Frá

frá

frá, præp. (= gsv. fram, fran Schlyter186 b28. 189 a9; jvf gn. heimen fransín Dn. IX, 31910; got., ght., ags. fram,eng. from; ligesom frá synes være op-staaet af fram i præpositionel Betyd-ning, medens dette som Adverbium harbeholdt sin oprindelige Form, se Rydqv.IV, 285 &fgg. . , 92. 188) 1) fra, bort fra,hvor der er Tale om en Fjernelse, Ad-skillelse eller Afstand; med Dat.: géngumenn síðan frá lögbergi Nj. 56 (874);tóku spjótin frá þeim Nj. 147 (2534);þau róa frá skipinu Laxd. 30 (7628);rak (upers.) skýit frá tunglinu Grett.855; mun sá nú hafa hlaupit frá þérNj. 152 (2646); sá ek fljúga ofan fráfjöllunum örn mikinn, hann fló hingatGunL. 2 (1951); mér sýndist maðr einnmikill ok gékk ofan frá fjallinu Fm.X, 2716; skeiðgata liggr at lœknumok svá frá honum Heið. 22 (33918);bœrinn at Vatnshorni stendr skamt frávatninu Laxd. 62 (1797); þar var innihani skamt frá postolanum Post. 45912;var þat brott frá öðrum húsum Eg.43 (8329); Katilina var fundinn langtfram frá öðrum sínum mönnum Pr.1785; á lítilli stundu var keisarinnlengd halfrar mílu fram frá liði sínuFlov. 12615; hann skildi sik sjalfr fráríki ok fór í klaustr Fm. XI, 35017;taka e-n frá landi, ríki OH. 3421; guð-, er engan fyrirlítr ok engan skilrfrá sínni miskunn Bp. I, 8059; ef maðretr þau dýr, er frá eru skild dvs. und-tagne fra de spiselige, Grg. I, 3427; jvfIsL. 1 (52); ef maðr lætr í dóm nefnast,er nú var frá skiliðr Grg. I, 3821 jvf392; ef eiðar verða unnir aðrir, en nú erufrá (til Frost. 3, 24; JKr. 3518) skildirAKr. 18212; ef maðr deyr frá þeimómögum, er honom vóro fœrðir meðeið Grág. 11514; nú liggr maðr fráverkum dvs. saa syg at han derved erhindret fra at arbeide, Grág. 2712. 19;uden tilføiet Dat.: hlaupa þeir til okfrá Eg. 54 (11215); jvf Fm. IX, 42214;afhende twau lutinæ af kværnustœdenu- ok frjálsan vægæn till ok fraa Dn.XI, 2524; luku þeir frá (mods. aptr)hurðu Harð. 15 (4518); fréttir, hver(mær) frá sé dvs. er fraværende, ikke ertilstede, Heilag. II, 66315; at mér fráveranda Flat. I, 40429; ekki fer ek ímannjöfnuð, en værir þú slíkr maðrsem hann, þá mundi þér eigi frá vísatdvs. da vilde du ikke blive afvist, GunL.5 (21415); sendi þá frá fram dvs. frem-over, SturL. II, 2013; med Præp. á satforan: váno skjótara - féll Magnus áfrá (dvs. døde m.) ok átti son eftir Fm.X, 408 (Ágr. 7010). 2) fra, hvor derer Tale om Punktet, hvorfra en Retningudgaar eller regnes, med et tilføiet Ud-tryk, som angiver Retningens Beskaffen-hed; aftr frá miþio heldr an fram Rimb.65 a (341); suðr frá Noregi er Dan-mörk, en Sviþjóð austr frá o. s. v. Fm.X, 27130 fgg; sátu fyrir honum norðrfrá garði í gróf nökkurri Nj. 99 (1535);konungr spurði, ef setr nökkurt væri ídalnum upp frá urðinni Heilag. I, 1614(OH. 18732); hann var þeirra konungafrægastr, er verit hafa þann veg fráhafinu Ridd. 754; altari er þar helgat- Marie til norðrs frá háaltari Mar.54828; þagat frá garði, er sá á heimili,er sótti Grág. I, 8423; stóðu spjótþeirra ofan frá þeim Nj. 147 (2534);fór brott þaðan austan frá (dvs. østenfor)Abram Stj. 1077; sá menn augatalfrosit liggja ofan frá augastaðnumBp. II, 1788; Höskuldr sat á miðjanbekk en synir hans innarr frá honum,Rútr sat útarr frá Höskuldi Nj. 34(5020); med Præp. í sat foran: leiddihann í eina stúku norðr í frá söng-húsdurum Fm. VIII, 2511; þótti þatsæti vegligast út í frá (nL. konungsöndvegi) hvárntveggja veg (dvs. paabegge Sider af, i begge Retninger fraKongens Høisæde), er næst var önd-vegi, úvegligast þat, er næst var dyrumFm. VI, 43913; út í frá konungsensráðonautum sáto kappar hans Alex.811; svá vil ek þakka Hákoni jarli,mági mínum fyrst at upphafi (dvs. førstog fremst), ok þar út í frá (dvs. og der-næst) öllum liðsmönnum góða fylgð okframgöngu Fm. VI, 32613; jvf Mork.8233 fg. 3) fra, efter, hvor der er Taleom Tidspunktet, fra hvilket noget tagersin Begyndelse eller Tidsafstanden regnes;frá hinni fyrstu stund ok til hinnarsíðustu Kgs. 11927. 30; allt frá eldinguok til miðs aptan Hrafnk. 713; þúmunt vilja gera til vár drengiligarheðan í frá, en hingat til Laxd. 46(13712); þú skalt frá þessum degi frjáls maðr heita Laxd. 16 (3130); frá fornuok nýju dvs. fra gammel og ny Tid, Dn.I, 36812; 42512; þeir kómu ekki fráþví (dvs. efter den Tid, = &vl síðan)til hallarinnar Post. 9125; eigi fyrren 14 nætr eru frá alþingi Grg. I,11124; sögðu -, at engi dugandi maðrmundi til þeirra vilja þjóna upp fráþví dvs. efter den Tid, Fm. XI, 33423;hún lifði eigi lengr en 6 stundir dagsupp frá því Bp. II, 3726; er mér núeigi hugr at selja hann frá því, er hannkemr í mítt vald Flat. I, 8015; medPræp. í sat foran; paðan í frá dvs. fraden Tid af, Post. 9112; Vápnf. 3031;héðan í frá dvs. efter denne Tid, Nj. 54(8311); fyrir þriðja sól þaðan í frá, erhann kømr til at lýsa Grág. 31115 jvfGrg. I, 15119. 4) efter, hvor tvendeOrd derved forbindes med hinanden tilBetegnelse af, at Gjenstandene ligge, følgeumiddelbart efter hinanden i en uafbrudtRække, = af 11, or (ur) 2; þá lét hannkalla skip frá skipi, at síga skyldiláta seglin OH. 18219; vér höfum lengihugt æ dag frá degi, at - hann mindi(dvs. myndi) á betri leið snúast Dn. I,19511 fg; jvf Fm. V, 22524; þeir menn,sem - vöndust ár frá ári at fara uppá ofanvert þat sama fjall Stj. 1725;örkin fluttist um borgir Philistinorumhverja frá annarri dvs. den ene efterden anden, Stj. 43628. 5) fra, paa enMaade som afviger, er forskjellig franoget, m. Dat.; þessi ætlan er þvertfrá mínu skapi Fm. VII, 2583; mis-gerningar, er vér gerum frá hansvilja Hom. 1987; svá undarliga martfolk sem þar hafði saman samnazt íbóndaherinn, þá þótti þat eigi minnrfrá líkindum, hversu skjótt samnaðrinnraufst Flat. II, 36028. 6) fremfor, ihøiere Grad end, m. Dat.; feitr ok digrfrá þí, sem flestir menn aðrir Stj.28318; þeir vóro frá því harðfengir,sem aðrir menn Fm. I, 17118; Hróivar auðkendr frá því, sem flestir mennaðrir í yfirlitum Flat. II, 7328; hanngerði sik auðkendan frá öðrum mönn-um í hverri orrostu Fm. VII, 7319;vitrir menn hafa oss frá sagt nökkuraluti hans stórvirkja ok fátt frá (dvs.meget mindre end) því, sem verit hefirhans afreksverka OT. 128; jvf berafrá s. 12942 ; frágerð. 7) af, fra, vedAngivelse af den Person eller Ting, frahvilken noget udgaar, har sit Udspring,hvilken det maa tilskrives, at man ereller har noget, m. Dat.; allir bornirfrá Jörmunreki HyndL. 24; faðir sendison sínn til jarðar frá meyju borinnHeilag. I, 28225; sá, er kallsift at lang-feðgatali væri frá honum kominn,skyldi vera konungr Flat. I, 2405; hannvar faðir Gunnars, er Djúpdœlir eru frákomnir IsL. 2; njóta skaltu hans fráoss dvs. du skal nyde godt af os for hans Skyld, Fbr. 5823. 8) fra, hvor der skal angives Stedet, hvor en har sit Hjem,hvorfra han er kommen (svarende til á, ípaa samme Maade som undan til undir),= or 8, m. Dat.; Eyjolfr bóndi fra ÓsiÞ.hræð. 824 jvf 17 fg; Ingjaldr frá Keld-um Nj. 24 (5017); son Bjarnar Þórðar-sonar frá Höfða Laxd. 29 (22513). 9) om, ved Angivelse af Gjenstanden for,Indholdet af en Beretning, Fortælling,Fremstilling, m. Dat.; heyrða ek slíkahluti fyrr frá þeim sagða Flat. I, 313;hann bauð Ólafi - at fara - oknjósna, hvers hann yrði varr frá Svíakonungi OH. 7937; er mér svá frásagt konungi, at - Eg. 69 (913); med Præp. í sat foran: segir honum síðaní frá haukunum Fm. XI, 1618 (Jómsv.*1328); þat er nú í frá sagt jarlinumHákoni, at - Fm. XI, 1374 (Jómsv.*1177). 10) fra, med Personens Navntilføiet i Gen. (ligesom ved at 24, se s.83 b14, jvf gd. skilias fran husbonda sinsSkaanske Lov 15, 6 jvf 15, 4 s. 687);kómu frá ríks manns eins Hom. 15727(Flat. II, 3897); kvað sér komna njósnfrá n. biskups Fm. IX, 28421; fyrr enhann fari á brott or vist með föt sínfrá bóanda þess, er hann hefir meðverit Grág. 1502; reið Hákon frá Bjarnar(jvf at Bjarnar L. 19) í bygðina Hkr.12624; their waro a Mædhfalle i Sol-æimæ sokn a 8 dagh iwlæ at kwældinv nesth er war ok waro tho bodhnerhæiman til frá siin Dn. I, 73812 (Aar 1428); jvf stemde Margareta - heimenfran sín ok til aðr nemt Vesby Dn. IX,31910; kómu menn sunnan frá konungsmeð bréfum SturL. I, 38425 jvf 39220;kómu menn dagliga frá frú KristínarFm. IX, 40719; kómu bréf frá Knútiok frú Kristínar ok lögmannsins Fm.IX, 4071; dog findes frá med Dat.ogsaa i denne Forbindelse og Betydning, f. Ex. frá konungi af Englandi Thom.1766; kom norðan frá Kolbeini MörðrEiríksson SturL. I, 38828 &vl; kómubréf frá Knúti Fm. IX, 4071, se oven- for; med Gen. synes frá forbundet og-saa i Betydningen Nr. 9, hvor der erTale om en Person: þetta var fluttfrá hans fyrir hinom sæla CirilloHeilag. II, 67019.

Part of speech: præp

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚠᚱᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Danish - Otto Kalkar's Dictionary
• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary
• Old Swedish - K.F Söderwall's Dictionary