hafit (hann hafi uppi haft. IV, 144) við Ingigerði . 59;Fm16OH26með því, at þér hafit slíkt ráð uppivið mik . 88 fg. El15 hafa e-n uppi5)dvs. sögðufaa en fat, faa Tag paa en?sér ekki fyrir at hafa hann uppi, efþau geymdi til . I, 319. - Sturl29ur: hafa e-t ur e-u dvs. : höfum eigi sigrinn1)slippe noget ud fraStedet, hvor det eror hendi oss . II, 132. Flat16 hafa2)e-n veg or við e-n dvs. : hefir þú ílla oropføre sig paaen vis Maade mod enhaft við mik . 20 (140);Flóam34 lítlosíþar kom Ívarr út ok frá þetta, ok þótti Þorfiðr ílla hafa or haft við sik. 167. - hafa e-t út Mork22út: : Þ. hafði sœmdir miklar1)føre,bringe noget udaf - ok fé því, er hann hafði út haft(jvf . 54) .nL. til Island Þorskf8Þorskf57;15 hafa sik út dvs. : hann hefir sik ísætte sig i en udadgaaende Bevægelsestað út af borginni . II, 98;Heilag18 hefir út dvs. : þar liggja þeirupers.Vinden blæser udadi Retning mod Havetá sunnudaginn, því at austan lá fyrir(dvs. ), en snemmafordi der blæste Østenvindnæsta morgin hefir út fjörðinn (dvs. ) . II, 48. udadgjennem FjordenBp10 : kemr hann2)faanoget udleveret, udbetalttil piktursins ok beiðist at hafa smíðit() út . 257;nL. BilledetMar27 nú vil ekhafa út hvert hundrað . II, 254.Sturl34- hafa e-t úti dvs. : sem hann hefir antipho-úti:være aldelesfærdig med noget, saa at man er kom-men til Ende dermed og at intet derafstaar tilbagenam náliga úti . 1041;Mar1 eitt kveldsem smiðirnir hafa úti sítt dagsverk. XI, 431;Fm29 þótti sumum, sem hannhefði úti sekt sína, ef hann hefðinökkut af hinu tuttugasta ári ( ínL.sektinni) . 173 fg;Grett12 játtar glœp-sku með opinberri raust sárt grátandi-; sem hann hefir úti, þegja allir ok- . I, 714;Heilag20 jvf . 19. 25.Æf7444- við: hafa e-t við e-n dvs. (jvf1)bringenoget i Anvendelse lige over for enhafa 16): eigi er þetta sættarrof, athverr hafi lög við annan . 71 (106);Nj4hann hallaði réttum dómi, því at hannhafði vináttu (dvs. ) við aðra, en við aðra mikinnoptraadte med Ven-skabfjándskap . 145;Kgs24 ek sé nú ok -,hvat yðr hefir gengit til fagrmælisþess, er þér höfðut við mik . 139Nj(224);24 haf þú lítit við (dvs. ), hús-giv diglidet af med, befat dig lidet medfreyja! at eggja sonu þína, því at þeirmunu þó œrit framgjarnir . 112Nj(141);18 hafast orð við dvs. , . 7 (14);tale med hver-andreVatsd29 hafast réttar tölurvið . 5, 42. Frost4 hafa við e-m dvs.2): létz eigi vera lendrkunne maale sig eller være jævngod meden, være en voxenmaðr, ef hann hefði eigi við stafkarl-inum einum íslenzkum . 172;Mork13þótti, sem engi hestr mundi hafa viðþeim ( hesti) í vígi . 58 (89);nL.Nj17mun öllum firrst um fara um vit okum taflspeki ( við honum), ok enginL.í heiminum mun við honum hafa .Mag9 (jvf );48L. 53 hefir keisari ekki viðmér í taflinu, mun svá fara um fleiriíþróttir, þótt við reynum . 12 fgg;Mag4jvf . 176 (. 50);Anal113Pr5 ek em kall-aðr aflmaðr, en þó mun ek eigi viðþér hafa . 31. Ljósv58 hafast við dvs.3)opholde sig, have Tilhold paa et Sted(= hafast hafa 15): þeir mennunderhafast ok þar viðr í Indialands fjall-bygðum -, sem eigi eru lengri eneinnar alnar háfir . 68;Stj35 hann (nL.ypotamus) hefist viðr (&vl hefst viðr)á dögum í vötnum . 78;Stj13 hér munek við hafast, en þú far til konungs. II, 125;Flat28 at öðru hverju (dvs. ) hafðist hann við á skógumaf-vexlendeeðr í öðrum fylsknum . 176 (.OH36FlatII, 302). 36 hafast við e-n veg dvs.4)opføre sig paa en vis Maade som an-gives ved et tilføiet Adv. eller lignende(jvf hafast hafa 16): nú er þatunderbœn mín, at þér hafist við vel okskilist eigi við oss svá búit . IX,Fm497 fg (. 376). 22Konung9 hafast við5)e-n veg dvs. (= hafastvære i en eller anden Stil-ling, Tilstand, Forfatninge-n veg hafa 16 fgg):se unders. 680 a 18kjöt várt er sem klæði, ef þú höndlarþat athugasamliga, þá hefðz (dvs. hefst hefrst) vel ok er sœmiligt, en fölnarellerskjótt, ef þess er eigi geymt .HeilagII, 646;27 fann bóndann sjúkan oksagði til hans: hversu hefðzt þú við. II, 646;Heilag16 júngfrún hafðist velvið (dvs. ) í ferðinni, ok æ þvíbefandt sig velbetr sem lengra kom fram . X, 86Fm1(. 443). - Konung24yfir: hafa e-n1)yfir sér dvs. : þetta folk hafðihave en til sin Foresatte,være en undergivenþá yfir sér 3 hertoga . 64. Stj22 hafa2)yfir dvs. géngu til skólablive overhørt, blive underkastetPrøve eller Examen?jafnan fimtán eðr fleiri, skyldu þeir,sem lesa áttu, hafa yfir um kvelditáðr fyrir skólameistara, ok taka hirt-ing af honum, ef þeir læsi eigi rétt. I, 846. - hefja,Bp23Istedetfor flere af detteVerbums regelmæssige Præsensformerforekommer ogsaa andre, der falde sam-men med de tilsvarende af Verbet hef hefi: heff. Ex. 1 Pers. SinG.forek . 7 (227);Gunl7 . 111 (.Frs21FmIII, 23; jvf hóf ek . I, 499);22Flat36hefkat . 117;Mork35 hefr3 Pers. SinG. hefir . 1, 36 (. 185 b);forHundNFkv1. 40 (. 47 b);Hm2NFkv hefst hefist:forhann hefzt (&vl hefez) á náttartímaviðr í vötnum . 77;Stj21 hann hefz þarok jafnliga viðr . 78 jvf ; hversuStj3915hefðz ( hefrst?) þú við? faðir!for. II, 646;Heilag16 kjöt várt er semklæði, ef þú höndlar þat athugasam-liga, þá hefðzt vel ok er sœmiligt. II, 646. höfð-Heilag27Omvendt ogsaaust ( hófust) enn orrostur af nýjufor. XI, 184;Fm26 hefirmedens derimod hefr . I, 92. II, 36 hefja habenforDN177maa anseesfor en ortografisk EgenheD. Jvf. Slut-ningsbemærkning underog Be-mærkninger om Forholdet mellem t. heben . IV, 2. 45 fgogDWb

Part of speech: n

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚼᛆᚠᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.