Annarr

annarr

annarr (f. önnur, n. annat), adj., pron.indef. og num. ord. (ght. andar, got. anþar, gsax. oðar, ags. oðer; saavelForm som Betydning er oprindeligenkomparativisk, jvf skr. antara, gr. ligesom Ordet i Lighed med andre Kom-parativer oftere har efter sig Partiklen en med et følgende Sammenligningsled). 1) følgende i Tiden næst efter en andenaf samme Slags; annan vetr en Austr-vegskonungar komu, nær jafnlengðinnidvs. Vinteren efter at de hellige tre Kon- ger vare komne, henved Aarsdagen der-efter. Gyð. 8114; hvern er Sara manþér annat ár þenna tíma (dvs. næste Aarpaa denne Tid, VulG. tempore isto inanno altero) fœða Stj. 1166 (1 Mos. 17,21); at öðru hausti dvs. til næste Høst,Gunl. 7 (2285); annat sumar eptir dvs.næst følgende Sommer, Bp. I, 4151; Fm.I, 23718; önnur misseri eptir Bp. I,4178. 43726; hann fréttir þá, at E. ætlarannan (dvs. næste) dag til laugar Sturl.I, 622; annarr er - dvs. næst efter at-: ek komomst brott á annarri nótt er(dvs. Natten efter at) ek hafða barnitfœtt Bær. 8855. Til denne Betydningmaa vistnok henføres den Anvendelse af annarr, hvorved det tilføies en Jord-eiendoms Navn, sandsynligvis for at be-tegne den Halvdel af samme, som senerehar faaet særskilt Bebyggelse og saaledeser bleven udskilt fra den Del, som førstblev bebygget, f. Ex. Alfr Ö. bjó í Fagra-dal öðrum Sturl. I. 418; jvf annarrBreiðabólstaðr Kaalund I, 320; íöðru Ruði Kalfsk. 67 a18; hvormedkan sammenholdes, at man fordum be-tegnede de to Dele af Gaarden Østbyi Tjødling Sogn ved Larvik med Nav-nene første og andre Østby jvf annarrgarðr Bolt. 1813. 716. 1024. 10419. 1382.1513; í öðrum húsum Kalfsk. 67 a5. 67 b6. 2) en som er, eller kommer til, foruden (en) den, som ellers nævnes, er nævnteller forhaanden; er þat satt at annatlíf er en þetta? HeilaG. I, 28114 jvf2819 fg; í þessu athlaupi féllu tíu mennaðrir en Ari Sturl. I. 9125; Oddr brattrhét maðr er sárr var af Orœkju, sváat eigi var fœrr, annarr en Kjartan(jvf s. 40015) Sturl. I, 40230; hann skal11 menn nefna aðra en sik GrG. I, 672;eigi vissa ek vánir þess lends mannsí Noregi, at 3 lenda menn þyrfti imóti aðra en oss Mork. 1374; Hæringibróður sínum seldi hann í hendr 40hundraða 3 alna aura annat en stað-festu Flóam. 20 (17126); fékk konungrhonum veizlur miklar aðrar en áðrhafði hann haft eg. 8 (1217); högg þúannat (dvs. eg Hugg til) Sturl. I, 31125;Þ. laust Þorgils annat högg í höfuðitSturl. II, 12215; annat ætla ek þat eittgert er lítillar umrœðu sé vert dvs. hvaddesuden er gjort, fortjener efter minMening lidet at nævnes, Sturl. II, 11522;ok annarr dvs. og endnu en: konungrdvaldi um dag ok annan at veita Mar-tin þat er hann bað HeilaG. I, 59821;með mikit áfall ok þegar annat Bp.I, 38431; Þorðr fékk Guðbrandi hæf-sældu ból í Hunastöðum ok annat íLangæruði Dn. V, 1689; Þ. Bassasonhljóp at ok vann á honum ok annarrmaðr með honum Sturl. I, 17125; okannarr med et følgende til annarr føietSubstantiv dvs. og desuden: tók hannráðagerð við dróttningina ok aðra höfð-ingja sína Hkr. 51415; hann vann Púlallan ok lagði undir sik, og margar aðrarstóreyjar í Griklandshafi Hkr. 66618 (jvfFris. 2855); ok (eller en) þat (eller hitt)annat dvs. og dernæst det (idet þat annatstaar som Subjekt eller Objekt): langrvani - heldr mér aptr - ok þat annatat - Flat. I, 11817; þat berr þar til (dvs.dertil bidrager det) at þér hafit ekki fyrrkomit - en þat annat, at - Flat. I,4604; ok þat annat dvs. dernæst (idet þatannat er brugt som Adverbium): en meðþví at A. var nauðuliga kominn, okþat annat at hon vissi - Flat. I, 20722;ef hann hefir til þess vitni, at hannhefir þeim þannig stefnt ok þat annatat mál hafi þannig farit Hák. 6; kastarMimungi undir smiðbelgi sína ok tekrhitt annat sverðit ok skýtr í umgerðinaDidr. 825; ok hitt annars; d. s. f. Ex.nú kemr at því sem mælt er, - optverðr villr er geta skal, ok hitt annarsat hverjum bergr nökkvat, er eigi erfeigr Fbr. 1011; með því at - ok hittannars at - Mar. 16426; þess ok annarsd. s. af því at - þess ok annars at -Dn. II, 196. VI, 23810; eftir bréfunuminvyrðiliga yfirlesnum ok málunum gör-samliga athugðum á hvár(r)atveggjavegnæ, en þess ok anners dœmdommér þá Þorere allan Jónsgarð Dn.XI, 9223. 3) den anden i Talrækken (eg. den som kommer den første nærmest,følger umiddelbart efter den første; jvf annarr fyrsti (dvs. den næst første) dagrMarcii mánaðar Dn. VIII, 667; einn,annarr, þriði (dvs. den første, den anden,den tredie) Vafþr. 22; Grímn. 31;Fjölsv. 39; Barl. 1316 fg; GráG. 2416;komu tveir menn, einn prestr er Albertrhét, og annarr kaupmaðr Engelbertrde Wersten Dn. VIII, 145; annarrdagr viku OHm. 110; aðra nótt vikuSturl. II, 13815; jóladagr fyrsti okannarr dagr jóla Bp. I, 38716; þrenniskyns er í þeima heimi; einir ero þeirer með yðr ero kallaðir guða þjónu-stumenn, þá ero Gyðingar aðrir, krist-nir menn ero hinir þriðju Barl. 1314;fyrst ok í annan stað (dvs. for det andet)Mork. 115; hins ok annars dvs. og for detandet: fyr því at - hins ok annars at -þess hins þriðja at - Dn. III, 10121 -jvf Hák. 6. 4) den, som kommer ennærmest, som vel staar tilbage for ham,men heller ikke for nogen anden: annarrbekkr = úœðri bekkr, Sturl. I, 10716.1222; annat þat sem - dvs. det næstbedste som -: var hennar athæfi annatþat sem röskva ok mikils háttar meymá prýða, svá at hon gékk næst drótt-ningu MaG. 36*; ek hefi engan virði-ligra litinn né vænna ok at öllu kur-teisara annan en þann (dvs. paa den nær,naar den undtages), er sitr et næstahonum KoNr. 5111; Nemes hafði skjó-tastan hest annarr en (dvs. dog saaledesat han stod tilbage for) KarlamagnusKlm. 197; sagðist þat viðkveð heyrthafa armligast annat en (næst det som)margýgrin hafði haft Fm. IV, 588 jvfFlat. II, 2721; hann var annarr maðr enBrandr (dvs. han var næst B.) mest virðraf Norðlendingum Sturl. II, 1916; hannvar mestr hafðr í orðstefi, þá er -,annarr manna en Klængr Sturl. I, 2721;Ívarr var annarr mestr höfðingi í Bor-garfirði en Þórsteinn Gunl. 4 (2029)þikkir nú hann annarr mestr maðr íDanmörk, ok ríkastr ok bezt at vitibúinn annarr en konungrinn (= þegarer konunginn líðr sjalfan Jómsv.* 4310)Jómsv. 6024; hann þótti mestrar náttúruí Vatnsdœla kyni annarr en Þ. Vatsd.45 (7615); hann var einn hverr ster-kastr at leikunum annarr en Gísli (dvs.var en af de stærkeste - næst G.); Gísl.3216; er mest tíðindi höfðu þá önnurorðit hér á landi Sturl. II, 7718; varA. þó sterkastr at leikum, en sá -var annarr sterkastr er hét f. Eb. 31(5429). 4) en anden, som er forskjelligfra, ikke den samme som en, hvormedden sammenlignes: en ek vilja annanmann eiga en þik Klm. 12112; ætlaek þik annan mann en þú segir Fm.XI, 19214; Þ. lýsti þvi fyrir góðummönnum at v. - var hvatki ráðandieðr valdandi at drápi Halvarðs kanks,annarr heldr en hann einn dvs. at v.var hverken - - men ingen anden end han (Þ.) alene, Dn. VII, 29719; ernú ekki annat bjargráð nema þat at- HeilaG. II, 27431; ekki eigoþ it annattil, nema at biþja postolann at - Post. 46133; eigi á önnur mál at deilaí kirkju nema biðja fyrir sér &c. Hom.6516; ek sá ei annat sannare ok eiprófaðist fyrir mér útan (dvs. end at)þeir brœðr væri fulluliga óðalsmenn tilDn. II, 32; aðrir kölluðu þá saklausaútan Martinus HeilaG. I, 6322; fjandr fýsasvik ok saurlífi &c. sem ekki (er) annaten heimr þessi HeilaG. I, 68327; í annatsinn dvs. en anden Gang, Nj. 50 (7817);mun oss eigi annarr fyrir hendi Mar. 11815; þær eignir hennar aðrar sem þáváru frjálsar Dn. II, 6813; verðr sájafnsekr um nautnina sem aðrir mennGráG. 24018; hann var góðr drengrok umfram alla menn aðra þar í sveitEb. 12 (141); at þeir gjörði lönd sínhelgari en aðrar jarðir í BreiðafirðiEb. 9 (1612); engi annarra dvs. ingenanden, Post. 8462; Gul. 11515; martannarra kvenna dvs. mange andre Kvin- der, Nj. 24 (5011); er annat öðrum (=ymist ymsum) varðveitt í jartegnumdvs. de forskjellige Mennesker gives derforskjellige Jertegn, saa at de ikke alle faa de samme, Bp. I, 1806; annarr nærdvs. en anden, hvilken som helst (jvfendra nær), f. Ex. jafnvel jóladag okpáskadag sem aðra nær NBKr. 2;annarr slíkr sem - dvs. en anden, derer lige saa god som - f. Ex. aldri fyrrsá ek annan slíkan sem þessi er El.9513; annat slíkt dvs. lige saa meget ellergodt, Magen dertil (jvf gfr. altre tel,ital. altro tale, gspan. otro tal) Gul.18913; gull vissa ek ekki á Gnítaheiðiþat er ver ættim annat slíkt Ghe. 6;þetta - verk - er annat slíkt var fyrrúheyrt dvs. hvis Mage man ikke før havde hørt, Thom. 26913; gef bónda fyrir mathans 100 skillinga, en annat slíkt (dvs.og ligesaa meget) fyrir hest hans Klm.43830. Efter en disjunctiv Partikel som eða eller né sættes annarr ofte foranet Substantiv for at betegne Tingen somuensartet med den førnævnte, saa at eða, né annarr kan oversættes ved "ellerogsaa" f. Ex. skyldi hverr bera til kasta-lans 5 vápnsteina eða aðra 5 stauraHkr. 70116; henni líkaði illa þat er A.dróttning var í nökkuru meira metinen hon í sessi eða annarri (dvs. eller ogsaa i ) þjónustu Frs. 1728; funnu þarhvárki vað né annan farkost Klm. 4439.Ved Sammenligning mellem tvende Gjen=stande af forskjellig Beskaffenhed, sættes annar ofte foran det andet Led alenefor at betegne denne Ulighed, saa at detkan siges at være overflødigt, f. Ex. hann kól sem aðra hundtík Vatsd. 44(7126); at eigi væri þær helgari enönnur porthús Fm. VIII, 360; sá atþeir (dvs. de fremmede Nordmænd) vorusterkari en vel flestir aðrir landsmennFlat. I, 2928; eiga þá sonu, er ekkiþykkir meiri karlmennska yfir, en þarsé konur aðrar Gísl. 868; undruðuster svá göfugr maðr skyldi hafa þjónatsem annarr fátœkr HeilaG. II, 19937;hvormed kan sammenholdes Folkesprogetsho tuta som ein annan unge Aasen11; gsv. ther var stort folk som andrejätta Siälinna thröst. 52525; og hvad der er anført om lignende Udtryksmaaderi det tydske Sprog af J. Grimm i hansReineke Fuchs CCLVII Anm.; DWb.I, 309 Nr. 4 og fr. Woeste i Zeitschr.für d. Philol. IV, 110 under Ordetander. 5) af anden Beskaffenhed; þauhöfðu annan átrúnað Eb. 5 (716); öl erannarr maðr Grett. 4329; þú skallt allrannarr vera fyrir kveld, ef þú gerir mínnvilja El. 752; þú verðr allt annat attala El. 6212; þá lék konungr fingr-brjót mikinn, þá skekti jarl af honumriddara; konungr bar aptr tafl hansok sagði at hann skyldi annat leikaOH. 16722; ef sá maðr tekr arf eptirmann er menn ætla réttan erfingja,enda verði kyn annarstveggja þeirraannat síðan GráG. 7621. 6) den ene,den anden af to (jvf annarrtveggja,annarr hvárr) lat. alter; Egill þessihefir aðra hönd ok er kallaðr einhendrFld. III, 368; rak hann niðr annatkné á arinhellu Bp. 68028; hafði ekkiskóklæði á öðrum fœti Bp. I, 387;Kolbeinn - var annat skeið i Eyjar-firði (dvs. var i Øfjord af og til, denene Stund der, den anden andensteds(jvf at öðru hváru Sturl. I, 6325));Sturl. I, 17120; annat augat betyderdels: det ene Øie Fm. I, 6123, dels:det andet Øie Fm. II, 6029. 616. 626.jvf Flat. I, 331; Frs. 98 fg; Þ. kastaðiþá fyrir borð öndvegissúlum sínum -þar var Þórr skorinn á annarri Eb. 4(528); því (dvs. hví) föður þínum þykkirbetra at týna bæði sér ok ríkinu enöðru einu (dvs. kun den ene af begge Ting)Partalop. 1412; Þ. hljóp til ok bráskildi yfir Þórð - en annarri hendi hjóhann til Þorleifs Eb. 45 (689); sá,þessi annarr dvs. den ene af dem, af disse,Fld. II, 1712; Didr. 168; annarr -annarr - dvs. den ene - den anden, Gul.681 fg; hét annarr Sörli en annarrÞorkell Sturl. I, 17119; enn forni fjándiöfundaði ást annars en fœzlu annarsHeilaG. I, 20725; hann tók annarri hendikápuermina, en annarri hendi hnefaðihann knífinn Eb. 47 (9024 fg); gullkrossá öðrum en ari af gulli á öðrum Fm.X, 1513; annat var orð Finns harðaraen annat Flat. II, 36018 fg; hverjanótt aðra sem aðra Mar. 15931; gékkannarr til at öðrum (dvs. den ene efterden anden gik) at biðja hann Bp. I, 128jvf Post. 34211 fg; kvað þar ríða annanflokk at öðrum Sturl. II, 194; mennaðrir stíga yfir aðra í sínni trú eða mál-sannan HeilaG. II, 25810 (jvf 28217); af detvende til hinanden svarende annarr ude-lades stundom det første, f. Ex. at auga-bragði skalat maðr annan hafa Hm. 29;kaldr geirr(mun) koma við annan Herv.2712 jvf 36315 fg; aðrir - aðrir - dvs.nogle, andre: aðrir (maurar) báru frjómeð munni, aðrir fluttu mold or holinuHeilaG. I, 44334 fg; einir ok aðrir dvs.nogle og andre, forskjellige: um einahluti ok aðra Stj. 8110; funnu sér tilþessa einar afleiðingar ok aðrar Barl.36; af hverjum er einir ok aðrir ýmis-ligir orskurðir mega vel gjörast Stj.3 jvf 24913; ymsir ok aðrir dvs. vexelvisden ene og den anden, = einir ok ymsir,f. Ex. at þeir skuli heita á helga mennok nefna upp ymsa ok aðra Mar. 78820;- hverr ok annarr dvs. den ene medden anden, f. Ex. slík sorgfullig orð mæltihverr ok annarr Barl. 1944; - hvárr- annan dvs. den ene, den anden, hver-andre, hinanden, f. Ex. eggjar hvárr várrannan Barl. 106: mæltu hvárir þá velfyrir öðrum Flat. I, 33; hétu hváriröðrum atförum Eb. 9; hverr - annarrd. s. f. Ex. hvat at öðru dvs. det ene efterdet andet, Stj. 413; hvarf hverr þeirratil annars ok skildust siðan Pr. 39327;þykkir mönnum nú hvert vandræðikoma á bak öðru Klm. 262; hvermisseri frá öðrum Post. 34298; - ymsir- aðra dvs. hinanden vexelvis, f. Ex.fœrðu ymsir aðra niðr Flat. I, 4623;jafnan þágu þessir riddarar veizlur ymsirat öðrum Mar. 51418. 7) enhver af to;skiptu þeir (dvs. de to Brødre) herfangi- þá laut annarr þeirra tuttugu &c.Sturl. I, 39. 8) hin, den anden, besyn-derligen brugt ligesom hin i Folkesproget(Aasen 291 b14) til dermed at betegne enTing, man paa Grund af dens Beskaf-enhed nødig vil nævne med dens retteNavn, som en saadan, idet man tilligeantyder, at det nok vil skjønnes, hvadeller hvilket der menes (jvf DWb. I,31012 fgg); f. Ex. annat hús (= náðhús,salerni, kamarr) Flat. II, 8716 jvf 875 fg; OH. 7238. 3912 ; hvormed kan sammen-holdes, at man undertiden faar høre demenneskelige Excrementer i Folkemundeomtalt under Navn af "det hitt og detandre".

Part of speech: uten ordklasse

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛆᚿᚿᛆᚱᚱ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary