Kveða

kveða

kveða, v. (kveð, kvað, kveðinn) 1) givefra sig eller lade høre en Lyd; þá tókherrinn at kveða (dvs. raabe og skrige, = lat. oriebatur tumultus) Alex. 16825;Galti kvað við (nl. höggit) ógurligaFlat. II, 2719; hundrinn kvað við háttNj. 77 (11414); en er kalfrinn sá hinnmikli var bundinn á golfinu, kvað hannvið hátt Eb. 63 (11613); annarr vakti,ok kvað sá við í því, er kesjan stóðá honum miðjum Fm. VIII, 35412; ersagt frá orðatiltekju hans þá, er sveinn-inn kvað við nýfœddr, at hann lézteinskis barns rödd slíka heyrt hafaSturl. I, 893; svá sló hún svarar sínarhendr, at kváðu við kalkar í rá okgullu við gæss í túni Sig. 3, 29; hljópuþeir til herklukkunnar, en er klukkankvað við (nl. hringingina), þóttust þeirkonungr vita &c. Fm. IX, 51012; erlúðrar kvæði við (nl. blástrinn) ok her-blástrinn kœmi upp OH. 21514; jvf Fm.VI, 168; Didr. 32721; Vatsd. 9 (178); upers.svá láta þeir, at kveðr (dvs. det høres)í mörkinni Post. 6965; jvf Mar. 105027. 2) udtale (Ord eller Bogstav) paa en visMaade; er þess leitanda, hvárt sváfinnum vér kveðit hit sama orð, at sáraddarstafr &c. SE. II, 263 jvf 142. 16.162; kveða staf í nef SE. II, 187. 3) sige, fremsige, udsige; orð kvað þá VingiAm. 37 jvf 38 (39 jvf 40); Hamh. fl.St.; meyjar orðum skyli manngi trúané því, er kveðr kona Hm. 83 (84);Egill fékk úgleði mikla, svá at hannkvað eigi orð Eg. 71 (16823); báðubœndr Emund fara, en hann kvaðjá við Flat. II, 16828; m. Akk. & Inf.hann kvað þat satt vera Fm. VI,36616; kvazt mæðast taka Flat. II,1123; a. kvazt (= kvað sér vera) lítitum hann Frs. 10021; at þú þér kveðrFrey óleiðastan lifa Skírn. 19; m.Adv. hann kveðr svá at orði Anecd.11 fg; allir guldu samkvæði ok kváðusvá at orði (dvs. og talede saaledes)Nj. 143 (2388); jvf Post. 14639 fg; ann-arr psalmr, er svá kveðr í upphafiMessusk. 1712; ef maðr tekr mann áhönd sér at ljúfu ok at leiðu ok fœðirhann til brannz ok til báls, kveðr atforno máli (dvs. som man siger for etgammelt Ord) Gul. 1083. 4) recitere,foredrage f. Ex. kvæði, ljóð (i Modsætning til yrkja. Fm. VI. 1182; s. bað hann þákveða kvæðit þat, er hann hafði ort umÁstríði Flat. III, 24133; at Þ. kveði- sorptrogsvísurnar, er hann orti útá Íslandi Fm. VI, 36622; jvf Hítd.562; konungr svarar: tel þú oss kvæðinökkot; Þormóðr settist upp ok kvaðhátt mjök, svá at heyrði um allanherinn OH. 20737; er konungr var ísæng kominn, skemti Stúfr ok kvaðflokk einn, ok er lokit var, bað kon-ungr hann enn kveða; - - eigi kannek drápurnar færri en flokkana, okero þeir þó enn margir úkveðnir Fm.VI, 39122; þá orti E. alla drápuna okhafði fest svá, at hann mætti kveðaum morguninn Eg. 62 (14624); Fróðikonungr lét leiða ambáttirnar til kvern-arinnar ok bað þær mala; - þá gafhann þeim eigi lengri hvíld eða svefn,en gaukrinn þagði eða hljóð máttikveða; þá er sagt, at þær kvæði hljóðþau, er kallat er Grottasöngr SE. I,37613; jvf Fm. VII, 23312; kvað Guðr-íðr þá kvæðit svá fagrt ok vel, atengi þóttist heyrt hafa með fegri röddkveðit Karlsefn. 3 (11010); þeir riðuum bygðina kveðandi (dvs. syngende?)um daginn ok létu ekki mjök finna ásér ótta Fm. XI, 37620. - Med Præp.og Adv. á: 1) kveða (orð) á e-t dvs. ud-tale, nævne noget med Hensyn til enSag, til Oplysning derom: goði (sá erþinghelgi á þar) skal kveða á þing-mörk, hver eru - ok skal hann kveðaá, hve þing heitir Grg. I, 975. 7; hannskal vinna eið at því, at hann segirsök sína fram ok kveða á þat, hverj-um hann stefndi eða um hvat hannstefndi &c. Grg. I, 5416; sá maðr, er lýsir sár eða drep, skal kveða á, hveráverk eru, hvárz er heilund eða hol- und Grg. I, 1573; eigi þarf ok lengi at bíða, hvat ek skal á kveða Nj. 2 (320);bað hann Sigurð segja sér, hvar sólværi komin; hann kvað á Flat. II, 29735;upers. kveðr þar skírt á þetta Laxd.78 (22423); með ákveðnum orðum dvs.med udtrykkelige Ord, Ord som ere ud-talte derom: f. bað hann sýna, ef E.hefði gefit Önundi tréfót með ákveð-num orðum rekann, ella kvezt hannmundu vígi verja Grett. 1820; meðákveðnu d. s.: en þó at - okrkarlarbjóði um meðr ákveðno eða eigi ákveðnoá síðastum dögum upp at lúka tekinnáauka dauðs fjár, þá - JKr. 55 (3812 fg); 2) kveða á e-t dvs. gjøre Paastand paanoget; gékk Þ. ok festi jarli allt þat,er hann kvað á, jarl sagði, at hannmundi síðarr um fégjöld á kveða Flat.II, 18117; jvf Nj. 75 (1115); SE. I,35219; kváðu þeir á hvers mans fé -,en ræntu at öðrum kosti Sturl. I, 3198;jvf 34028; bað Ólaf á kveða, hve margamenn hann vil hafa með sér Laxd. 21(4715 fg); 3) kveða e-t á dvs. fastsætte,bestemme noget i en vis Anledning:kveða á stefnudag, nær sjá ætlan skalat framkvæmd vera Flat. II, 662; varkveðit á brúðlaupsstefnu Heilag. I, 2768;at á kveðinni stefnu Laxd. 23 (613);at á kveðinni stundu dvs. til den fastsatte Tid, Nj. 148 (25622); gerðu þeir þá ákveðit með sér, nær þeir skuldu finn-ast &c. Sturl. I, 36231; mun ek á kveðitgera, hverir þar skulu vera Heið. 24(34618). 4) føre Anke over noget medPaastand om, at det ikke er som detskulde være (jvf kæra á); kveða á gögnGrg. I, 7325. 29. 1017. 9. 12; í þessum orð-um þótti - kveðit á Máfhlíðinga Eb.18 (226 jvf 222); lát eigi á kveðin orðí (vísunni) vera Hítd. 576; - skulumvið snúa þeim vísum, sem mest eruá kveðin orð í kveðinu Flat. III, 24137.- at: 1) kveða e-t at (for kveða atorðum? jvf hann skal svá at orðumkveða, at (dvs. som) hér skilr Gul. 869)dvs. sige, udsige: svá er at kveðit, at -(dvs. saa er der sagt, at -) Pr. 7211;svá kveðr ritning at, ok eigi fyrir þvíat -, heldr var sú hvíld hans fyrirspáð í því atkvæði Messusk. 17019 fg;verðr af því svá at kveðit, at Johannesbjuggi guðs götur &c. Post. 84630; jvfPr. 663. 2) kveða e-t at dvs. udtale, lat.pronunciare; þó at þat hljóð eða at-kvæði, er samhljóðendr hafa, megivarla eitt saman at kveða SE. II, 289. 3) kveða e-t at e-m dvs. beskikke nogetover en, bestemme, at det skal vederfaresham, tilfalde ham i Livet; mikit er atKjartani kveðit ok kyni hans, ok munóhœgt vera at gera við forlögum þeirraLaxd. 43 (1263); mikill harmr er atoss kveðinn Nj. 130 (20719). - upp:kveða e-t upp dvs. fremsige, udtale noget,saa at man faar høre det; sem hannhefir þetta ráð upp kveðit Heilag.II, 6937; þat skulu lög vera, sem hannkveðr upp Flat. II, 6936; vér viljumhugsa fyrir oss um kjörit ok kveðasíðarr upp Fm. VII, 8824; þykkir sváöllum, þótt ek kveða upp Gísl. 1024;er þeir réru út með Miðfjarðarnesi,kvað hann upp, at þar væri sex menn- þeir, er sannir væri at fjörráðumvið hann Sturl. I, 13312; Þ. kvað þatnú upp, at hann ætlaði at ÞorleifiSturl. II, 1974. - út: kveða kvæði útdvs. til Ende, Fm. V, 1751. - við: kveðavið se under kveða 1.

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚴᚠᚽᚦᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary