Bann

bann

bann, n. 1) Forbud (jvf banna 1) mods. lof.Eg. 57; ráða boði ok banni dvs. have øversteog uindskrænket Myndighed. Gul. 295;Frost. 7, 1; Herren overdrog Apostlerne at þeir skyldi ráða boði ok banni yfiralla kristni Homil. 168; þeir höfðu 30vetra ráðit búðarvöllum sínum boði okbanni ok öllum íverka úkviðjat okúbannat Dn. II, 4; hlýddu allir þeirraboði ok banni Stj. 37533; er hanndauder, veri þá daudher í fendans ban(dvs. Fanden i Vold?) Dn. IX, 26711;om Forbud mod at fare eller føre ud afLandet (jvf farbann): Gul. 313; Frost.7, 27; OH. 16029. 2) Forbandelse (jvfbanna 3); især kirkeligt Bann, lat. ana-thema, = stórmæli. Fm. VIII, 29312;Stat. 29223; setti hann þá út af heilagrikirkju ok forboðaði þá, en kvezt bíðamundu at sjalfu banni þar til er hannspyrði fleira íllt af ferðum þeirra Sturl.II, 13515; vera í banni guðs ok allraheilagra manna, páfans ok erkibiskupsok allra ljóðbiskupa Gul. 2 (48); þáer hann sem villumaðr í guðs banniStat. 30012; fellr hann af sjalfu verk-inu þegar í guðs bann ok herra páfansok er frá skildr heilagri kirkju oksamneyti öllu kristinna manna Dn.III, 5517; eru þeir allir bundnir í eilífubanni, sem öðruvís skilja ok læra enheilög Rómverja kristni Stat. 2346;páfa bann, saa kaldet fordi ingen udenPaven kan løse deraf, saa at den ban-satte for at løses maa rejse til Rom ogsøge Absolution hos ham, saa fremt hanikke af særlig Gunst fritages derfor, Stat.2486. 29021; falla í bann Stat. 28719;steypa banni yfir e-n Bp. I, 292; lýsae-n í bann Dn. IV, 66; leysa e-n afbanni Stat. 2486. 28628; taka e-n orbanni d. s. Sturl. I, 31224; II, 23315 jvf 10.Skjøndt bann (dvs. anathema) er forskjelligtfra forboð (dvs. excommunicatio), brugeshint Ord ofte om det, som man skuldevente at se betegnet ved dette, og om-vendt. Anledningen kan dels være, ati det latinske kirkelige Sprog bruges excommunicatio ogsaa for anathemaom det egentlige eller store Bann, somda fik Navn af excommunicatio major(Bingham Orig. Eccles. VII, 84-123)til Forskjel fra den egentlige excommu-nicatio (gn. forboð) eller Synderens Ude-lukkelse fra Delagtighed i Herrens Nad-vere og visse andre kirkelige Goder, ind-til han ved Anger og Bod havde fyldest-gjort for sin Brøde, og havde forligtsig med Kirken, hvilken ogsaa kaldtes excommunicatio minor (Bingham l. c.VII, 81 fg). Dertil svarer nemlig hitminna bann (= forboð, útistaða), saakaldet for at adskille dette uegentlige bann fra det egentlige, som ogsaa forstørre Tydeligheds Skyld kaldes bannset-ningar bann Stat. 24017. 273 eller guðs,páfans bann. Af disse Udtryks Fore-komst i Norge kan man slutte, at bannogsaa der har været brugt om excom-municatio minor, omendskjønt Ordene:hit minna bann þat sem forboð erkallat á norrœnu AKr. 226 kundelede til at antage det modsatte. Da bann i sig forener Betydningerne For-bud og Forbandelse, kan det ogsaaderaf forklares, at Ordene bann og for-boð ere sammenblandede med hinandenunder deres Anvendelse i kirkelig Betyd-ning (jvf AKr. 45 n. 60), hvad ogsaakan sees af følgende Exempler: setjumvér þann eða þá í guðs ok heilagrarkirkju forboð ok bann - - at þérlýsið yfir þann eða þá af fyrrnefndum- - banni ok forboði með steyptumlogandei kertum &c. - - vitandi, athverr lærðr maðr, er tíðir veitir vitandibannsettum manni ok forboðaðum Dn.II, 9737 fgg; lýsum vér þá í guðs bannok heilagrar kirkju forboð fallit hafaok útsetta vera af heilagri kirkju okölluþví góðo sem í henni gerist, var-andi hvern kristinn mann við þeirrasamneyzlu svá sem við bannsetta mennok forboðaða Dn. IV, 6613 fgg

Part of speech: n

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛒᛆᚿᚿ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary