Land

land

land, n. 1) det tørre Land i Modsætning tilVand, Sø, Hav; lands eða lagar dvs. til Lands eller Vands: mon nokkor l. e. l.mega leynast ýður úhœfa? Alex. 10723;hvergi kom ek þar l. e. l. Bp. I, 72119;hvar sem þeir finnast l. e. l. (= álandi eða á vatni Grág. 4077) Grág.4068; hvert víl, sem úvænt efni veitirhonum l. e. l., vill hann gjarna þolaBp. II, 1227; lands ok lagar dvs. tilLands og til Vands: þar er íss í nógl. o. l. Bp. II, 55; ferð ok fylgð l. o. l.Post. 4795; á landi eða á legi = landseða lagar: hvar sem þér finnast álandi eða á legi Heið. 33 (3821); hvarsem þeir hittast á landi eða legi Grg.I, 20626; leggja undir land se underleggja 18; láta undan landi dvs. tage,gaa, sætte til Søs med sit Fartøy: eigiskildist hann við (Þránd) fyrr, en hannvar á skip kominn ok lét undan landiFm. VI, 19027; veðr var lítit ok tók þeimskamt frá landi (dvs. de kom ikke langt fraLand), lögðu þeir skipinu undir eina eyFm. VI, 19028 fg; taka land dvs. faa, naaLand, naar man paa en Reise søger indfra Havet: er á leið sumarit, tók hannland í Breiðafirði Flat. II, 9027; eysú heitir Selja, er þeir tóku land við,út frá Staði Flat. II, 3138; þeir farasunnan með landi dvs. langs Landet, Jómsv. 7137; fara svá norðr með landiFris. 12031; þat er andviðri norðr meðlandi eg. 21 (3912); gékk veðr á landdvs. Vinden vendte sig saaledes, at detblæste fra Land, blev Landvind, eg. 33(672); ganga á land dvs. komme en over-flødigen lige op i Hænderne uden at det koster nogen Møie, i Lighed med naarder er landgangr at fiskum (se under landgangr) Æf. 85 B71 jvf 39 fgg; sildskal fiskja hvert sinni, er at landigengr fyrir útan ágætastu daga Frost.2, 262; særlig bruges land om Siderneaf en Fjord eller Aa: sigldi inn eptirfirðinum ok nær hinu syðra landinuLaxd. 3 (311. 13); þeir sigla um daginnút eptir Breiðafirði - -, sá mennferðina af hvárutveggja landinu Laxd.76 (21818. 24); ef menn eiga veiðistöðsaman eða merkiá, þá eigi þeir allirat veiða at ódeildo ok draga vað athváro landi sem þeir vilja Grág. 50912;ef ár falla firir þjóðvegu þær, semeigi eru skipum fœrar, þá skolu þeirgera vegu fœra, er jarðir eigu tveimmegum, ok gera brú ifir, ef þeir hafaafl til, eða flota ok tog í á bæði lönd,eða prám í eða eikjur Landsl. 7, 456;hafa ok allir Gullfjórðungsbœndr Boðu-brú upp haldit af Ronghs landi enVinjaráttongsbœndr af Tvildis landihvárir af sínni halfu Dn. I, 28112 fg;þar ero brött löndin hvárn veginn atbekkenom viðr Ströndena Dn. VII,35717; land hjlóp í ena eystri kvísl íGautelfi Ann. 19024 (jvf landfall); fig.leiða e-n veg til lands dvs. føre til etvist Resultat, til en vis Ende (eg. føreden, som er paa Søen, til Lands, jvf lenda 2, sv. lända): jarl tekr sótt, okleiðir hón svá til lands, at hann and-ast af þeirri sótt Draum. 1153 fg jvf1088; drukna nærri landi dvs. rammesaf Ulykken, naar al Fare synes at væreforbi, Vallalj. 5126. 2) Jordeiendom,Landeiendom (jvf jörd). Grág. 411-420. 506-509. 514 fg (Grg. II, 76 fgg);faðir mínn átti land við borg þá, erNinive hin minni heitir Heilag. I,43723; jvf eg. 85 (21324. 29); seldi hannland sítt við lausafé, hann skilr ok þattil, at hann skal þá á misserum landlaust láta Krók. 1631 fg; tók fénaðr atleggjast í land Steins Krók. 28 jvf 15;hvárt þat er lönd eða aðrir aurarVatsd. 13 (2420); lagði þar til allarskyldir sínar, lönd ok lausa aura Fris.820 (Yngl. 12); bæði lönd ok lausiraurar OH. 20938; jvf Vallalj. 35; Fm.X, 39823 (Ágr. 4816); tók at eyðastfyrir henni, svá at hón átti ekki nemalönd ok gripi Nj. 18; ef á skilr löndmanna Grág. 45314 jvf20. 22 fg; jvf Landsl.7, 481. 7 fgg; er H. konungr spurði, atÞórolfr m. hafði haldit Björn Ketils-son útlaga konungs, þá gjörði hannmenn til hans ok boðaði honum af lönd-um ok bað hann fara útlagan semBjörn vin hans Eb. 5 (510); jvf Mork.13632. 13830. 36. 39 (Fm. VII, 2025. 219. 14. 21);laups land dvs. saa stor Jordeiendom, at leiglendingr deraf betaler laupsleigaeller en Løb Smør i aarlig Afgift, EJb.71; ertogar land Dn. VIII, 253, viku-mataland EJb. 814. 3) Land, Landskabsom udgjør en Helhed for sig, adskilt fraandre ved naturlige eller politiske Græn-ser; vóru honum víða lönd kunnigLaxd. 2 (31); várt land dvs. det Land,hvori vi har vort Hjem: ef hers er vání várt land Landsl. 3, 4; nú kemrmaðr á land várt sá, er útlagr varhéðan görr Landsl. 3, 51; höfðu engirmenn sét á váro landi þvílíkan her-búnað á skipum Sturl. II, 534; Eiríkrskyldi halda Norðimbraland af Aðal-rádi konungi ok verja landit fyrir Dön-um Flat. I, 502; eggjuðu menn þá tilþess Hákon jarl at halda landi fyrirDana konungi ok verja oddi ok eggjuOH. 349 (Flat. II, 3724); er hann (nl. Ólafr Tryggvason) var frá landi tekinn(= ráðinn Flat. II, 3724) OH. 3421;svá er ok staðfest um allt landit, at- Landsl. 5, 7 (819); hvert á land dvs.hvorhen i Landet: h. á l. sem þú viltfara Sturl. II, 20320; norðr um land dvs.nordover i Landet, Sturl. II, 20323; hérí landi dvs. i dette Land, OH. 341 (Flat.II, 3716); Nj. 3 (611); hér á landi d. s.: vænti hann sér virðingar hér á landi(nl. Island) fyrir sigrinn Fbr. 5720;hér at landi dvs. til dette Land: mik hafði hér at landi borit eg. 34 (6826); hingattil lands d. s.: ek em kominn h. t. l.ok verit áðr langa hríð útan landsOH. 3136 (Flat. II, 3515); innan landsdvs. i dette Land: ef nökkurr herr gengrá eða hefst innan lands, þá - Landsl.3, 36; úsýnt þykki mér, hvárt ek færhaldit þér i. l. fyrir Haraldi konungiFm. VI, 19021; í land dvs. til Landet, tildette Land (nl. Norge): tók upp bókinadýra, er hann hafði haft í land Fm.VII, 15614; er þú komt í land Fm.VII, 12318; or landi dvs. udaf Landet (nl. Norge): býr K. ferð sína or landivestr um haf Laxd. 3 (36); hann fóror landi með Hákoni konungi vestr áSkotland Sturl. II, 25610; hélt síðanor landi á fjögrtanda vetri sízt hannkom í land Fm. X, 39810 (Ágr. 4717.11211); út í lönd dvs. til de Lande, somligge fyrir útan haf (se under haf 2 i 1ste Bind s. 676 a39 fgg): er Bolli hafðiverit einn vetr í Danmörku, þá byrjarhann ferð sína út í lönd ok léttir eigifyrr ferðinni, en hann kemr út í Mikla-garð Laxd. 73 (2113); út í löndum dvs.i de Lande som ligge fyrir útan haf:at - nökkurir Norðmenn hafi kenthann (nl. Ólaf Tryggvason) út í lönd-um af þeim jarteignum, er hann sjalfrhafi sent hingat á Norðrlönd, sem síð-arr mun sagt verða Flat. I, 49429 jvf50232 fg. 50528; lítil vörn fyrir landi (i fig.Bet.) dvs. liden Modstand: hann - kvaddiupp menn sína ok gékk til dóma,hugði at þar mundi l. v. f. l. -; þarvar fyrir sá mannfjöldi, at H. komsthvergi nær Hrafnk. 1815; oftere bruges land uden Tilføiende af nærmere Bestem-melse om Island (jvf landi): Nadoddrvíkingr fann landit Flat. I, 2481; útá landinu = út á Íslandi Fm. XI,14418 (Jómsv.* 12114). 4) Land, hvadder er ubebygget og ubeboet i Modsæt-ning til þorp, bœr, tún, garðr; varðbrátt fyrir þeim þorp eitt, ok bygðuþar margir bœndr; liðit rann or þorp-inu á landit þat, er mátti, þegar ervart varð við herinn eg. 72 (1724).

Part of speech: n

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛚᛆᚿᚦ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Danish - Otto Kalkar's Dictionary
• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary
• Old Swedish - K.F Söderwall's Dictionary