Búinn

búinn

búinn, Præt. Part. af Verbet búa, brugt iadjektivisk Betydning: 1) forberedt, færdig eller skikket til et Foretagende, en Gjer-ning; er þeir vóru búnir (til Reisen),fékk Eiríkr þeim leiðsögumann Nj. 83(12221); bað hann sýna sér -, hvathann vildi helzt at hann læsi heilagraritninga, at hann yrði þaðan af búnariok hœfiligri guðs miskunn at þiggjaHeilag. I, 1258; velit góða hermennok vel búna til bardaga OH. 20013;þótt ek sé verr til búinn en hannfyrir vanheilsu sökum, þá skal ek eigiverr viljaðr Fm. VII, 275; ek em gamallok lítt til búinn at hefna sona mínnaNj. 130 (20029); búinn við íþróttumFld. II, 46313; ertu at öðrum íþróttumjafnvel búinn Fm. X, 295; jvf Nj.41 (6113); vel búnir at hreysti ok allriatgervi Eg. 19 (3710); þykkir nú hannannarr mestr maðr í Danmörk okríkastr ok bezt at viti búinn Jómsv.6023 fg (Jóms.* 4310; Fm. XI, 51); velat sér búinn OH. 10210. 2) klædt (se búa 2); hann var svá búinn, at hannhafði möttul yfir sér með tyglumbúinn mjök í skart Flat. I, 2030; hónkvað hann þó eigi mundu fara svábúinn ok bað hann - gera klæðaskiptiSturl. II, 873. 3) prydet, smykket; omVaaben, Skib, Drikkekar, Klædnings-stykker o. desl. se búa 2. 4) beredvillig,saa at man ikke undslaar sig for ellergjør sig Betænkeligheder ved et Fore-tagende; Þ. lézt búinn þeirrar ferðar,bjuggust þeir einn morgun snemma okfóru Flat. I, 25733; kvazt þess fyrirlöngu hafa búinn verit, at þeir semdi sínafrændsemi Laxd. 19 (4225); margir mennmunu búnir at kaupa at þér holminnFm. VI, 2185; lét v. taka sik til kon-ungs ok vóru allir til þess búnir Fm.XI, 360; því nefnda ek þessa menntil, at engir menn sýna sik búnari tilliðveizlu við mik en þessir Sturl. I,826; búinn at þola alla luti fyrir guðsást Heilag. I, 4149 jvf 40519. 5) bragt,kommen i en eller anden Stilling, somangives ved et tilføiet Adverbium: aum-liga búinn (= aumliga haldinn Flat.II, 38737 jvf ílla leikinn Flat. II, 3887;Heilag. II, 18036) Hom. 15522 (= OHm.10921; OH. 25028); taka svá búin málupp á alþingi sem til várþings vórubúin Sturl. I, 1304; segir Hrafni tilsvá búins dvs. siger til H., at saaledesstod det nu til, at dette var Tingenesnuværende Stilling, Sturl. II, 14513 jvf 19;jvf Gísl. 413; Jómsv. 6530; eigi munhlýða svá búit dvs. det gaar ikke an, atdet vedbliver at være saaledes, Eg. 68(16518); stendr nú svá búit um hríðdvs. dermed, uden at der sker nogen For-andring i Tingenes Stilling, hengaar der nu en Tid, Jómsv.* 695 (Fm. XI, 81);at svá búnu 1) under nærværende For-hold eller Tingenes nuværende Stilling: henni þótti engi ván um sættirnar atsvá búnu OH. 6528; kvazt ekki fýsasttil Íslands a. s. b. Nj. 83 (12316). 2) nu for Tiden, i denne Tid: þenna draumsegjum vér öngum manni a. s. b. Nj. 134(21219); ný tiltœki, er heldr má fádœmiok údœmi kalla, iðkast meirr ok vaxaí þessum stað a. s. b. DN. IX, 1174;tíðendafátt er hér a. s. b. DN. IX,1278 jvf 1344; við svá búit dvs. da detstod saaledes til: lögðu frá við svá búitFris. 1632; svá búit dvs. saaledes som det nu eller her staar til, for Tiden: ekkimunu þér fá at vunnit svá búit Fm.VII, 2708; þér skolut ganga með vápn-um til allra lögskila en berjast eigis. b. Nj. 141 (22915); leggr konungr far-bann svá at engi skip skulu sigla burts. b. Flat. I, 12411; þú skalt í friði vera- ef þú vilt s. b. hætta El. 1146; dœmdihón þat, at sá maðr skyldi af dauðarísa ok gera iðran fyrir glœp sínn, þvíat hann mátti eigi s. b. hjalpast, þótthann gerði þvílíkt sem hann ætlaðisér rétt Mar. 8629. 6) búinn til e-s,við e-u dvs. saaledes stillet, at noget ernær forestaaende eller let kan indtræffe; hann var búinn til falls dvs. nær ved, udsat for at falde, Fm. X, 3149; þóttisem enn væri búit til ófriðar Fm. IX,444 &vl; var búit við miklum váðaFm. IX, 310; var þá búit við atgönguFlat. I, 571; sagði at þá væri búit viðgeig mikinn með þeim feðgum Eg.32 (666).

Part of speech: Præt Part

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛒᚢᛁᚿᚿ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary