Jafn

jafn

jafn, adj. 1) ben, lige, dannende en retLinje eller en jevn Flade; gengr arðrinnrangt ok gerir þar krákustíg, semhann skyldi (nl. gera) jafna for HeilaG.I, 43914. 2) uforandret, stadigen densamme; þú ert einn guðdómr í þrenn-ingu jafn ávalt ok enn sami HeilaG.II, 27314; er jöfn helgi hans, meðanhann ferr svá með sér, sem mælt erGrG. I, 9114; (dersom den Prest, som fráferr kirkju, ikke med sin Ed bekræfter,at hann ikke kunde faa Prestebordjordenbortfæstet mod større Afgift, og at detikke var fordi han nu skulde flytte, naarhan nu bortfæstede den for mindre Leie,end derfor tidligere betaltes, da) gjaldi(han) hinum (nl. Eftermanden) þat, semhann misti eptir jafnri leigu (dvs. hvadhan fik mindre end den uforandrede Leieutgjorde) Stat. 26419; at jöfnu dvs. lige-ligen, uden Forskjel: sumir hlutir eruöllum at jömnu játtaðir (saa at derikke gjøres nogen Forskjel mellem dem),sumir mörgum ok eigi öllum HeilaG.I, 45710; meiri er ást skaparans viðmenn en við önnur kvikvendi, ok eiguallir menn af því at jömnu at gleðjastHeilaG. I, 45735. 37; at jöfnu gengr meðþeim (= jafnleikit er með þeim Fm.XI, 13114) Sigvalda ok þeim feðgumFm. XI, 1313 (Jómsv.* 11125) jvf Jómsv.734 fg; með jöfnu d. s.: sá þeir R. mik-inn jóreyk leggja á himininn, en þeirsá ekki liðit fyrir skógum, er nærrþeim vóru, ok ætluðu fyrst, at afvindi mundi rykit vera, sem opt kannverða, er sendin er jörðin, en er þeir sárykit með jöfnu ganga (være uforandret)svá sem fylking fœri - Pr. 2733. 3) upartisk, billig, retfærdig, saa at ingenaf Partene lider Skade, men enhverfaar sit Tilkommende, efter sin Fortje-neste; í þessu lífi eru jöfn kaup eðaávextir skiptiligra luta, því at sá, erselr, tekr eigi meira en jafnvægi afþeim, er kaupir, en hit eilífa líf fámvér keypt með auðgætligu andvirðiHeilaG. I, 6230; at jöfnum vörukaup-um dvs. naar enhver Ting skal betalesefter sin virkelige Værdi, Rb. 2, 72. 4) ligedan, jevngod; lögsilfr þat, er -þoli skor ok se jafnt útan ok innanGrG. II, 1418; kynligt er, at þú villjafnan fá mér í hendr fé þítt, því atóvíst er, hvárt ek verð jafn drengr íhvert sinn Svarfd. 3061; þínar (nl.ferðir) verða flestar jafnastar Fm. VIII,4095; jafn e-m dvs. ligedan, ligegod somen: eigi þykkir þú hlutgengr eðr jafnhinum fremstum í öllum mannraun-um EG. 6 (103); jafn við e-n d. s.: mörk vegin brennz silfrs er jöfn viðeyri gulls GráG. 6115; jafn sem d. s.: svá at þeir þikki jafnir sem sex alnirvaðmáls GrG. II, 1415; allir (nl. rétt-látir) verða jafnir sem englar guðsElucid. 795; þó skyldi jöfn dómnefna- or þeirra fjórðungi, sem or einomhverjom öðrum Ísl. 5; jafnt er þatsem um arf dvs. derved er Forholdet detsamme som ved Arv, GrG. I, 19127;jafnt er sem þér sýnist, af er fótrinnNj. 63 (9716); jafn ok = jafn sem:er þar útbeit svá góð nautum, at þatvar kallat jafnt ok stakkr töðu EG. 84(2116); hann báð mik þar sitja, sem ekgæta kippt mann or rúmi með jöfnumskildaga ok Hrolfr kraki gerði Flat. II,13717; halda sik til jafns við e-n dvs.rivalisere med en, gjøre sig Umage for, atman ikke skal komme til at staa til-bage for ham: hélt Hr. sik í öllu tiljafns við sonu Ingimundar Vatsd. 21(351); koma, komast til jafns við e-ndvs. blive jevngod med en: hann var of-metnaðarmaðr svá mikill, at honumþótti ekki til jafns koma við sik MaG.16; allt mun mik annat meira skortavið konung en afl -, ok mun ek þóeigi komast til jafns við hann um þatFlat. I, 26122 jvf 32; hafa e-t til jafnsvið e-n dvs. i lige Grad som en: vóruþeir öngir, at né eina íþrótt hefði tiljafns við hann Nj. 31 (4610); jöfn hönddvs. fælles Varetægt, der udelukker ethvertSærkrav paa Brugen: ef þeir vilja hafa12 þegna dóm, 6 af hvárs tveggjahendi, þá skolo þeir reiða aura 2 hverrþeirra, þat ero aurar 12, er þeir skololeggja undir jafna hönd - - - núhafa þeir dómi skotit í lögrétto, þáverða þar aðrir veðjaðir ok af sínumáli, þá taka hinir fé sítt undan jamrihendi, tvá aura af hverjum þeirra, erveðjaðr var Gul. 266 (8731. 8815); standaundir jafnri hendi dvs. saaledes at det eruafgjort hvem Tingen skal tilfalde: land-skyld af því merkrbóli, sú sem ólokin ernú, standi undir jafnri hendi framan tilJóns voku, ok taki þat þeirra þá, semoptsagt merkrból dœmist Dn. I, 29219;vér létom só mykit af várom rétt atsinni, at þat, sem oss ljá lögin opin-berliga at eiga, lagðum vér undirjamfna hönd til geymslu í yðarn garð,só at vér hafum einn lykil, Páll bóndiannan, ok þeir sjalfir Grœnlandsfarar-nir hinn þriðja þar til, er guð gefross þat undirstanda af yðr með yðrubréfi, at - Dn. VII, 10323; eiga, hafae-t jöfnum höndum dvs. saaledes at hverhar, faar lige meget: skulum við eigalausafé allt at helmingi jöfnum höndum,svá sem við eigum ríki halft hvárr viðannan Fm. VI, 1839; eigo þeir allirjöfnum höndum þat, er þeir á takaGrG. I, 1681 (GráG. 3356); þann mál-daga gerðu þeir Karlsefni ok hásetarhans, at jöfnum höndum skyldi þeirhafa allt þat, er þeir fengi til gœðaFlat. II, 54434. 5) saa stor (jvf jafn-2); at jöfnum aldri dvs. for sin Alder,til saa gammel at være og ikke ældre, =jafngamall: G. var ellifu vetra eða tíuok sterkr at jöfnum aldri EG. 40 (7733)jvf 80 (19226). 6) lige (om Tal somkunne deles i to lige Dele, hvoraf hverudgjør et helt Tal, jvf jafni 2); jafn fingr,jöfn tala Algor. 35618 fgg. 7) ligesidet(om Flader hvis Sider alle ere ligelange): ferskeyta, þriskeyta jöfn dvs. lige-sidet Firkant, Triangel, Script. rer. Dan.II, 19218. 22.

Part of speech: adj

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛁᛆᚠᚿ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.