Fjándi

fjándi

fjándi, m. (N. Pl. fjándr, eg. Præs. Part.af Verbet fjá, ligesom frændi af frjá) 1) Fiende (jvf fjándmaðr, andskoti 1,úvinr 1); gef-at þínum fjándum friðHm. 128 (127); vér skolum deila knífok kjötstykki - sem frændr en eigifjándr Heið. 33 (3802); jvf Grg. I, 2068. 2) Djævel, = djöfull 1, anskoti 2,úvinr 2. Heilag. II, 118; svarer lige-som djöfull til lat. dæmon Heilag. II,36210. 3635 (jvf 36133. 36326); er Heilag.I, 57719. 31 fg. = úvinr Heilag. I, 57734;er hann var andaðr, þá kómu fjándr(= óhreinir andar Mar. 10432) ok tókuöndina ok drógu til kvala Mar. 10426jvf Klm. 5121; Bp. I, 452 fg; Mar.87012; svá sem fjándi fari fjánda út(dvs. som den ene Djævel skulde uddriveden anden) at kalla Heilag. II, 6404(jvf Luc. 11, 18?); om Afguder: trúiþér aldri síðan á þá fjándr, er öngvaömbun mega veita sínum þjónum útanþat, er þeir hafa sjalfir, þat er eilífrbruni helvítis pisla Flat. I, 31824; me-dens paa den ene Side fjándi og maðrmodsættes hinanden (ligesom djöfull og maðr Sturl. II, 22331, se under djöfull2; f. Ex. fjándi er þetta en eigi maðrFlov. 14622; ek á hér við fjándr eneigi menn Fld. II, 53514), betegnes paaden anden Side et forhadt eller frygtetMenneske ofte som fjándi (jvf lignendeBrug af djöfull Sturl. II, 1911. 3817.12221. 22331. 2471, se under djöfull 2; ogaf úvinr Sturl. II, 549); saavel i Til-tale, f. Ex. ertu þar enn (dvs. atter igjen)fjándinn (dvs. din Djævel)? Sturl. I,3775; hvat segir þú? kvað hann, kvikrfjándi (jvf t. lebendiger Satan)! El.2413; som i Omtale, f. Ex. er svá, atÁnn fjándinn (dvs. den Djævel) er hér,er flest íllt hefir oss gört Sturl. II, 621;segir, at hann hafði drepit einn fjánd-ann (dvs. en af de Djævle) Sturl. I, 26912;eðr hvárt er Marteinn hér Ívarssonfjándinn (dvs. er den Djævel m. Ivarssonher)? eigi er m. hér, segir Þorgils, eneigi dyl ek, at hér er nökkurr fjándinn(dvs. nogen af Fienderne, dine Fiender)inn kominn Sturl. II, 12815 fg. rdetkan dernæst paa lignende Maade bruges om andre Gjenstande for ens Had eller Frygt (jvf bansettr), f. Ex. Hrafn hinnrauði! sagði jarl, ber þú merkit (omhvilket Ámundi hvíti havde sagt: eruallir drepnir, er þat bera); Hrafn svar-aði: berðu sjalfr fjánda þínn Nj. 15827425. 3) med bestemt Artikel: Fanden,Djævelen, de onde Aanders Øverste ellerHøvding, Lucifer (dvs. óvinr alla mann-kyns Flat. II, 39124; inn forni fjándialla mannkyns Heilag. II, 50013; ennforni fjándi = lat. antiquus ille hostisHom. 923; Leif. 243. 15523; St. Patrickssagan (Sv. Fornskriftsällskapets Sam-lingar I) s. 506. Homil. 16924; Fm.VIII, 22024; Post. 15918; Mar. 86416.86617 (hvor fjándinn er = úvinrinnMar. 86722, djöfullinn Mar. 86325); J.Kr. herjaði helvíti ok fjötraði fjánd-ann Heilag. II, 5122; J. Kr. son guðsfyrirfari þér, sá er deyddi hinn miklahval (jvf Leviathan, Midgardsormen),þat er sjalfan fjándann Heilag. II,4104; allir heita í skírn at hafna fjánd-anum AKr. 7410; beiddi þess -, atmenn skyldu gera at því vápnatak atdœma með lögum Sigurð jarl ok allanflokk þeirra til fjándans bæði lífs okdauða Fris. 36720 (Hkr. 78734; Fm.VII, 29322; jvf hann gaf Tréskeggtröllum Flat. I, 22312; Fris. 5410);ek vilda heldr gefa guði 2 menn eneinn fjánda (ved ikke at døbe det nyfødteBarn) -, barnit var at komit dauða,ok myndi þat fjándans vera, en núvar þat guðs maðr OH. 1239 fg; fjánd-inn ok hans liðar Homil. 16931; fjánd-ans slœgðir Heilag. I, 6626; fjándansskœkjusonr DN. II, 661; men i dennesamme Betydning, = fjándinn, forekom-mer ogsaa fjándi uden tilføiet Artikel: OH. 1239 fg (hvis Ord strax ovenfor ereanførte); Homil. 16915. 21210; hafnafjánda verkum Homil. 21222; af fjándakrapti Post. 15915.

Part of speech: m

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚠᛁᛆᚿᚦᛁ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary