Heiman

heiman

heiman, adv. 1) ud, bort fra Hjemmet,fra det Sted hvor man har sit Hjem; hann er bróðir mínn ok hefir hanneigi fyrr heiman gengit ok þarf hann,at ek veita honum umsjá (om en derikke før har været ude i Verden, jvf heimaalinn) Eg. 41 (8127); áþr ek heimanfór Hárb. 3; siðan reið hann heimanok vestr í fjörðu ok bygði allt féit okreið heim síðan Nj. 6 (112); bjóða e-mheiman til frá sín dvs. indbyde en til atbesøge sig: their waro á Mædhfalli iSolæimæ sokn á 8 (dvs. áttanda) daghjulæ at kvældi nv nesth var, ok warothe bádher bothner hæiman til frásiin DN. I, 73812. (Aar 1432); fá e-theiman dvs. faa noget til heimanfylgja2, DN. VII, 83414 (se under heiman-fylgja); fylgja e-rri heiman dvs. udgjøre,høre med til en Kvindes heimanfylgja1; þær eignir, er Bergljótu höfðuheiman fylgt Flat. II, 19315; gefa e-a,e-n heiman dvs. bortgifte en; um modh-orarf dottra sinna som ey waro ænþa heiman gefna DN. I, 72311 (Aar 1429); stodh þá upp optnefndr Þor-leifr ok sýndi bréf sín ok lögmannsorskurð, at Siugurði Þorgylssyni vargefin jörðin til giptingarmála, væntistþá sira Sveinn, at löngu var gefinjörðin kirkjunni firir Høyland (áðr) enSiugurðr Þorgylson var heiman gefinn(dvs. var given Kirken paa Høyland længeførend Sigurd var gift, jvf fyrr en s.Þ. var giptr af föður garði L. 48) DN. IV, 52535; gipta e-a, kvánga e-n heimand. s.: eigi á faðir eða móðir at kvángason sínn eða gipta dóttur sína meðmeira fé heiman, en - LandsL. 5, 729;gefa e-rri, e-m e-t heiman dvs. give ennoget (i Hjemmegift), naar hun ellerhan som gift skal forlade Hjemmet: efhann gefr henni eigi meira heiman,en skil í fyrstu erfð LandsL. 5, 333jvf 731; mit vorom j Wikom j giftarøl Skialdulfs Eirikss. þa han føk Mar-greto Þosteins dotor, gaf ok ÞosteinMargreto hæiman 16 nauth ok 2 jardr,er sua hæita Ingobø ok Ristæigh, sæmligia j Blomskogh sokn DN. X, 1574(Aar 1431); hafde þet Tryger j eidisinom, at han gaf heimæn Gudlæikæsyni sinom 20 mærkæ forgidæ (dvs. forn-gildæ) ok af hend(e) DN. X, 10028 (Aar 1403); Peter a Fosse vidergeksua a sidæstæ doghum sinum, at hangaf hæimæn Sighurdi synu sinum fim-tighi mærkæ forngildær ok h. fimtæmærkæ boll jerdær, huorro er þærlagho, þet kvadozt þæir æi vita DN. IX, 15514 fg (Aar 1360); gefa e-t heimanmeð konu = gefa konu e-t heiman: eigiskal ok í klæðum meira heiman gefastmeð konu, en þriðjungr (nL. heiman-fylgju) LandsL. 5, 18; gipta e-a heimandvs. bortgifte: þó at allar (nL. dœtr) séheiman giptar ok er eigi skipt heiman-fylgju þeirra til jafnaðar með þeim,þá taki þær af óskiptum arfi jafnmikitsem sú, er mest hafði í heimanfylgjuLandsL. 5, 114 fg; gera e-a heiman dvs.forsyne en Pige ved hendes Giftermaalmed den hende tilstaaede Medgift (heim-angerð): ef þau (nL. Ægtefolkene) hafaeigi lagt fé sítt saman, þá á hón atgegna þriðjungi fyrir ómaga þeirra oksvá at gera dœtr heiman, en hann attveim lutom Grg. II, 4621 (Grág. 1761);sé hér féit, er hann (nL. Oddr sonmínn) sendi þér ok kvaðst sjalfr munduhana (nL. dóttur þína) heiman gera(om du vil give ham hende til Hustru)Band. 311 (jvf Heilag. I, 46117 s.766 b61); jvf ek gerða þik heiman í þáferð sem dóttur mína Fm. VII, 12117(jvf Mork. 18737); hafa e-t heiman dvs.faa noget i Medgift ved sit Giftermaal: skolo pær, er ógiptar eru, taka svámikit af óskiptum arfi sem þær, ermest hafðu heiman LandsL. 5, 114;jvf DN. XII, 2108; kveðja e-n heimandvs. tilkalde en at han skal komme til-stede: síðan kvaddi hann heiman vett-fangsbúa 9 til alþingis Nj. 113 (1728);stefna e-m heiman dvs. stevne, ved Stev- ning kalde en til at møde frem, Grág. 41325; Omund v. - stemdi MargaretaBiernedotter heimen ffran sin ok tiladernemth Vestby DN. IX, 31910 (Aar 1453). 2) borte fra Hjemmet; hann fórmeð honum ok mælti, at Maurus skyldiþar (nL. hjemme i Klosteret) fyrir ráðameðan hann væri heiman Heilag. I,65933; kvað á, hversu margar nætrhann ætlaði heiman at vera Nj. 113(1424).

Part of speech: adv

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚼᚽᛁᛘᛆᚿ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary