Verða

verða

verða, v. (verð, varð, orðinn eller vorðinn) 1) gaa afsted; er hón heyrði þetta, bráhenni mjök við, verðr í brottu skjóttHeilag. II, 56613; bað hann Pemen verðaí brottu Heilag. II, 5812 jvf Sturl. I,27435; út þit, verðit út, þótt þit viliteigi, því harðari pínu fái þið, sem þiðseinkið meir Heilag. I, 44527; bað hannÞórð úti verða Sturl. II, 6330; verð úti(dvs. se til at komme dig ud, pak dig paa Dør) ok drag öngan spott at oss Nj.8 (163); sá er trúir á föður ok son oká helgan anda, ef hann verðr dauðrheðan, þá mon hann lifa Heilag. II,21510. 2) skride, komme frem; at þvísem hans æfilok urðu dvs. eftersom hans Endeligt nærmede sig, Heilag. I, 24133;upers. heimamönnum Hávarðs þótti hon-um seint heim verða Fbr. 8. 3) kom- me til et Sted, i en Stilling, hvori manderefter befinder sig; hann gaf klæði sínfatlausum mönnum er á götu hans urðuHeilag. I, 10927; þat megom vér of finna,at vér verðom þá leidd í freistnina, sváat oss gygvir geigvænliga er vér eromáðr óvarir Homil. 10817. 4) forefin- des; hafði slíkt af fé ok mönnum semá leið hans varð OH. 18131; Þórðr -snýr upp í dal þann, er verðr skamtupp frá Árnesi Sturl. II, 6111; hanngékk upp á bergit þat sem þar verðrHkr. 61413. 5) indtræffe, forefalde, hæn- des; þá varð óp mikit at lögbergi okóhljóð Nj. 8 (1520); hafa mörg dœmiorðit í forneskjo OH. 7322; ef þat verðr,þá man hann - OH. 7410; ætluðu allir,at þeir myndi tala um mál sítt, enþat varð ekki Nj. 8 (153); sá atburðrvarð, at son einnar göfugrar ekkjufékk kverkasull OH. 19621; þá varðhitt at lyktum, at hann leiddist eptirfyrirtölum hennar OH. 19137; ef sváverðr, at - Alex. 20; Þórbirni þóttiverða mega (dvs. mente det kunde hænde, jvf má vera), at kerling sæi Grett. 182;varð þat um síðr at - Sturl. II, 11221. 6) vederfares, tilstøde en (e-m); slíktverðr opt ungum mönnum Sturl. II,11125; ek veit, at ek hefi svá traustamenn í mínu föruneyti ok mjök ör-ugga, at hverr mun heldr vilja fallaum þveran annan, en mér verði néeitt Sturl. I, 3113; þat er oss harmrmikill, ef þér verðr nökkut Mork. 4615jvf 8534; hann (nl. turturinn) leitar eigiannars til lags með sér, ef þeim verðrnakkvat er honum hefir fylgt Homil.8232; sjaldan verðr víti vörum Hm. 6;þat varð Skarpheðni, at stökk í sundrskóþvengr hans Nj. 93 (14327); ogsaa om det som nogen kommer til at gjøre (jvf verða fyrir); heyr þú -, hve óvitr-liga þér varð at spenja þann hingat,er þú hafðir ekki í mót Heilag. II, 1218(635). 7) komme over noget, støde paa,træffe, faa, = hljóta 2; kváðusk okkrhafa orðit bæði Oddr. 24; yrða ek þikkvikvan Am. 22; ýmsar (nl. farar) verðrer margar ferr Eg. 38 (7513). 8) kommetil at gjøre noget paa Grund af tvin-gende Nødvendighed eller Omstændighe-dernes Medfør (jvf venire i rom. Sprogog Dialekter efter J. Storm i Filolog.Tidsskr. n. R. I, 16110); verðr at skil-jast Sigurðr við fylki Sig. 1, 24; jvfHým. 16; Guðr. 1, 9; vér höfum orðitbæði til at hætta lífi ok sálu, hefirmargr maðr saklauss orðit sítt at látafyrir oss Flat. II, 3518; urðu þeir at takavið kristni OH. 10527; verð ek nú flýjaOH. 1883; ek verð í borgina, áðr lýsirMag.* 1543; maðr má eigi lifa við brauðeitt, hann verðr at lifa við orð þausem koma ór munni guðs Heilag. I,51130; verðr við þat heim at fara Gísl.4314; nú verðr fyrst at segja af kvomu-mönnum Bp. I, 62812; kvað hana munduverða at segja Mar. 15414; verðr núhverr at vera þar sem staddr er Anal.9317; munu vér nú verða at gera annatráð fyrir oss Anal. 12917; þér verðit lífi (mínu) at ráða, herra! Anal. 1951;ok láta þeir þar líf sítt fyr því atdeyja verða allir ór heiminom Homil. 15517. 9) støde an mod noget; þá varðHerodes úglaðr fyrir sakir eiðs síns, okvildi hann eigi verða heit sítt heldrsendi hann menn til myrkvastofu Hom. 14512. 10) vorde, blive med følgendePrædikat; varð hann mjök glaðr Barl.2916; verðr hann þá fjörbaugsmaðr Grg.I, 744; ogsaa med Præt. Part. som Præ-dikat, da der ved Hjælp af verða dannesPassiv af andre Verber; ef á gögn þauverðr kveðit er í dóm þann eru kominGrg. I, 7325; þær sakir er fyrra sumarvarð eigi um dœmt Grg. I, 738; sásalmr varð eigi fyldr eðr luktr, er þávar upphafðr Heilag. I, 4810; varð hon-um litit (dvs. han kom til at se) upp ágnípu, þá er yfir munklífinu var, oksér hann þar sitja á gnípunni tvá djöflaHeilag. I, 63325; Nj. 76 (11216); þeimvarð síð aptr farit Eb. 15 (1819); áðrborgin yrði unnin Pr. 9124; verða ekkifundnir Gísl. 56; þóat honum yrði fer-liga gert Mar. 8623. - Ogsaa med Adv.som Prædikat: má þetta verða vel, þótthitt yrði ílla Nj. 13 (2326); varð Eyjolfrþá framarliga Sturl. II, 16330; verða(viðskiptin) opt verr en til er stýrt Pr.32120; sá es margr atfundoll ok áleit-inn of annarra hage, er við hvert orðverðr ílla, þat er honum er til áleitnilagt Homil. 10728. 11) verða e-m e-nveg dvs. blive gjort af en paa en visMaade: mart mun þér þykkja mér lítil-mannliga verða Sturl. II, 21114; varðþeim þar ílla við Sturl. II, 3834; varðþeim sumum ósvipt við Sturl. II, 3832;úvitrliga hefir ykkr frændum vorðitVatsd. 33 (5414). 12) vise sig at være,regnes for at være noget, = verða ate-u 4; eigi verðr þat fals Klm. 184;má ekki vita hvárt þat verðr nökkutannat en kvennvélar einar Gísl. 44. -Med Præpositioner: á: verða á dvs. ind-træffe, især om noget vanskeligt: af því atmeira vóro metin orð hans en annarramanna, þá vildo menn ok at hannsæti fyr vandendom þeim er á urðoHomil. 1318; af hendi munda ek þikkjastleyst hafa, ef ek hefða gefit þér skipit,hvat sem á yrði síðan Flat. III, 41436;kölluðu þat mjök hafa vorðit á fyrirföður sínum, at hann tók hann til sínVatsd. 22 (3518 jvf Frs. 16435). - af: 1) verða af e-u dvs. blive Enden paa, Ud-faldet eller Resultatet af noget: hvat varðaf húnum mínum Völ. 30; varð ekki afatlögu búanda OH. 18421; ekki mun afsættum várum verða nema ek ráðaeinn Flat. I, 12634 jvf 13435; var umrœtt, at hans skyldi leita fara, en eigivarð af Eb. 16 (193); kann margt afmörgu at verða Sturl. I, 23; af Jósteinsskotum varð ekki dvs. blev uden Følge, Sturl. I, 3546; ekki verðr af oss Nj. 78(1157) bað þá eigi við skiljast fyrr enþeir vissi, hvat af yrði barninu Jómsv.5435 jvf Mag. 2656. 309; Partalop. 55;Þ. fékk steinshögg - ok varð síðanlítit af honum Sturl. I, 35417. 2) verðaaf dvs. blive Enden, Udfaldet: verðr þettaaf, at hann tekr við sveininum Flat. I,13017; eigi mun þér þann veg af verðadvs. det vil ikke gaa dig saaledes, Klm.19726. - at: 1) verða at e-u dvs. blivetil noget: at undrsjónum þú verðir, erþú út kemr Skírn. 28; varð þat (högg)þegar at vígi Sturl. I, 4329; þótti þatsár lítit at sjá, en þat varð at mikluSturl. II, 21931. 2) upers. verðr at e-udvs. det kommer dertil, til den Ende, detUdfald: at því varð at - dvs. det giksaa at -, Sturl. II, 8431; man þeim atöðru verða, en at allir menn muni tilþeirra standa Sturl. I, 35635. 3) verðaat dvs. indtræffe, = verða 5: lá hann íhvílu mikinn hlut enna fyrsto misseraeftir es at hafði orðit Bp. I, 3447; Ing-olfr segir mikit vera at vorðit Flóam.3 (12212. 21). 4) vise sig at være noget:eigi eitt orð verðr at hégóma þat erhann talar nema heldr at sannleik okvisendum Stj. 44210; skal hann brennavita at fim skipum -, ef hann brennreigi vita ok verða þau at herskipum -Gul. 311; varð lítit at tali Sturl. II,18536; þá mun Ólafr ræðask ok svámenn hans, ok svá munu guð hans okat engu verða OH. 33 (241); má verðaat því at - dvs. det er muligt det kanforholde sig saa, at, = má vera at -Leif. 7735; verðr at því at - dvs. maa-ske, jeg kan tænke mig det muligt at -:verðr at því, at hverr (= lat. fortassisunus quisque) yðarr mæli svá Leif.2327 jvf 1532. - eptir: verða eptir dvs.blive tilbage, tilovers: upp á þann háttmundi þær lifandis eptir hafa orðit íveröldinni meðr feðr sínum at aukamannkynit Stj. 12421; synir Ísraels hafa- slegit sverði spámenn þína, svá atek em einn eptir vorðinn Stj. 59516;verðr mest eptir sik dvs. have de vigtigsteFølger: munu fáir vetr líða, áðr þatmun mælt, at þar sé mest eptir sik orðitSturl. I, 34228; kvað þar mundu mesteptir sik verða, er þá var mestr upp-gangrinn Sturl. I, 3496. - fram: verðafram (se fram 9) dvs. þá er fram var orðit,þá sungo þeir þenna salm Heilag. II,2121. - fyrir: 1) verða fyrir e-m dvs.forefindes af en, møde: hann varð fyrstfyrir liði þeirra Eyjolfs Sturl. II, 190;svá mikill logi stóð ór húsinu, at hann- sveið allar sálur, er fyrir urðu - Hei-lag. I, 34128; kvað alla menn undrask, atKolbeini varð ekki fyrir; þá gengr Þórðrí stofuna ok mælti: nú skal sjá hversumikit þér verðr fyrir Sturl. II, 24915. 2) verða fyrir e-u dvs. blive udsat for,underkastet noget: búandkarl nökkurrmildr ok meinlauss varð fyrir klöndumríkra manna þar í heraði sem hannbjó Hom. 1578 (OHm. 111); prestr einnvarð fyrir vandræði miklu Bp. I, 3414;verða fyrir goða reiði Vatsd. 17 (2931)jvf 1 (318). 3) verða fyrir e-m dvs. kommesom Forbud om noget: sagði mér Ölvirbóndi, at þat yrði fyrir stórfundum Nj.73 (10724). 4) verða fyrir e-m dvs. veder-fares: af hví varð þér þat fyrir athrella prest mínn ok taka af honumtíðagerð? Mar. 1275; hví varð þér þatfyrir nú at spenjann Heilag. II, 635 jvf1218; verða fyrir dvs. komme tilstede, ind-træde, forekomme: þótti þat eina fyrirhafa orðit, er lítil hefnd var í Sturl.II, 1735; veitka ek nú, hvat fyrir verðrHerv. 24112. 5) verða fyrir dvs. kommei Veien, blive til Hinder: slíkt er þóttklæði verði á millom eða brynja eðahjalmr, ef á hann mundi koma, ef eigiyrði þat fyrir Grg. I, 1477; taldi, hvathonum varð fyrir, áðr hann mætti þvímáli til laga koma Ísl. 5; því meirasem oss verðr fyrir, því harðara skuluþér niðr koma Fm. VI, 381. - í: 1) verða í e-u dvs. eigi verð ek í blóði yðrubónda, heldr far þú hingat ok vita, efþú næðir at deyja í blóði konungs-manna Flat. II, 3634. 2) verða í =verða á: tókust nú upp leikar semekki hefði í orðit Gísl. 263. - til: 1) verða til e-s dvs. blive til noget: varðhann nú sem fyrr til lýsanda leiðar-vísis Stj. 28629. 2) verða til e-s dvs.volde, foraarsage: þeir ugþo -, at þeimmyndi nekkvet til meins verða, ef þeirgörði þat Heilag. II, 4426. 3) verða tilm. Inf. = verða 8; hverr sem til verðrum síðir at koma þeim á réttan vegFlat. I, 2731, jvf Mag. 5317. 4) verðatil dvs. blive til, komme tilstede (jvf veratil): œrr í skapi svá at eigi varð verrimaðr til Stj. 4825. - við: 1) verða viðe-m dvs. tage sig af en: lagði Þ. þat tilráðs með Gretti, at hann beiddi Snorraásjá, en ef hann yrði eigi við, bað hannGretti fara vestr Grett. 112; bið ekþik, ef þat má vera, at þú verðir viðmér, þó at engi sé verðleiki til Barl.5914. 2) verða e-n veg við e-t dvs. skikkesig paa en eller anden Maade ved, i An-ledning af noget: hvernig varð hann viðAsbjörn, þá er þér ruddut skipit OH.11627; húskarl Bjarnar mælti: eigi vildiek svá verða við blóðlátit, fiskbleikrsem þú ert; ek ætla, segir hinn, atþú myndir verr við verða ok údreng-iligar Fm. VII, 269; hann varð vel viðskaðann Nj. 48 (751).

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚠᚽᚱᚦᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.