Renna

Old Norwegian Dictionary - renna

Meaning of Old Norwegian word "renna" in Norwegian.

As defined by the Johan Fritzer's Old Norwegian dictionary:

renna
renna, v. rann, runninn) 1) løbe, = hlaupa3; rakkar þar renna Am. 24 (25); núrennr dýr af veiðistigum GuL. 955; vargrkom rennandi -, ok rann hann þegaraptr til skógar Heilag. I, 26013; festrman slitna ok freki renna Vsp. 48(NFkv. 314, s. 22b30); Ratatoskr heitirikorni, er renna skal at aski YggdrasilsGrimn. 32; renni rökn bitluð til regin-þinga Hund. 1, 50; Grani rann at þingiGuðr. 2, 4; hest inn raðfœra lát þúhinnig renna Ghv. 18; renni-a sá marr,er und þér renni Hund. 2, 30 (32);svá skal vegu alla bœta, at fœrir sébæði at renna ok ríða LandsL. 7, 453;svá mjúkr varð honum þegar fótrinnbæði at ríða ok at renna, jamt semaldrigi hefði hanum verit mein at OHm.12518 (Hom. 1686); B. komst ór bardagaok rann sem mest mátti hann Stj.43426; jvf 43219. 23. 28; rann móðir hansáhyggjufull hingat ok þingat - okvissi eigi, hvat hón skyldi til taka, ener hón frá, at Blasius fór í nánd, tókhón son sínn í faðm sér ok rann tilfundar biskups Heilag. I, 25832; þámælti B., at þeir Haddr ok Fróði skyldifram renna milli meginmerkrinnar okgæta, at björninn næði eigi skóginum;Bergönundr rann fram at runninum Eg.60 (1353 fg); var þar gótt skeið at rennaeptir sléttum velli SE. I, 1543; baðhann renna í köpp við Þjalfa SE. I,1545; ogsaa med et tilføiet Akk. som be-tegner Stedet henover eller gjennem hvil-ket der løbes: hón á þann hest, er rennrlopt ok lög SE. I, 11621 fg, jvf 3445;hann mun freista at renna skeið nökkurvið einhvern þann, er Útgarðaloki færtil SE. I, 15223; s. réð til í annat sinnok rennr upp vegginn Nj. 131 (20225);rennr hana bræði Frost. 4, 358 jvfrenna á 1; ogsaa om livløse TingsFart gjennem Luften: þá skýtr Hemingr;spjótit ferr skjótt ok rennr aptr yfirhvirfilinn Flat. III, 40634. 2) løbe afsted eller bort, = hlaupa 4; váru drepnirmenn - ok margir svá særðir, at eigimáttu renna Pr. 31817; get ek, þar féllifleiri en hér renni fleiri Fm. VII, 1117;Þ. nam staðar þá, er aðrir flýðu -;þá spurði K., hví hann rynni eigi svásem aðrir Nj. 158 (2751); rennr þú núUlfr hinn ragi Flat. II, 28329 jvf 31 (OH.16724 fg); þá reyndust ílla menn Þóris okrunnu frá honum Fm. VII, 1513; svá varmælt, at engi skyldi renna frá öðrumOH. 13435 (Flat. II, 2572); ek get þess,at þú vilir eigi renna undan þeim Nj.61 (9528); reiði rennr e-m dvs. Vreden for-lader en: háttr hans var í hvert sinn,er fljót reiði hljóp á hann, at hannstilti sik í fyrstu ok lét svá renna sérreiði, leit síðan á sakir úreiðr Flat.I, 4624; dróttning hafði svá til stilt,at honum var runnin hin mesta reiðiVatsd. 5 (1118). 3) flyde, strømme, rinde, = hlaupa 6; undir fjallinu rann á Stj.430; hvat merkir á nema fljótandi rásmannkyns, es rennr frá uppruna sínumsem á til sæfar Leif. 1915 fg; gerðiRegin sverð, at svá hvasst var, atSigurðr brá niðr í rennanda vatn, októk í sundr ullarlagð, er rak fyrirstrauminum at sverðsegginni SE. I,35626; sprettr upp brunnr einn órberginu, ok rennr þaðan lítill lœkrFlat. I, 24617; Ifing heitir á -, opinhón renna skal um aldrdaga, verðr-atíss á á Vafþr. 16; á hugða ek hér innrenna Am. 25 (26); kenningar þeirrafljóta um alla veröld sem rennandi árHom. 7810; jvf Leif. 1915; regns dropirann niðr um kné Guðr. I, 15; öllumsýndist mjólk renna ór sárum þeirraheldr en blóð Heilag. I, 26425; þatætla ek runnit hafa ór klæðum Ingi-mundar Vatsd. 23 (3817); hón vildi eigibera í höfuð sér þat vatn, er rynni órhári Guðrúnu SE. I, 36215; ór sárinurann blóð svá mikit, at engi gat stöðvatFris. 8328 (jvf Hkr. 10711); var kesjahans öll blóðug allt upp á skaptit, sváat blóðit rann upp á hendr honum Fm.VIII, 3526; þeir lögðu spjóti í síðu mérsvá at blóð rann á jörð Hom. 6315; gullsvá heitt sem nýrunnit veri í afli AR. II,165a4 &vl; ogsaa med tilføiet Akkusativ, som angiver hvad som overskylles, vædesaf det flydende: sá hón döglings skördreyra runna Guðr. I, 14. 4) løbe, om Hundyr, som ville parre sig, ladesig bedække eller befrugte (jvf Folkespr. laupa 3, rennast Aasen 427a, 539a1);skal maðr eigi ábyrgjast, at kýr (nL.som han har taget paa Foder) renni eigikalfs, ef hann hefir oxa í nautum sínumGuL. 4314. 5) stige op (nL. om Solen, Dagen), = renna upp 2 (jvf renna 5Aasen 496b, solrenning Aasen 728b);sem leið móti degi ok sólin rann Bev.25941; fyrr en sól rennr á fjöll Grg.I, 3219; jvf rauðafjalL. 6) gaa ellerstrække sig i en vis Retning; ef þjóð-vegir renna at garði LandsL. 7, 301;þat heita allt þjóðvegir, er renna eptirendilöngum bygðum, ok þeir, er rennafrá fjalli ok til fjöru, en allir aðrirvegir, er renna til bœja manna, þatheita þvervegir, -; en þeir vegir allir,er renna yfir almenninga, þá eru þeir- LandsL. 7, 464 fg 15. - Med Præp. og Adv. á: 1) renna á e-t dvs. anfalde, over-falde, = hlaupa á: rennr hón (nL. leona)á þik, bitt hana ok leið svá til mínHeilag. II, 52911; þá rann á hann þegarreiði ok öfund við David Kgs. 15416;því síðr grandaði eldrinn hennar lík-ama, at hvergi rann á hennar klæðiné hár Mar. 27824; rann þá úmegin áhann Fm. VIII, 33219; rann á hannhöfgi í móti deginum, en er hannvaknaði, rann dagr upp OH. 20733(Flat. II, 34228); hann hallaðist oklagði höfuð í kné Finni A., þá rann áhann svefn OH. 21030 (Flat. II, 34624);rennr á hann svefnhöfgi ok dreymirhann GísL. 6728; þeir runnust á all-sterkliga Laxd. 38 (10317); nú rennastá hestarnir Nj. 59 (9122); renna á hendrkonu dvs. voldtage Kvinde: veri hón okútlæg, nema runnit væri á hendr henniFrost. 3, 320; kona fari útlæg, nemarunnit sé (nema maðr renni AKr. 1504;NL. V, 4122) á hönd hennar Frost.3, 166. 2) renna á dvs. opstaa, kommetilstede, indfinde sig, begynde: er Björnvar albúinn ok byrr rann á Eg. 32 (65);þá rann á byrr, ok sigldu þeir Þráinntil hafs Nj. 89 (13514); var þá ok eigilangt at bíða, áðr byrr rann á af landiEg. 60 (13718). - af: renna af e-m dvs.forlade, slippe en (mods. renna á e-njvf renna e-m under renna 2): reiðirann af honum Fm. III, 7319; þá rannaf Gretti úmegi(ni)t Grett. 8527. -aptr: renna aptr dvs. løbe tilbage: omden aabnede grind, hurð: svá skal grindsetja, at hón renni sjölf aptr LandsL.7, 303. - at: renna at e-u dvs. løbesammen om, fast til noget (jvf atrenna,atrennulykkja): vilda þeir heimta snör-una at halsi honum, því at þeim þótti,sem ei vildi sjalf at renna; þá mæltiEbba (som var hængt i Galgen): megitþér eigi sjá, at eigi má snaran rennaat halsi mér, meðan sjá hin sælahönd (nL. Jfr. Marias) er meðal kverkamínna ok snörunnar Mar. 95032 jvf8214. 17. - eptir: renna eptir e-m dvs.løbe efter en for at følge eller indhenteham: rann hann eptir honum en íll-virkinn undan Post. 45821 fg; hann (nL.hrútrinn) var svá spakr, at hann stóðfyrir úti ok rann eptir þeim þar, semþeir géngu Grett. 1693; þá var runniteptir þeim, er flóttann ráku, ok sagtþeim fallit Brjáns Nj. 158 (27513). -frá: renna frá e-m dvs. løbe fra en,forlade ham: trúr man ek þér vera okeigi renna frá þér, meðan þú stendruppi Grett. 15824. - í: renna í e-tdvs. løbe, fare, trænge ind i noget: Þor-valdr kom fyrir sik skildinum; Þor-geirr hjó í skjöldinn ok klauf allan, enhyrnan sú in fremri rann í brjóstit okgékk á hol, ok féll Þorvaldr þegarNj. 146 (24525) jvf kom (nL. höggit) áöxlina - ok hljóp allt ofan í brjóstitNj. 146 (24515); fig. renna e-m í skapdvs. gaa en til Hjerte: var nú svá komit,at honum rann í skap ok reiddist hannFm. VI, 21222; eigi (er) trút, at mérhafi eigi í skap runnit sonardauðinnÞ.stang. 5513. - inn: renna inn dvs.indløbe, forekomme, opstaa: spurningmun inn renna með vitrum manni,hve - Post. 50240. - saman: rennasaman dvs. binde sig, forene sig, gro sam-men: ef net kunnu saman at renna (&vlkoma, falla) af straumum eða stormumLandsL. 7, 5126; þá var saman runninnleggrinn Grett. 1774 jvf 17618 fg. - til:hugr rennr e-m til e-rrar Flat. I, 27925;Trój. 10 (2429) jvf renna hug til e-s. -um: renna um e-t dvs. omtale noget, =fara um e-t orðum (se 1ste Bind s.387b26 fgg , 2det Bind s. 895b19 fgg): núer um runnit í skömmu máli, hversugerzt hefir upprás herra Nicholai Heilag.II, 6333. - undir: renna undir dvs. trædestøttende til, komme til Hjælp: brátt varHöskuldr vinsæll í búi sínu, því atmargar stoðir runnu undir, bæði frændrok vinir Laxd. 7 (1032). - upp: rennaupp 1) opstaa, komme frem: renn okrödd upp fyrir hverju orði dvs. for hvertOrd, som udtales, fremkommer der en Lyd, SE. II, 461; andblásnar æðar rennaþar upp ok rœtast SE. II, 447; var þessván, at íllr ávöxtr mundi upp renna afíllri rót Flat. I, 32413. 2) = renna 5(om Solen, Dagen): rennr þá dagr uppok lýsir Kgs. 5022; þá rann sól uppOH. 10924 (Flat. II, 19126 = þá rannsól upp á fjöll OHm. 3812) jvf OH.24039; þá rann dagr upp Flat. II, 34229;þat var allt senn, at dagrinn rann uppok konungr kom til eldanna Fm. IX,35317.

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚱᚽᚿᚿᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Abbreviations used:

Adv.
Adverbium.
e-s.
einhvers.
f.
Feminin.
fg.
følgende.
fig.
figurlig, i figurlig betydning.
fr.
fransk.
L.
Linje.
lat.
latinsk.
m.
Masculin.
n.
Neutrum.
nl.
nemlig.
p.
Pagina, side.
s.
substantiv.
S.
Side.
v.
Verbum.

Back