Goð

goð

goð, m. og n. 1) guddommeligt Væsen,som er Gjenstand for Menneskers Dyr-kelse eller Tilbedelse, fordi de skylde detVelgjerninger, kunne forlade sig paa ellersøge dets Hjælp; goþum ek þat þakka,er þér gengz ílla Am. 53 (57); gremþú eigi goð at þér Lok. 12; Sköllheitir ulfr, er fylgir enu skírleita goðiGrímn. 39; er hvárki hræðist goð néhöfðingja Heilag. I, 41813; hvar ereldr sá, er þú heitr oss ok goðomvárum Heilag. I, 32412. 32535. 42927;mæltu margir svá: - bölvut sé þaugoð, er slíkt hlýtst af -; aðrir mæltusvá: at vísu er hón ein af goðunumheldr en maðr -, en mikill fjoldi mannasvá: engi er slíkr guð sem guð krist-inna manna Heilag. I, 4204. 8; ek fyrir-smá þik ok þín goð dumb ok daufHeilag. I, 32538; reiðast monu oss goðvár almáttig, ef eigi er - drepinn sjágaldramaðr, er þau goðlastar Heilag.I, 3651 jvf 32331; hvat kantu góð lög,er þú göfgar eigi goðin Heilag. I, 42910;þeir - géngu til goðahússins ok funduþat brunnit upp, en úti 3 goðin (nL. Þor-gerði hauldabrúði, Þór ok Irpu) ok yröllum skrúðanum, þá tók Guðbrandrtil orða: mikill máttr er gefinn goðumvárum, er þau hafa gengit sjalf yreldinum; eigi munu goðin þessu valda,segir jarl, maðr mun brent hafa hofiten borit út goðin, en goð hefna eigialls þegar Nj. 89 (1327 fgg); konungi(nL. Valdamari Garðakonungi) misþokk-aðist mjök við hann (nL. Ólaf), athann vildi aldri í hof koma, heiðnumgoðum lúta - - jafnan fór Ó. til hofsmeð konungi, en aldri gékk hann inn,heldr stóð hann úti fyrir hofsdyrumok horfði frá, meðan konungr fórn-fœrði goðunum, konungr bað hann eigiá sik fella grimma reiði goðanna Flat.I, 8911 fgg (jvf guðunum L. 10, goð-unum L. 30); þá mælti Ó. konungr, atSigríðr skyldi taka skírn ok trú retta;hón svaraði: ekki mun ek ganga aftrú þeirri, er ek hefi haft -, man ekok ekki at telja, þó at þú trúir á þat,goð, er þér líkar; Ó. konungr varðmjök reiðr - ok mælti: - ger þikeigi svá djarfa, at þú guðlastir oftarrmíns dróttins nafn - at þú kallirgoð hinn hæsta konung, er ek trúi áFlat. I, 37120. 25. 2) Gud, den sande, eneste, himmelske, hellige og almægtigeGud; þeim se goþ gramt es því nítirGrg. I, 1926 (jvf gude L. 1927); syngvalof goþe til dýrþar HomiL. 13712;þeir -, es goþe unno umb framof alla hluti Hom. 13718 (medens guþbruges overalt ellers paa samme Sidei denne Betydning); sá mun vera mik-laþr ok upphafeþr af goþe HomiL. 19325; feoreþ þá síþan forn goþe til alte-ra, ok mono þ/,e/r (nL. fornir?) þá þegelegarvera guþe HomiL. 19334 fg; i Forklaringenover Herrens Bøn HomiL. 195 fggbruges altid goþ undtagen HomiL. 19735. 19817. 19. 1992. 30 hvor guþ fore-kommer; allmjök lofaði hann goðin(guðin Fm. II, 5210. 534) Fris. 9412. 27(Flat. I, 32629. 3276). - Jvf. guð.

Part of speech: m

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚵᚮᚦ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Danish - Otto Kalkar's Dictionary
• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary