Hvass

hvass

hvass, adj. 1) hvas, skarp og saaledesskikket til med Lethed at trænge dybt indi et andet Legeme; hin hæðiligsta hýð-ing með þeim hvassasta þyrni, er tilfær Stj. 39611; öngull sá enn hvassi,er leynisk í agnino Heilag. II, 1022;mínn hinn hvassi hjörr Fafn. 6; mínnveit ek - mæki hvassastan Ghe. 7;frjálsa sálo mína af hvarsu tvíeggjaðusverði fjándans BarL. 15528; hann hafðihvassan kníf í hendi Grett. 2514; tókhann öxi, er hann átti, þat var all-hvasst vápn Grett. 1434; hvasst graftólHeilag. I, 8517; með hvössum tindumIngv. 7 (157 b); tenn hans vóru hvassarsem sverðsoddar Heilag. I, 53327; hvasskambr gékk eptir baki hans sem breiðöxaregg Heilag. I, 53328; upp í fráaugum ok brúnum þá hefir (nL. þatskrimsl, er menn kalla hafstramba)verit því líkast, sem maðr hafi haft áhöfði hvassan hjalm - -. En þathefir engi sét, hversu hinn neðri endirer skapaðr á því, hvárt heldr er, at sporðrhefir á verit sem á fiski, eða hefirhvasst niðr verit sem hæll Kgs. 3828. 32(Brenn. 465. 11); eigi má hvasst verðajárnit, nema til eggjar sé hvatt eðasorfit HomiL. 1677; fig. om Øiet ellerSynet: hvöss eru augu í Hagals þýjo,era þat karls ætt Hund. 2, 2; meðhvössum augum ok breiðu enni (da hvössu enni ok breiðum augum aaben-barligen er feilskrevet) Kgs. 3921; erguð várr kominn ok sér á yðr meðhvössum augum OH. 10912; hélt hannok til endalyktar hvössum skygnleikaugna Heilag. I, 1203; þessi sveinn -hefir hvassar sjónir Vatsd. 13 (2326);hvöss ok skygn hugsunar augun SE.II, 815; om Aandens, Forstandens Evner:má ok eigi verða önd ór hvöss, nemahón sé til eggjar hvött með þröngv-ingar þélinni eða hegningar harðsteiniHomiL. 1678; hann hafði svá hvasstnæmi, at - Bp. I, 23518; svá hvasstvit ok mikit minni er í þeim manniThom. 310; verðr hann skjótt svá hvassí síno skýro skilningarviti Thom. 35;hann sá þenna mann - hvassan ískilningi til bóknáms Bp. I, 68111;jvf Mar. 20216; Timotheus var rík-lyndr ok hvass í hugskoti HomiL. 14131;jvf Leif. 1765; hvass í hugviti Mar.20214; mælti af því dróttinn várr þatvið postolana, at þeir skyldi vera hygg-nir eða hvassir sem höggormar, athyggjandin ok hvassleikrinn skal hvessaeinfaldleikinn til nenningarinnar HomiL.158 fg (Matth. 10, 16). 2) rask og kraf- tig i sin Bevægelse, til sin Gjerning;svá var Sigurðr vf sonum Gjúka, semværi - hjörtr um hvössum dýrumGuðr. 2, 2; kvezt mundu fá honumannan hest, ef nökkurir væri hvassariVem. 2317; margir ero hvassir Hildingssynir Hund. 2, 10; húna hvassa hét ekmér at rúnum Ghv. 12; hann vill eigileiða fá menn, þótt þeir sé hvassir(= hraustir OH. 24236) í móti svámiklum her Flat. II, 38030; hvar sáttubrúðir bíta hvassara Hamh. 25; jvfKrákumál 15; þenna tíma eru straumarallir sem hvassastir Kgs. 143; sunnan-veðr var á hvasst Fm. IX, 50013; hinirhvössustu vindar Pr. 4541 jvf 36828;Flat. II, 25623; Fm. VII, 31013; Eg.23 (4428); höfðu hvasst mjök (dvs. haardtVeir) á firðinum Háv. 265. 724; hvasstdvs. med Hurtighed: hann hleypti hvasstStj. 53412 jvf &vl 3) haard, grov, omTøi eller Klæder; berande hvassar hosurKlm. 36340; jvf gsv. en hwassan haar-säk Fornsv. Legendar. III, 40528 (brödhallra hvassast L. 40113; ena andra öknmykyt hwassa s. 38815; hwasst attola Sv. Medeltidens Bibelarbeten I,48913). 4) skarp, i grammatikalsk Betyd-ning om Lyd, Vokal, Accent, = lat.acutus; hafa þeir því fleiri hljóðsgreinirmeð hverjum raddarstaf -, svá at þatmá undirstanda með hljóði umbeygi-ligu, hvössu ok sljófu SE. II, 81; hversamstafa er annathvárt hvöss eða þungeða umbeygilig SE. II, 6822 fgg; hefirþat (nL. Vokalen a) annathvárt hvassaljóðsgrein eða þunga eða umbeygiligaSE. II, 7020 jvf 881 fgg. 9812.

Part of speech: adj

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚼᚠᛆᛋᛋ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary