Kaup

kaup

kaup, n. 1) Vederlag som nogen faar ellergiver (jvf laun, leiga); vítis ertu verðr eneigi kaups Korm. 701 (174); fór konungrtil ok sá - ok lofaði mjök (Arbeidet) okgaf honum mikit kaup Fm. X, 32028;varðveitti akra manna ok tók kaup áþví (dvs. Betaling derfor) HeilaG. II, 19815;jvf Fbr. 1923. 498; GrG. II, 12917;taka e-t at kaupi dvs. i Betaling, GrG.II, 12924; mæla sér e-t til kaups dvs.begjære noget i Betaling, SE. I, 1346.22012; Fld. III, 63016; hvat kaup viltuhafa, Þormóðr! fyrir skemtan þína?Þormóðr svarar: eigi kann ek kaupsat meta dvs. bestemme hvad der skal be-tales, OHm. 885 fg; m. segir, at hannmundi eigi við honum taka, nemahann ynni honum allt, ok hann réðikaupi hans dvs. og det beroede paa ham,hvad han skulde have derfor, Sturl. I,1010; vekr Ólafr til, hvat hann skulikaups hafa dvs. have i Betaling, Sturl.I, 1017; bað hann með sér dveljast okráða sjalfan kaupi dvs. og selv bestemmehvad han skulde have i Betaling, Flóam.10 (1284); vildi, at G. prestr keyptiþriggja hundraða kaupi (dvs. for en Be-taling af 3 Hundrede) bú í ReykjaholtiSturl. II, 1434; lézt honum mundukaup (nl. verkkaup) fá svó honumhugnaði Krók. 326; honum var verratil hjóna en öðrum mönnum, ok galtnær engum manni kaup (dvs. hvad hanskulde have i Løn) Grett. 705; skyldihann annast hjón þau, er þeir höfðuráðit ok gjalda kaup verkmönnumSturl. II, 12046; halda kaupi e-s dvs.tilbageholde ens Tilkommende, Bp. I,75927; gefa e-m kaup til m. Gen. ellerInf. dvs. betale en for at faa noget, forat han skal gjøre noget, Dn. I, 9714;II, 7113; vera af kaupi dvs. intet faa fordet, man har gjort, SE. I, 13412. 1366. 9;vil ek víst ei róa útan kaup (dvs. udenBetaling, = kauplaust) Didr. 31214;útan kaup fékk ek þenna lut (nl. Evnenat helbrede), ok kauplaust skal ek gefaMar. 111116; E. kvað honum þat munduvera með kaupi (dvs. at han nok skuldefaa betale det, undgjælde derfor) Sturl.II, 18431; gáfu allir eitt ráð, at hannfœri í mót Bæring jarli ok barðist viðhann, yrði þá at því kaupi, sem mættiok guð vildi, Ridd. 1612; = leiga 3,ból 3 (paa Orknøerne); 20 skillinga k.,6 marka k. Dn. II, 170. 2) Bytte, =skipti (jvf kaupa 1); rœðir drótt-ning til kaups um sveinana við am-báttina Sturl. I, 117 jvf eigna kaupDn. I, 824. 834; þat man íllt kaupat taka glœp við miklu happi Þ.stanG.5415; skolom vér þá verða fegnir til-komu ens helga anda, at oss þykkikaupa bezt, at hann kœmi í staðinnmagfyllinnar Homil. 2411. 3) Kjøb;bönnuðu þeir kaup öll til staðarins oksölur Sturl. I, 21421; þat forboð, semkonungr eða þeir menn, sem -,leggja á menn eða hafa á lagt umkaup ok sölur Stat. 23139; gótt kaupvar þat, er ek keypta þik Vígagl.236; þurfa kaups, eiga kaup á e-u dvs.trænge til, have Ret til at faa kjøbt en Ting, Landsl. 8, 91. 3; bjóða e-m kaupá e-u Dn. I, 12414; hverr á fyrirkvennkosti at ráða þeim, er til kaupser boðinn Flat. I, 40738 (jvf 40736);ríða, fara, koma til kaupa (við e-n) dvs.ride, reise, komme for at gjøre Indkjøb (hos en), Sturl. II. 18615; Eb. 50 (9223);Flóam. 25 (14830); Vem. 95; bróðirinnfór í næstu borg með bókina ok vildiselja ok mat fyrir sex aura; sá, er tilkaups var (som agtede at kjøbe), talarsvá: o. s. v. HeilaG. II, 5347; fara atkaupum dvs. gaa i Handel fra den enetil den anden: þetta er ambátt íll okaum, er ek keypta enn fyrra dag, enþessi ambátt ferr mjök at kaupum,ok þykkir sá betr at hafa, er lausalætr, en sá, er við tekr, Svarfd. 3122. 4) hvad en har kjøbt; þá má Alfrhalda kaupi sínu Dn. I, 28617; þáá sá kaup at hafa, er fyrri keyptiLandsl. 8 134. 5) Overenskomst, Han-del om Kjøb og SalG. GrG. I, 24016;Gul. 40; Kgs. 5 fg; Laxd. 56 (16426);Dn. I, 24415. 2487. 12. 25610; kveztkunna at kaupa smám kaupum semstórum Flat. II, 759; úmagi má engukaupi kaupa né ráða Gul. 561; skalhann ráða kaupum sínum ok kván-föngum Gul. 61 fg; ráðit kalla ekkaupit dvs. jeg siger, at Handelen er sluttet, afgjort, Svarfd. 2795; þettasumar öndvert rézk kaup með þeimÞóri tótt - ok Herdísi Einarsdóttur-, var brúðlaup þeirra jónsmessu&c. Sturl. II, 17936 fgg (jvf Sturl. II,24131 under kaupa 2); mæla til kaupavið e-n dvs. henvende sig til en for at faa en Handel i Stand, Nj. 2 (315);fœra saman kaup dvs. faa i Stand en Overenskomst, en Handel, Laxd. 75 (2165);Trist.* 2062; eiga kaup (við e-n, saman)dvs. underhandle angaaende Kjøb, Bytte o. desl. Fm. VI, 1036; Mar. 15525;slá kaupi (við e-n, saman) dvs. afslutte en Overenskomst, Handel, Laxd. 12(194); Mar. 105318; Flat. I, 34112. II,7912; slyngja kaupi d. s. Laxd. 24 (629);semja kaup d. s. Flat. I, 1243; jákvæðakaupi Dn. I, 8214 jvf 8317; haldakaup dvs. holde, efterkomme en sluttet Overenskomst, Dn. I, 955; Mar. 66330;om Ægteskabskontrakt: Nj. 9 (175);Þ.hræð. 218; i Plur. Nj. 33 fg; varðþat at kaupi með þeim, at - dvs. de kom overens om at - Laxd. 24 (6211);var þat ok í kaupi okkru dvs. ogsaa detudgjorde en Del af vor Overenskomst,Dn. I, 3617; eptir því sem í kaupþeirra kom Dn. I, 28616. 35115. 36815&c. jvf Dn. I, 3455; Landsl. 7, 110.

Part of speech: n

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚴᛆᚢᛕ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary