Grafa

grafa

grafa, v. (gref, gróf, grafinn) 1) grave, ved Gravning oprode, gjennemgrave; þeir Ólafr höfðu út grafit fitna ok vatnitféll út, en er vatnit gróf tvá vega,þá féllo bakkarnir OH. 182. 4; hann ágrafa stiflor í engi því - ok grafaengi sítt til, ok veita svá vatn á engitGrg. II, 958; ef hann grefr völl (mods.akr) til (dvs. til deri at saa Vinterrug)innangarðs LandsL. 7, 99; eigi skuluInnribleiðinnar menn grafa haga Yttri-bleiðinnar manna DN. IV, 615; var þáupptekin kirkjan ok grafinn garðrinnFm. IV, 11022 (jvf Grg. I, 12 fg);géngu upp með graftól ok tóku atgrafa jörðina (i Haab om der at finde Skatte) Fm. VI, 27114; jörðin var grafiní hám fjalltindum, ok spratt þar vatnupp, ok þurfti þar eigi lengra at grafatil vatns, en í djúpum dölum SE. I,420; maðrinn var gegnum grafinn (dvs.gjennemboret) sjalfs síns handskotinuHeilag. I, 69426 jvf 7 ; var hafit svá grafit(dvs. oprørt) sakir ofviðris, at grunn-föllum var líkara en hafgjalfri Bp. II,5015; tekr hafit at grafast en bylgjurgeysast Heilag. II, 962. 2) ved Grav- ning gjøre en Aabning, Fordybning, hvis Betegnelse tilføies som Objekt; grafagröf GuL. 6313; SE. I, 3582; Laxd. 17(3416); grafa for Grg. II, 9512; grafabrunn Stj. 12912; grafa grundvöll Bret. 4 (11817). 3) opgrave, = grafa upp;f. Ex. torf Ríg. 12; Njarðv. 24914(370). 4) nedgrave, begrave (= grafaniðr Vem. 1615); f. Ex. lík o. desl. Grg. I, 122. 4. 6; Borg. I, 94 fgg; Fm. IV,11019; Frs. 1158; Vatsd. 41 (674); þarsem - hún var grafin í jörð Mar. 103220; alltíðvirkir eru þér, er þér grafitþá fyrr en þeir eru dauðir Fm. XI,37715; es þeir önduðust báðir, þá vasL. borinn í faðm Abrahams, en ennauðgi vas grafinn í helvíti Heilag. I,2474 jvf 24430 ; lagðist niðr ok grefstí brúkit at verjast fyrir kulda Njarðv.2564 (3801). 5) udgrave, udskjære, delsfor af noget at danne et Billede eller inoget at frembringe visse Figurer, dels vel ogsaa for at frembringe Fordybnin- ger, hvori noget kan indfældes; grafatönn Bp. I, 14333; eru þar í vegginumgrafin steinlíkan til minningar Heilag. I,69919; hafandi blómberandligan sprota íhendi sér grafinn ok fagrt formeraðanmeð heilögu krossmarki Heilag. II, 896;konungr skipar Vigfúsi í skóla til gull-smiðar, at grafa, steinsetja ok amaleraFm. XI, 42723; jvf Æf. 1864; grafa gullkerok gimsteinum setja Heilag. II, 13011;hann lét fílsleggina grafa ok gulli rennaþar í eptir Konr. 8445; silfrbelti grafitDN. III, 16034; annarr maðr dró gullaf fingri honum -, dökkr steinn í okgrafit á innsigli SturL. I, 37735; allirknappar vóru af brendu silfri, gyldirok grafnir Pr. 4347. 6) indfelde; svávar hann fagr áliti -, sem þá er fíls-bein er grafit í eik SE. I, 2211; (var)grafinn lykill í dyrigætti Draum. 11227. 7) ransage, undersøge, granske, gjennem-forske noget for at bringe for Lyset hvad der er skjult; grafa mál Post. 5814; grafavísu Grett. 3325; jvf grafa at, eptir,um, upp. 8) upers. grefr e-t dvs. nogetopløses og udhules ved Suppuration; blés upp allan fótinn ok lærit tók þáat grafa; - - var lærit allt grafitupp at smáþörmum Grett. 18120. 1866. 9) grafast, v. r. kravle, slæbe sig frem.Flat. I, 34212. - Med Præp. at: grafaat e-u dvs. undersøge, efterforske noget,= grafa eptir e-u, Heilag. II, 4455;grefr at, hve nær þeir sæi stjörnunaHomiL. 5710; sá gróf at við fóstraLucie, hvárt þat væri - Heilag. I,4345; hann gróf at vandliga ok baðhana segja sér DpL. 412. - eptir:grafa eptir e-u = grafa at e-u: grófhann vandliga eptir þess manns atferðFm. VIII, 1511; gróf þá eptir, hverrsá maðr væri Heilag. II, 235; ogsaa grafast eptir d. s. Þorskf. 478; grafasteptir greinum af e-u Stj. 245. - niðr:grafa e-t niðr dvs. nedgrave, begrave, =65 (12412); hann (nL. Freyfaxi) var svákyrr sem hann væri grafinn niðr Hrafnk.grafa 4; Grg. I, 813; OH. 22616; Eb. 75.- til: grafa til e-s dvs. grave efter noget for om muligt at finde det, Mar. 10428;SE. I, 412. - um: grafa um e-t dvs. fore- tage Undersøgelser, Efterforskninger an- gaaende en Sag. Hom. 1203; VígagL. 2419; skolom grafa eigi um þat, er vér megom ei skilja Heilag. I, 24327. -undir: grafa undir e-m 1) overlisteen ved sin Underfundighed, eg. udhuleden Grund hvorpaa en staar; Mar.1224; nú sveik hann mik annan tímaok gróf enn undir mér (lat. supplan-tavit med) Stj. 16727 (1 Mos. 29, 36);jvf undirgröptr Heilag. I, 6521. 2) søgeat faa fralistet en Person Oplysning omhvad man ønsker at vide; gróf hannsvá undir þeim, at hann varð margrahluta þeirra víss af þeim, er þeir vildueigi hafa í ljós látit, ef - Fm. VIII,1613. - upp: grafa e-t upp 1) opgrave = grafa 3. Grg. I, 135; Nj. 55 (868);GuL. 893; VígagL. 945. 2) ved Under-søgelse bringe for Lyset. Grett. 20418;grafast upp dvs. komme for Dagen, blivebekjendt. Borg. 1, 1515; DN. IV, 625.

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚵᚱᛆᚠᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary