Enda

enda

enda, v. (að og nd.) 1) gjøre Ende paanoget, afslutte, ende; þar endi Ásolfrmeð ágætum lifnaði sítt líf Flat. I,2688; í því sama klaustri endi hannsína æfi Flat. I, 27311; hann (nl. óttisá) er nu afráðinn ok endaðr Vatsd.4 (91); mér var aldr skapaðr, at ekskyldi lifa 2 mannsaldra, ok þykkimér ván, at þeir sé brátt endaðir Flat.II, 1368; endaðum vér þat (nl. denneTvist) svá, at - DN. I, 5775; er hannhafði ur ent sögu sína Partalop. 4324;endar (upers.) þar sögu frá honumLaxd. 16 (327); m. Dat. þat (nl. hals-slag) skal enda lífi þínu El. 3011. 2) begrænse, afgrænse (jvf endamerki, endi-mark, endimerki, endistafr); af suðriendir hana (nl. Asiam) úthafit Stj. 682. 3) berøve, skille en af med noget (e-ne-u); vóru judices delegati endaðirsínu valdi Bp. I, 8657. 4) fuldbyrde,udføre, udrette (hvad der skal gjøreseller gaa for sig); enda heit sítt Flat.II, 3713; jvf Mork. 18638; þótti G.eigi enda við konung þat, sem hannhafði heitit Fm. X, 519; jvf Mork.18633; fyrr en þetta er reynt, hvártþetta má með auðnu endast til fulls,er Haraldr hefir mælt Fsk. 1817; jvfGísl. 5027 (= 13624); enda þeir þat, erPáll postoli mælti: beri hverr annarsbyrði &c. Hom. 17922 (Gal. 6, 2); hefirþú komit ok ent þat, er þú spáðirfyrir lög ok spámenn, at leysa oss okheim allan HeilaG. II. 1236 jvf 716;sem ferjubúar 5 meta þá sýslu, semhann (nl. Færgemanden) endi eigi GráG. 45416. 5) endast v. r. strække til, vare veduden at tage Ende eller slippe op før-end man har havt nok deraf, er blevenhjulpen dermed; fylkja liði sínu okberjast meðan dagrinn endist dvs. heleDagen til Ende, Fld. II, 1934; ekkifékk ek minna til bús (i dette Aar), envant er (dvs. end vi før pleiede), ok endistþá allt á sumar fram dvs. varede det da heltud paa Sommeren, Nj. 11 (1824); Ólafrkonungr fór útan um Raumaríki atveizlom -; en er veizlor endust eigifyrir fjölmennis sakir, þá lét hannþar bœndr til leggja at auka veizlor-nar OH. 6135; er nú engum manniviðskiljanda æ meðan líf má endasttil fylgðar við hann dvs. nu maa ingenskilles ved ham, saa længe han har Liveti Behold, saa at han kan vedblive atfølge ham, Fsk. 1815; ekki þarf ek féat þiggja af föður þínum ok mun ekþó fá fé svá at mér mun endast okmínum mönnum dvs. saa at det er til-strækkelig for mig og mine Mænd, Flat.II, 19615; ætlaði þar at setja munklífi,en honum endist eigi til þess líf dvs. hanlevede ikke saa længe, at han fik gjortdet, Bp. I, 7727; ef honum endist aldrtil dvs. om han lever saa længe, EG. 59(13111) jvf 66 (15616); meðan mér endastlífdagar dvs. saalænge som jeg lever (=meðan ek endumst Fm. IV, 2924), OH.13125 (Flat. II, 25328); sveitunga mínamun ek ekki af hendi láta meðan mérendast föng til dvs. saa længe som jeger i Stand til at beholde dem, EG. 16(2930). 6) faa et eller andet Udfald,hvis Beskaffenhed angives; var þó höggitsvá mikit, at mér mundi endast tilbana, ef á hefði komit SE. I, 16219;mun þat fám bóndum endast vel atsynja mér mægðar Gunl. 5 (21511);hversu þat endist út, þó at um stundþolist Klm. 5016. 7) faa et godt Ud-fald; veit at þat má honum eigiendast, ef þeir fá staðit hann (eigiendast at finna þá Vígagl. 1670)Vem. 26102; hefir þú ekki til þessgæfu at halda til jafns við Harald kon-ung, er engum öðrum hefir enzt hérí landi EG. 19 (3712); engum skyldaöðrum hans kappa enzt hafa þetta -,en hvern annan skyldi ek drepit hafaFld. I, 10420; kvóðu honum þat eigiendast munu, þótt hann kœmi því framáðr (jvf áðr 6) Vatsd. 22 (3528).

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚽᚿᚦᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.