Í

í

í, præp. (som synes staa i samme For-hold til ur som á til af) 1) i, inden enTings Omfang, et Steds Grænser: a)m. Dat. vóru tveir samt í húsi Bp. I,1824; smali gengr í fjallinu HeilaG. I,69330; tak grísinn, es hér er í velliskamt frá oss HeilaG. I, 23023; þá erþeir höfðu verit 3 nætr í eyjum Nj.70 (1045); etki es gall í dúfo Homil.8020; engillinn kvað sveininn mundotaka enn helga anda í móður kviðiHomil. 1123 (Luc. 1, 15); dróttinn várrsjalfr mun - í öðru lífi veita oss meiridýrð, en vér kunnum nú biðja Homil.1021; til heilagra biskupa, er kenningarsínar hafa eptir sik leift í heiminumHomil. 216; þeir er í veröldu bornirváru Hom. 6025 fg; hann fal þá öngul - íæzlino HeilaG. II, 430; s. var í miðrifylkingu Sturl. II, 2152 jvf Nj. 158(27410); váro mér í hjá í Hvammi íloptinu Dn. I, 2143; var ek á Manvíkí setstofunni Dn. I, 2325; sá atburðrvarð í Orkneyjum Nj. 158 (27912);Gilli jarl í Suðreyjum Nj. 158 (27916);Andres biskup í Ósló Dn. II, 192;Þorviðr - lögmaðr í Skíðunni Dn.I, 2322; til Dannelse af Stedsnavnetjener í med følgende Dativ paa sammeMaade som Præp. á (se under á 1) ogundir, f. Ex. á bœ þann, er í Nesiheitir hinu neðra Eb. 51 (9628). b) m.Akk. ) hvor der er Tale om en Bevæ-gelse hen til et Sted: ganga síðan íhúsit inn Homil. 5719; er nú fokit íöll skjól Nj. 149 (2587); skal hannfœra (sítt) í naust eða í sel Gul. 7314;er sem ríði í efju eina fram Hrafnk.2619; riðu þeir með honum heim íbœinn (jvf fór heim á bœinn Sturl.II, 2216), ok er hann reið í garðinnfyrir stofuna Fm. IV, 7718; fóru þeir íbaðstofu Sturl. II, 227; hann fór ítunnurnar Nj. 98 (13313); skutu innbrynjunum - í ofninn Sturl. II, 229;verpr sér í söðulinn Nj. 54 (8318);géngu út í nesit Eb. 9 (1022); láta íhaf Nj. 91; heldr E. skipi sínu þangatí höfn EG. 70 (16723); kómu í HvammSturl. II, 2063; fór heim í EskiholtSturl. II, 2218; þeir hljópu í svíninHeilaG. I, 23030 (Marc. 5, 13); sökkvaí helvítis djúp Homil. 273; svá semhann var borinn hingat í heim þennaHom. 617; þat fjall kallaði hann Helga-fell ok trúði, at hann mundi deyja ífjallit Eb. 4 (72. 30) jvf Landn. 2, 5.3, 7 (78, 192); rasa í helina opna Fm.VIII, 43724; koma e-m í hel Sturl. I,18525; berja, ljósta, slá, svelta e-n íhel Fm. V, 18115; Grett. 199; SE. I,27610; Flat. III, 57832; Völs. 1756 (c. 36). hvor der er Tale om en Væren paaStedet: B. var í annan fylkingararmNj. 158 (2744. 8 fg); jvf Sturl. II, 2153;í þann hlut garðs, er til árinnar vissi,var Snorri Sturl. I, 30730; í annanenda hússins var lopt uppi á þver-trjám Flat. II, 27332; af þessu mámarka, hverrar frægðar hann var íönnur lönd HeilaG. I, 4430. 2) i, hvorder er Tale om det, hvoraf noget eromgivet, og særligen de Klæder, somen er iført, ifører sig; m. Dat. urðuborðin í blóði einu ok svá klæðinjarlanna Nj. 156 (27016); hann var ískyrtu ok línbrókum Flat. II, 43814;tolf menn ríða at selinu ok allir ílitklæðum Flat. I, 44914; Helga satupp í einum serk Bárð. 1420; m. Akk. faraí brynju Ghe. 16; hann fór í búnað úvinasínna Barl. 816; kvað þar við liggjalíf hans, ef hann fœri í klæðit Flat.II, 43818. 3) i, hvor der er Tale omTilstanden, Stillingen, hvori noget ereller kommer; m. Dat. hann er í œðisínu rétt sem aðrir menn Nj. 7 (1328);þeir géngu berserksgang ok vóru þáeigi í mannligu eðli, er þeir vórureiðir Eb. 25 (3825); svá at hann liggrí óviti Nj. 59 (9127); verða í góðuskapi Didr. 3222; vera í úendaligumfagnaði Barl. 11510; láta ílla í svefniFlat. I, 23815; mælti í reiði ok bræðiBarl. 11514; var í hinu tiguligustuyfirlæti af þeim báðum Bp. I, 1305;kominn í öruggum stað HeilaG. I, 6132;í dúfu, dreka líki HeilaG. II, 215. 317;hafa enga staðfestu í mótistöðum Barl.8634; hafa e-t í venju sínni Barl. 8627;vefjast í syndum Barl. 8618; standa,starfa í e-u se under standa, starfa; ísjalfra várra valdi er gótt at gera oksyndum at hafna Barl. 8631; m. Akk. ) koma í skotfœri Nj. 73 (1081);falla í úvit Flat. I, 3346; ljósta e-n íöngvit GráG. 30218; sœmist bróðir J.í þann heiðr, at - Post. 4983; komaí þínu Post. 6505; drekktr í örvæntisforað Post. 48625; alla hluti þá, erguð skapaði á jörðu, gaf hann í okkurforræði (dvs. gav han os at raade over)Kgs. 10717; var ok tekit fé þeirra ívald konungs Fm. X, 236; kaupa sikí frið Fsk. 173. ) kalla á guðs píslar-vátta í nauðsynjar sínar HeilaG. I,32121; skolom vér ok elska nánga órasem sjalfa oss ok duga þeim í þurftirHomil. 812 jvf Fm. IV, 2423; hanngékk til bœnar, sem hann var vanrí slíka þurft HeilaG. I, 58327. 4) i, om,med et følgende Substantiv, som angiverTiden naar noget er eller foregaar; m.Dat. a. kom í upphafi ríkis síns - íRomaborg í einni kerro Homil. 4632;í upphafi skapaði guð himin ok jörðHomil. 2528; í andláti hennar Homil.812; í þínni burðartið, í œsku þínni,í mínni elli Barl. 1117. 10. 21; í fystaaldri heims Pr. 692; þá skulu allirdauðir upp rísa ok í lítlu augabragðistanda fyrir dómstóli - Barl. 12422;Þ. - hleypr þar at, sem -, í þessu(dvs. i samme Øieblik) hljóp maðr at bakihonum Nj. 147 (25310); K. kom at íþví (dvs. i det samme) ok rak undan -Nj. 147 (25330); í eno þriðja sinni dvs.tredje Gang, = hit þriðja sinn, GrG.I, 65; í því sinni dvs. den Gang, = þatsinn, Klm. 3746; m. Akk. í þann tið dvs.paa den Tid, GrG. II, 1926; Pr. 10315;í þat mund dœgra dvs. paa den Tid afDøgnet, HeilaG. II, 419; þá skein sól ímiðja nótt (dvs. midt om Natten) sváfagrt sem um miðjan dag, þá er -Hom. 619; miðvikudag í mitt þing GrG.I, 23513; þeir skolo koma til í miðjanmorgin GrG. I, 138; þeir vóru í nótt(dvs. i Nat, sidste Nat) at Raufarfelli okætluðu í kveld (dvs. at komme i Aften,denne Aften) í Mýdal Nj. 147 (25210 fg);menn skulu í dag ok á morgin lýsasakir þær allar, er - GrG. I, 3922;er þat ráð mítt -, at við brœðr ríðimþegar fyrir í nótt (den Nat som kommer)EG. 52 (10821); ek ók í nótt (den Natsom var) eptir viði EG. 75 (18210 fg);hér hefir setit svala ein - ok kvakatí alla nótt (dvs. den hele Nat) EG. 62(14617); í annat sinn dvs. atter, paa ny, HeilaG. II, 530; GrG. I, 64; GráG. 417;Ísl. 1. 9. 5) i, inde eller ind imellem;m. Dat. fannst engi í kvennmönnumhennar maki Str. 18; dúfa sitr oft ílimum Homil. 813 jvf 7; m. Akk. núkoma sauðir í sauði manns GráG. 4841jvf 4844. 11; ef fé kemr í fé mannsGráG. 4807. 4841; taka í ketil, í hönde-m, í e-s hönd se under taka. 6) i,hvor der er Tale om en Berørelse, m.Akk. þar er svarðlaus mýrr, ok er semríði í efju eina fram, ok tók jafnan(hestinum) í kné eða í miðjan legg,stundum í kvið Hrafnk. 2620. 7) i, hvorder er Tale om en Gjenstand, hvorieller hvortil en anden Gjenstand er fæstet,hænger fast; m. Akk. festu skjöldu sínaí limar Nj. 70 (10411); m. Dat. þúfórt í festi ofan til þeirra dvs. du loddig glide ned til dem efter et Taug, hvoridu hang fast, Nj. 147 (25218); torfa varristin or velli, skyldu endarnir torf-unnar vera fastir í vellinum Laxd. 18(3725); rótfastir í syndum Barl. 8634; ogsaaledes ofte hvor i ligesom á (se á 19)tjener til Omskrivning af Genitiv: hannknýtir saman halana í nautunum Gísl.291; jvf Æf. 9077. 90; sundr gékk í Hrafniaustmanni enn hœgri handleggr Bárð.1423; hann braut í henni hrygginnBárð. 1715. 8) i, hvor der er Tale omGjenstanden, hvori noget rummes, inde-holdes; m. Dat. tvennar málskjólorlágu í steinkerum dvs. Stenkarrene inde-holdt, toge hvert saa meget som 2 mál-skjólur, Homil. 18929 fgg (Joh. 2, 6);hefir hann þat í sínu máli Gul. 2212;hvat í tali hafði verit með þeim dvs.hvad de havde talt om, Laxd. 15 (281);hvat er nú í því? dvs. hvad mener du nudermed, med disse dine Ord? Nj. 147(25225). 9) i, hvor der er Tale om deneller de Ting, hvori noget bestaar, hvoriman har noget eller har nogen Del,hvori man faar eller giver noget; m.Dat. baugr sá, er 10 merkr ero í dvs.som veier eller er værd 10 Mark, Gul.2201 jvf 218 fg; fé er í því dvs. det er af nogen Værdi, Fm. VII, 19718; meirier veiðr í Flosa en í mörgum öðrumNj. 143 (2327); er hann svá menntr,at hefnd væri í honum dvs. at man kundevære tilfreds ved at faa Hevnen udført paa ham, Hrafnk. 265; í þessu varþeim meiri skömm ok svívirðing (envirðing ok vegsemd) Barl. 13931; eigihefir komit meiri gersimi í skikkju tilNoregs Fm. X, 20028; flestum mönnumman kunnugt um atburð þann, er varðí fyrra vár í niðrfalli stöpulsins Dn.II, 184; hvárt sem þeir gera þat íráðum eða í öðrum hlutum GrG. II,3327; má misgera í orðom ok í verk-om o. s. v. Homil. 1474 fgg jvf Barl.862; líkjast e-m í góðri atferð Homil.1110 jvf Nr. 12; Flosi spurði, i hverj-um aurum hann vildi fyrir hafa dvs.have sin Betaling for det, han skulde sælge, Nj. 150 (25911); hann skal gjaldaþat fé í vaðmálum GrG. I, 1423; þauauðœfi öll er -, hvártz þat var í lönd-um eða lausum aurum GrG. I, 1317;lagði hann þar til í jörðum mikil gózBp. I, 85325; þat er menn áttu í hest-um ok herbúnaði Sturl. I, 2225; efmaðr kaupir þat, er hinn átti ekki í,er seldi Gul. 4011; fór s. útan á Eyr-um, hafði nær ekki í fé Sturl. II, 2699;eigia í e-u dvs. være Lodeier i noget, se under eiga í; eiga, kaupa í skipi Sturl.II, 6025; Laxd. 70 (20031). 10) i, ved, hvor der er Tale om Midlet, som tjenertil, eller hvorved man opnaar noget;þú snerir í frá mér - til þíns guðstrúar í þínni fortölu fjórum þúsundumheiðinna manna Barl. 8835; skírumvér hug várn í tárum Homil. 8134; optkaupir sér í lítlu lof Hm. 51. 11) i, for- medelst, paa Grund af, m. Dat. munomargir fagna í burð hans Hom. 1439;bölvuð verði jörð í verkum þínumBarl. 6433; sá er grimmr við sjalfansik, er fyrir sér býr eilífan loga ísyndum sínum Hom. 1113 jvf 31. 12) i, foran Ord som indeholder en nærmereBestemmelse med Hensyn til den Egen-skab, Handling, Hændelse, hvorom derer Tale, og det saaledes, at Betydningenofte falder nær sammen med den, somfinder Sted i flere af de under Nr. 9anførte Exempler (GrG. II, 3327; Homil.1110. 147; Barl. 862); m. Dat. roskinní orðum Fm. IX, 24112 fg; linr ok léttrí máli Bp. I, 154; úhlýðinn í öllumhlutum Barl. 11523; mildir í verkumok athugasamir í bœnum Homil. 8118;hann kvazt ekki þverr vera í því atselja skipit Nj. 150 (25910); leyfa munek, ef þér prettið hann í öngu Nj. 58(903); hafði almannalof, hversu hannkom sér við í þessum málum Nj. 146(25115); spjótit brotnaði í falnum Nj.73 (10814); G. hjó fót af Skildi í ristar-lið Nj. 45 (7021); G. höggr hönd afÓttari í ölbogabót Nj. 63 (9728); m.Akk. þrælborinn í allar halfur Flat.II, 19828; þótti hann í engan munminni rausnarmaðr Fm. IV, 25410;þyrstr í (dvs. efter) blóð Post. 64314;grimmr ok gráðugr í blóð ok banakristinna manna Post. 48625; sá mikleikinn ok athugalausan í mína sálu-hjalp dvs. ligegyldig for min Sjæls Frelse,Post. 50517. 13) i, til, hvor der tales om hvortil noget skal tjene eller blive, m. Akk. fœra e-m e-t í fœzlu HeilaG.II, 27415; predikar vazskírn í syndafyrirgefning Post. 54319; þær (hátíðir)eru mjök svá allar haldnar at eins íminning þeirra tákna, es þær hófosk affyr /ao/ndverþu, en páskatíþ es etki miþrhalden í g/ao/fgon ennar efsto upprisoo. s. v. Homil. 7338 fg; nefna guð ívitni Fm. X, 24622; nefndi vátta tváí þat vætti, at - Nj. 136 (21722); léthann vitni bera sínum orðum í fullansannleik Post. 65016; lamði hausinn ísmá mola SE. I, 2761; brjóta skip íspán Nj. 160 (2821); klofna í tváhluti Nj. 73 (1085); skipta íllu í góttBarl. 11931; kvöl mun snúast í gleðiHomil. 5322; at engi vanrœkt þróistþeim í þunga Post. 5072; veðr fellrí logn Ridd. 8111; draga e-t í venjuBarl. 8617.

Part of speech: præp

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛁ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.