Góðr

góðr

góðr, adj. 1) god, af saadan Beskaffen-hed, at man derpaa intet har at udsætte,dermed finder sig tilfreds, deraf kan haveGavn eller Glæde; góð veðrátta Kgs.7325; góðr byrr OH. 10427; gótt ár Eg.9 (187); góðr, lítill grasvöxtr Hænsn. 5 (13111); góðr ávöxtr Kgs. 7322; góttkorn Kgs. 7410; góðr fengr Hænsn. 5(13811); gótt brauð Kgs. 7314; góðfœzla Kgs. 7318; góðr bœr Kgs. 745;góð jörð Dn. II, 15417; góð borgSymb. 2110; góð ey Eg. 7 (1128); góðklæði Flat. II, 12114; góðr eyrir Dn.I, 30418. II, 1545; góð gjöf Fm. VI,402; gótt verk Kgs. 8515; Homil.13613. 19. 13728; Hom. 134 fg; gótt lífHeilag. I, 6727; góðr vili: sigrsæll ergóðr vili Bp. I, 74637; vera með góðumvilja Homil. 13621; góð skemtan Kgs.854; góðr beini, góðr umbúnaðr Flat.I, 7315 fg; gótt föruneyti Fm. X, 22420;bera e-m gótt vitni Kgs. 8523; gefagóðan gaum at e-u Kgs. 695; geraferð e-s góða Nj. 58 (9019); góðr hestr,hafr Nj. 58 (907); Grett. 8612; Fm. X,22432; góðr drengr Fm. VI, 356; góðrlæknir Flat. II, 15021; gótt skaldNj. 25 (3830); góðr leiðtoge Flat. I,7236; góðr riddari Fm. VII, 5611; góðrsýndum dvs. af godt Udseende, Laxd. R. 5033; ek vil síðan gjarna við þikrœða slíkt, er þér þykkir sjalfum góttKgs. 6920; um þat þótti honum góttat rœða Eg. 40 (7720); Hákon vildihverjum manni gótt Fris. 658; jvfFm. IX, 28210; halfrétti er þat orð,er fœra má til hvárstveggja góðs okílls Grág. 39016 jvf 14 ; kynligt, ef hannferr at góðu Hænsn. 5 (1366); svá ermestr fjöldi (nl. manna), er svá fellrniðr sem búfé, at hvárki verðr getitat íllu eða góðu Kgs. 8018; hœfir okat vér gleðimst með góðu á hanshátíð Heilag. II, 27930; við þessa sýnvarð honum eigi gótt Alex. 10932;nú er mér gótt Fm. VII, 402; eru þámörg góð at (dvs. der er mange Fordelederved), ef - Sturl. II, 1923; hit hæstagótt Leif. 19717 fg; þat er mannsinsallt gótt Leif. 19812; skylda e-t meðgóðu Dn. VIII, 1405; hverju góðu erþú þá nærr en áðr, þótt -? Hrafnk.1111; af því góðu, er hann hefir samandregit Barl. 604. 2) retskaffen i Tænke-og Handlemaade (om Mennesker); nú erosamblandnir góðir ok íllir ok sýnastmargir góðir þeir, es íllir ero, en þeirsumir íllir, es góðir ero, en þá skiljaenglar góða frá íllum sem korn fráögnum Elucid. 6913 fgg; jvf Barl. 7014;mun þat fara héðan frá sem hér til,þá er konunga skipti verða, at þeir eruújafnir, sumir góðir en sumir íllir (=þeir verða misgóðir, sumir góðir o. s. v.Flat. II, 24027) OH. 12635; ekki tel ekþá með bóndum eðr góðum mönnum,því at þeir eru hinir verstu ránsmennok íllvirkjar Grett. 4221; þú gerir þikgóðan, þar sem þú ert bæði þjófr okmorðingi Nj. 48 (7418); þegar er konaþessi sá, at Joseph var góðr maðr okvildi tryggr vera, þá - - -, hennivar trúat sem góðri konu Kgs. 9710. 15;svá góðr ok réttlátr sem Ingi kon-ungr Fm. VII, 26323; er hún góð kona,er þú hefir svá lofat hana? Bp. I,79935; biskup var bæði vitr maðr okgóðr fyrir guði Heilag. I, 69411; atgóðra manna dómi Homil. 1363. 3) rige-ligen forsynet eller begavet med noget (e-s, at e-u, til e-s); gerstu góðr þrautaren eigi áhleypinn Kgs. 8521; borg gnógat ökrum ok góð (&vl gœdd) at víngörð-um Heilag. I, 3142; var þá bæði gótt tilfjár ok mannvirðingar Eg. 1 (223); her-jaði þar um sumarit ok varð ekki gótttil fjár Eg. 19 (3518); kvað gótt til hestaGrett. 8223; er gótt um at velja Nj. 2(33). 4) venlig, velvillig, velsindet; mikitmega orð þín bæði hörð ok góð (=strið ok blíð) Fm. VII, 401; góð orðfóru þá millum þeirra Sturl. I, 34724;lagði gótt (mods. hörð orð) til Bp. I,74625; reiðr ertu nú, ok skal eigi markareiðs manns mál, kann vera, at okkrtalist betr annat sinn, þar er vit erumbáðir í góðu skapi Sturl. I, 34230;veg þú af góðu skapi, ok þó drjúg-ligri reiði Kgs. 8518; Domitiano jarlEffesomanna sendir góða kveðju Post.45516; gótt var í frændsemi þeirraHrafnk. 422; Þ. kvað þat bæði vera,at honum hafði íllt til gengit (dvs. athan havde onde Hensigter, ondt i Sinde),enda mundi eigi gótt í móti komaLaxd. 27 (9830); gótt gengr þér tilvörunar dvs. du har en god Mening,Hensigt med Advarselen, Nj. 150 (2601);góðr e-m dvs. velvillig imod en: þóttihann (nl. Skúli jarl) einn hinn göfgastimaðr ok góðr Íslendingum Bp. I,63036; hann var góðr mönnum sínumbæði til fjár ok metnaðar dvs. baademed Penge og Hædersbevisninger, Eg.7 (87); Þ. spyrr þá, hversu góðr H.væri viðtakna, ef úkunnir menn komatil hans, ok þeir er mjök þurfa ásjáLaxd. 62 (17926); skaltu vera góðr handaþínna (dvs. du skal ikke spare dine Hæn-der, ikke undlade at bruge dem), ef sjúkirmenn þurfa eða sárir, því at þér munþess auðit verða, at betr mun batnavið þat, þá er þú tekr á en fyrr hefirverit Heilag. I, 1967; góðr matar (mods.matar íllr Fris. 319) Hm. 38 (39);góðr af e-u dvs. villig til at meddele,give noget, = góðr e-s: hón er góð afgriðum Alex. 712; góðr af tíðindumGrett. 427; gat þess til H., at þúmundir góðr af hestinum dvs. at du ikkevilde spare Hesten, Nj. 58 (909); hestr-inn bar hann skjótt yfir ok víða, þvíat hann var góðr af sér dvs. sparede sigikke, Hrafnk. 718. 5) anseelig (om Per-soner); góð ætt Band. 416; margirvóru aðrir góðir menn með BöglumFm. IX, 2688; þar (nl. í jólaveizlu)var mannmart, þar var Þ. ok margiraðrir góðir menn Sturl. I, 27535; margiraðrir góðir menn Dn. I, 826. 32. 3044;sannliga er þessi maðr góðra manna(= góðrar ættar) ok set þú hannmillum okkar Flor. 12 (366); enirbeztu bœndr Sturl. II, 15710. 6) =fullr 2; viðr gékk þá Unnr Asla dóttir-, at þat var svá góðr hennar vili,sem Skafhöggs húsbónda hennar Dn.II, 21910; gaf hann Petr kirkju svágótt (dvs. saa meget) sem 30 merkr tilbyggingar Dn. XI, 9320; þökkum véryðr fyrir sild, 6 tunnur góðar Dn.VIII, 1404. 7) i Forbindelse med faðir,móðir, saa at gode Fader, gode Moderhar Betydningen af Bedstefader, Bedste-moder (jvf Aasen 233 b9. 12. 234 a13); 1 markebol i Svaruestet som forde Soluisgodhe moder otthe Dn. X, 51311 (Aar1523); hon teente gode fader sin aMedalness - ok horde offtæ aklagan,at hon gettæ suder offuer anæ aftheim i Teigo sate ok sagde hon thetfor gode moder sinne Dn. XI, 22920. 23(Aar 1471). - Noget ubestemt er Betyd-ningen, naar góðr forekommer i Tiltale,som góðr vinr Barl. 7411; góðir mennHomil. 21425; bíð lítla hríð góðr maðrKgs. 6918.

Part of speech: adj

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚵᚮᚦᚱ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary