Litr

litr

litr, m. (G. -ar, N. PL. -ir, a. PL. -u) 1) Farve, som en Ting har, lat. color;á regnboga eru þrír litir Hb. 3921;eigi hefir þú lit dauðra manna SE. I,17811; hón (nL. Hel) er blá half en halfmeð hörundar lit SE. I, 10611; sjáherbúðir heiðingja harðla skrautligarmeð alls kyns litum Klm. 14418; meðsama lit eru þeirra merki Didr. 31114;gymbrlömb 2 grákollótt - ok höðnukið2 með sama lit Þorskf. 6317; kaprun,af ljósblám lit DN. X, 917; snjóhvítr,dökkblár, rauðr at lit Fm. VIII, 811;Didr. 31618; GunL. 5 (2135); bregða litdvs. skifte Farve (paa Grund af den stærkeSindsbevægelse, som man føler): Fjölnirhneigðist at konungi ok talaði við hannhljótt um hríð, konungr brá lit við, okgörði (nL. hann) rauðan sem blóð Jómsv. 639; jvf Fm. VI, 17816; HeilaG. I, 2606. 2) Farvestof, hvad der tjener eller an-vendes til at give noget en vis Farve; hann lét leggja lit í augu sér Frs. 984(Flat. I, 3307); sendi Syrpa bónda sínnat sœkja sér grös til litar (jvf litgras;Texten har: at vita sér um brúngras)Finb. 533. 3) Udseende, = yfirlit; eigideilir litr kosti, ef þú gefst vel Nj.53 (7819); fjándr segja, at þat er ekkiannat en litr ok læti þeirra (naar Eng-lene tale vel om Manden), kveðast full-komit þenna mann eiga HeilaG. I, 68126;især Plur. litir; önd þau (nL. Askr okEmbla) né áttu, óð þau né höfðu, láné læti, né litu góða Vsp. 18 (NFkv. 4 a3); opt fá á horskan, er á heimskanné fá, lostfagrir litir Hm. 92 (93); hann(nL. Óðinn) kunni þær íþróttir, at hannskipti litum ok líkjum á hverja lund,er hann vildi Fris. 66 (YngL. 6); talarSigný við hana: þat vilda ek, at viðskiptum hömum -, ok nú gerir hón(nL. seiðkonan) svá af sínum brögðum,at pær skipta litum -; eptir þatferr hón heim ok hittir seiðkonuna,ok bað, at pær skipti aptr litum Völs. 944. 6. 21 (c. 7); málit skiptir svá litum(dvs. med Sagen foregaar saadan Foran-dring), at konungar eigost sjalfir viðMork. 18033. 4) rød Farve (jvf litkaðr,litklæði, litlauss og de spanske Adjektiver colorado, tinto dvs. rød: om Vin, menogsaa i Flodnavne som rio colorado,rio tinto); því (dvs. hví) ertu svá litverp,systir! ok lízt mér, sem hann hafi fengitþér litar (dvs. har gjort dig blussende rød i Ansigtet, jvf fá 11 fg) Þ.hræð. 1519. 5) godt Udseende, = fegrð; hér kallarhann dverg lit ok svá fegrð konunnarSE. II, 1325; Gizuri þótti hver herkerl-ing líkligri til at hefna föður míns enþú, sá hann, at þér var litr einn gefinnSturL. II, 1564. 6) Lysning, Rødme (lat.rubor) paa Himmelen, særlig om Morgen-røden og Aftenrøden der viser sig vedSolens Opgang og Nedgang: sjaundadag frá þrettánda degi riðu þeir uppum Hörgárdal ok átu mat í ofanverðribygð; þeir riðu til Hjaltadalsheiðar,ok er þeir komu upp á heiðina, kendi,at lit brá SturL. II, 1895 jvf 18934,hvoraf kan sees, at de kom til Odd íGeldingaholti tidlig om Morgenen; ummorgininn vissu þeir eigi, hvárt sjórféll út eðr inn, tóku þeir þá hesta sínaok riðu fyrir ofan Straumfjörð; þeirriðu föstudag allan svá, at þeir kómuhvergi til bœjar fyrr, en á Valbjarnar-völlum, þar reið Þorgils at durum okhitti Eilif bónda, er þar bjó; Bergrbað Eilif ríða á leið fyrir þeim; -vísaði hann þeim leið, tók þá at kennaannars litar (dvs. Aftenrøden), þoka varallmikil SturL. II, 148; þenna samadag ætluðu menn at róa ok leiddi Þor-steinn þá til varra ok í annan lit (dvs.ved Solens Nedgang jvf L. 29 og Þor-steinn Eirikssonr andaðist nær dagsetriL. 14) fór hann at sjá veiðiskap þeirraAa. 1261; hann (nL. Þ. leigumaðr Berg-sveins) barði korn af halmi í bygghúsiinn nærsta dag fyrir Magnúsmesu okLuciu, en at öðrum lit dags (dvs. vedSolens Nedgang) þá gékk Bergfinnrbúandi í húsit ok bað hann hættaverkinu; Þ. segir: þat er sjaldnast,at þér þykki ek oflengi vinna; B.mælti: Magnúsmessa er á morgin, ervér eigum at halda o. s. v. IceL. SaG.I, 9133 jvf 2951.

Part of speech: m

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛚᛁᛏᚱ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.