Folk

folk

folk, n. (ght. folc Graff III, 505; mht.volc Mhd. Wb. III, 565 fg; jvf G. d.d. Spr. 32818 fgg) 1) Flok, Skare, hvori Mennesker, Mænd ere samlede til samme Færd eller Foretagende, under ens Ledningeller Anførsel, = flokkr 1, lið 1; gangafimtán folk upp á land Hund. 1, 49;kómu at úvöru á hœgri hönd osseitt folk, ok foringi þess liðs var einnlítill gamall maðr Klm. 3162 jvf 31932;hann bað nú - veita Haraldi konungiatgöngu ok drepa hann ok allt liðhans, kveðzt hann þetta folk gefaÓðni Herv. 2287; hér ferr nú at osseitt folk, er ek mœtta í dag; - A.svarar: er eigi þetta lið Amustene, erhéðan fór Klm. 36019; tilskipan kon-ungs um folkit: svá er sagt, at O.konungr fylkti liði sínu, þá skipaðihann - Flat. II, 34021; þeir vórunær 20 menn í fyrstu (ved Hvalen), enskjótt fjölgaðist folkit Grett. 1817;predikari nökkurr, mikils háttar maðr,gékk af Franz pílagrímsveg fram tilRóms, ok sem hann með sínu folkihefir meirr en halfsótt veginn, - Æf.2270; folk eru 40 SE. I, 534. 2) Skare,Flok af Dyr, = lið 2 (jvf flokkr s.444 b23 fg); hallrinn fellr niðr (nL. ívatnit) ok duflar svá hátt, at allt folk(af Traner) vaknar við Æf. 8945 jvfflokkr Æf. 894; sauða flokkr Bev. 2611. 3) Husfolk, de Mennesker, som ere i ensHus, høre til ens Husholdning, = lið 3;hjuggust þá upp kvikféin svá, at umsumarit eptir fœddi varla búféit folkitHarð. 21 (6812); gefr ek Helgu Páls-dóttur ok folki mínu til kostar 3 pundmjöls ok 2 pund malts, þær meðsmör ok kjöt ok annat þæt, sem þærtil hœfer Dn. II, 468 (36524); þessarjarðir liggja folkinu (nL. í spitalanum)til viðrlífs EJb. 2981; Flosi svarar:- en lofa vil ek útgöngu konum okbörnum ok húskörlum: Njáll gékk þáinn ok mælti við folkit: nú er þeimöllum út at ganga, er leyft er Nj. 130(20010); helvítis folk (jvf helvítis búar)HeilaG. II, 1528. 4) beslægtede Menne-sker, Personer som tilhøre ens Slægteller ætt; ef guð sendir mik heilan íFranz fóstrland várt, þá skal ek gerayðr svá mikla menn ok ríka, at alltyðvart folk skal af yðr (&vl öll ættyður skal af mér) tignast Klm. 3284;Abraham leiddi ok lyktaði sína dagameðr góðum ok ágætum ellidómi, fórhann þá þann veg, sem hans folk okforellrismenn höfðu fyrr gengit Stj.13932 (jvf 1 Mos. 25, 8); svóro hann ífrá ráni ok í frá þjófsku ok öllumþeim vóndum orðum, sem hans úvinirtala upp á hann, frjálsan ok skulda-lausan, ok fullréttismann ok af góðufolki kominn Dn. X, 1497; hón høyrðesíra Þórdh fyrnemdan sua oftæ seighiasúa wæl firir oðro folke som firir sínoæigno folke: þet góðz - Dn. I, 7779. 5) Mennesker i Alm., = lið 4, menn; sváer sagt frá folki þessu (jvf um menn þá,er geltir eru kallaðir, Kgs. 2718) Kgs.2725; þá var þat eitt kyn, er mikluvar honum gagnstaðligra, en annatfolk, er í var landinu Kgs. 271 jvf 6;höfðingjar ok mart annat folk Flat.I, 23929; þá var saman komit allt þatfolk, er fríðast var í heiminum Mött.513; téði oss þá oftnefnt folk bréf áhváratveggja halfo Dn. XI, 9221; svóroþettæ folk -, at siðzæn (dvs. síðan)Margaretæ var dødz (dvs. dauð), at þæ(dvs. þá) andææs (dvs. andaðist) Amundærok Þoron, svór þettæ folk H. - okL. -, item hadu þau þet æn í eidhisínom, at - Dn. II, 59312; var þánær s. ok mart annat gótt folk EJb.38532; géngu þá fram Ræiðr á Torg-hrufuu ok Joron á Fésteini ælzsta folká Varnu ok saghðu - Dn. V, 12212;þeir fóru til Sands meðr myklu folkeDn. IV, 11425; einn maðr þeirra, erf. hét, spillti mest folkinu fylgjandipessi villu, en heilagr prestr A. disput-aði við hann -, svá at allt folkitheyrði HeilaG. I, 1401. 3; var þat marttalat af Rafni, at meirr var í fyrstugert til þess at hræða folkit, heldr enmeð alvöru Bp. I, 76415; Oddr bargstvel á fjallinu ok gaf mörgum mönnumlíf ok limu, ok lypti á bak folkinu(dvs. þeim mönnum) í fjúkinu ok íúfœrðinni, er eigi urðu sjalfbjargaSturL. II, 18722; þá gékk íllzka mann-anna svá mjök af sér, at guð bauðNoa, at hann skyldi fyrir þí örk smíðahundraði vetra fyrir flóðit, ok gaf þennatíma folkinu til iðranar, á þessi hund-raði vetra predikaði Noe fyrir folkinu- ok leitaði at snúa þeim til - iðranarStj. 5434 fg; sama dag snúast til réttrartrúar fim þúshundrað folks (dvs. fem Tusinde Mennesker) Post. 48431; ogsaa i Plur. öll optnefnd folk (dvs. alle oft- nævnte Mennesker) Dn. XI, 9213. 6) Folk, Befolkning, som bebor et Land,udgjør dets Indbyggere, lat. populus;lof ok eptirlæti folks (= lat. favorpopuli) Leif. 19424; tók landsfolkitaumliga við vesöld sínni -, ok varhörmuligt undir því ríki at liggja -,því at folkit lifði meirr við búfjárfóðr en manna mat Flat. II, 3935;ek skal varðveita frið ok réttyndi -því folki, sem ek er óverðugr fir skip-aðr (= populo mihi subjecto L. 11)Dn. I, 6919; ef eigi sæi vér eymd áfolki vóru, eða þeir dróttnaði yfir, ereigi vóru til bornir Fm. VIII, 2425. -Jvf. kvennafolk, landsfolk, mannfolk.

Part of speech: n

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚠᚮᛚᚴ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Danish - Otto Kalkar's Dictionary
• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary
• Old Swedish - K.F Söderwall's Dictionary