Endi

endi

endi eller endir, m. 1) den yderste Spidseaf noget, Endepunkt, den ene eller andenaf en langstrakt Gjenstands tvende Ender (som det synes beslægtet med and-, önd-,öndverðr; jvf festarendi, eyjarendi,Hlíðarendi, landsendi, skálaendi, skeiðs-endi, sæfarendi, vazendi, fjallaendi, Ham-raendi Sturl. I, 3127); af en Kiste Pr.41311 (Æf. 8228); tökum vér strengina okberum um ássendana en festum aðraendana um steina Nj. 78 (11519); jvf Pr.4226; var þat (handklæði) raufar einarok numit til annars endans Nj. 117(1769); þar var skáli mikill ok dyrr ábáðum endum Flat. II, 17712 (jvf Harð.23 (646) og skálaendi); endi hússins Nj.130 (20129); þess (nl. jarðhússins) erannarr endi í skálanum Mork. 267 jvf6727; borð lá millim fjallanna yfirdalinn svá langt, at hvárr endir lá ísínu fjallinu sem brú væri HeilaG. I,33620; fjórir endar hans (nl. krossins)horfa í fjórar áttir heims Homil. 3715;hvárt sem maðr er fjarri í heimsenda eða í hafi út Barl. 1869; fœtreru endir líkamans Hom. 14115; þat hefirengi sét, hversu enn neðri endir erskapaðr á því (skrimsli) Kgs. 3831; stand-ast á endum dvs. gaa op imod hinanden,svare til hinanden som to Ting, der ere ligestore, udgjøre lige stort Beløb: N. - greiddi þá fram allt féit, ok stóðst þatá endum ok þat, er G. átti at gjaldafyrir sik Nj. 75 (11111); jvf Grett. 10024;hjá R. ábóta mundi annarr endir málaArna biskups dvs. Abbed R. havde envæsentlig Indflydelse i Biskop ArnesAnliggender, Bp. I, 72725; mun þó endireinn leystr vera (dvs. der vil nu væregjort en Begyndelse) um þá úgiptu, eryðr frændum mun þar af standa Gísl.822; ved hvilke Udtryk synes ligge tilGrund en Sammenligning med Enderneaf et Reb. 2) Ende, Ophør, = lok, mods.upphaf; er þat upphaf ok endir mínsráðs Flat. I, 44616; einn er alls upphafok endir, sjalfr ón upphaf ok endaHom. 1851; vera ón enda Homil. 16113. 18;ón enda dvs. uafladeligen, uophørligen, Homil. 868; útan enda d. s. Hom. 9822.13030. 1312; fyrir útan enda d. s. Hom.1242; fyrir útan allan enda d. s. Barl.11323; til enda heims Hom. 731; varvistum með föður sínum til enda (= tilendadags) Nj. 25 (39); allt til enda dvs. ind-til Enden, indtil det sidste, Hom. 7514; hérskal nú ok endir á verða Nj. 93 (1456);fagnaðr, sá er eigi verðr endir á Hom.1971; gera enda á e-u Flat. I, 44619;Vatsd. 47 (8021); koma enda á e-t d. s.Barl. 2421; binda enda á orðum Thom.771; nú skal endi á ríðast hans lífs-dögum Mar. 56415; gera sínn enda dvs.dø, Æf. 1965; fœra e-t á enda dvs. til-endebringe noget, MaG.* 13; segir siká enda (dvs. være færdig med) at læraþann mann Fm. XI, 42725; koma fyrirenda dvs. tage Ende: fjóra mánuðr, hverneptir annan, var brauð borit fyriralþýðu, sem þurft beiddi, or laupunum,enda kom þeim þó aldri fyrir endaHeilaG. II, 4002; gera e-t fyrir endadvs. tilendebringe: skyldi hann þar verastaðfastr nætr ok daga, eigi til munk-lífis síns heim farandi fyrr, en gertværi (akrverk) fyrir enda Mar. 18817;jvf Homil. 14633; eigi er fyrir enda umgert með þeim dvs. deres Mellemværendeer ikke opgjort, Grett. 10029; spyrja efþá væri sét fyrir enda um sættinaSturl. II, 14122; spyrr Grímr hvat hannætli, hvern enda eiga muni með þeimHarð. 10 (278); sjá bardagi var bæðiharðr ok langr, en sá varð endir á,at Bjarmar flýðu Fld. II, 51429; bødhH. at læggja til sæmju með Jón okNikolas oftnempdom hvat their vildohælder fire konungs umbodzman ædherbygda(r)sæmjo ok thet greip engan ændaDN. IV, 827; margar greinir - talarhann með sjalfri frúinni, ok virðisthonum allt einn enda hafa (dvs. at En-den paa det hele blev), at hón sé bæðivitr ok góðgjörn Æf. 85100; hvernenda (dvs. Udfald) eiga mundi málitMork. 18335; til alls endis dvs. lige tilEnden, EG. 18 (3410); Homil. 16924;alls endis d. s. Laxd. 39 (1065 = Fm.II, 2226). - Ordet forekommer ogsaasom Stedsnavn: Endi í Matlausagreni(Aurskogs s. Romerike) DN. I, 1329; jvfEJb. 14919. 45224; i Enningdal (Smaa-lenenes Amt) DN. V, 5153; EJb. 39618;i Botne Sogn (Vestfold) EJb. 7516;i Fones Sogn (Vestfold) EJb. 19320.

Part of speech: m

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚽᚿᚦᛁ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary