Létta

létta

létta, v. (tt) 1) gjøre noget lettere, for-mindske en Tings Vægt eller Tyngde,f. Ex. Skib ved at udkaste noget somfindes deri; bað Þórðr létta skipin okbúast til róðrar SturL. II, 5326; fig. hannlétti (= &vl linaði) þegar þeirra eymdirok únáðir (dvs. saa at de hvilede mindretungt paa dem) Stj. 40426; þá skal ektaka þik af starfi þar til, at hagrþínn léttist (sagde Palnatoke til denfrugtsommelige Saumæsa, jvf léttakona,léttasótt) Jómsv. 6030; sú fór frægð afhonum -, at þat létti öll vandkvæði,er hann lagði til Æf. 48109. 2) tilveie-bringe en Lettelse med Hensyn til noget (e-u), saa at dette medfører mindre Møie,Lidelse eller Ulempe; tók Hrafn viðhonum (som havde steinsótt) ok hafðihann lengi með sér ok létti hans meinimeð mikilli íþrótt Bp. I, 64421 (SturL.II, 27926); vildi hann létta þessu starfimunka Heilag. I, 8516; leitaði við allavega með fögrum fortölum at huggahann ok létta angri hans BarL. 1863;er konungr sótti upp á landit, þá buðuhonum lendir menn ok ríkir bœndr okléttu svá hans sjalfs kostnaði Flat. II,2925. 3) skaffe en (e-m) nogen Lettelseeller Vederkvægelse; féngu brœðr varlaaf honum með miklu bœnarorði, at hannvildi nœra sínn líkam ok létta littatgömlum aldri Heilag. I, 861; kastasíðan grunnf/eo/rum ok skjóta báti tillands, því at menn vóru hafreknir, okvar forvitni at létta líkamanum Mar.105416: létta sér dvs. forfriske, opmuntre sig: mín kærasta! - nú er dagr blíðrok veðr skemtiligt, því skulum við léttaokkr ok ríða mínum bezta hesti framí skóg skemtandi okkr Mar. 28530;Johannes gengr einn dag út af borginnimeð sínum skólaklerkum þess erendisat létta sér ok spazera um eina lítlastund á fögrum velli Mar. 43926; jvfPost. 49812; Heilag. I, 6824; sem hannbeiðir at létta sér út af skólanum Æf.2325; hann gefr þeim blítt orlof öllumsamt út af skólanum at létta sér eðaleika Heilag. II, 6526; upers. lettir e-mdvs. en faar nogen Lettelse, bliver friskere,det bliver bedre med ham (som er syg;jvf Bp. I, 644 under Nr. 2): nú býðstek til at heyra, hvat þik stendr (dvs. hvadsom gaar af dig, hvoraf du lider), kannvera, at þér létti, ef ek legg til Æf.4849; Ingjaldr kemr heim um kvelditok ferr til rekkju Helga (som havdeanstillet sig syg og lagt sig til Sengs)ok spyrr, hvárt honum létti nökkut(= ef Helga batni nökkut s. 1336) GísL.488; honum létti brátt sóttarinnar (dvs.han tilfrisknede snart af sin Sygdom)Hænsn. 15 (1751); léttist e-m = léttire-m: lagðist hann brátt í rekkju af sótt,en er hann hafði legit nökkurar nætr,léttist honum heldr, ok var hann áfótum 3 dag Fm. X, 1473; léttisthonum mikit við þetta (dvs. hans Sorg,Bedrøvelse aftog meget, da han fik høredette) Jómsv. 5934 (Flat. I, 15535). 4) løfte, hæve i Veiret, = lypta 1, m. Dat.undir sína hans hönd studdi hvárr þeirraok léttu (nL. höndinni) svá upp, at -Stj. 29626 (2 Mos. 17, 12); létti hannupp á sik lengra byrðinni (som vedsin egen Tyngde var signat niðr á bakitL. 15) Flat. I, 7418; þann kallar þúguð, er þú sátt skömmu áðr - skorinnok skapaðan -, síðan hylr þú hannallan með gulli, léttir honum upp afjörðu ok skipar honum mjök háttBarL. 1665; þá létti köttrinn einumfœti SE. I, 15824. 5) ophøre eller sluttemed, afstaa fra noget, hvormed manhar været sysselsat (jvf létta af e-u,létta upp e-u); þeir léttu eigi fyrr sínniferð, en hverr kom til síns heimilisOH. 16530 (Flat. II, 2822); þá léttihann þessari rœðu BarL. 1905; bœnirok psalma þá, er ek hafða numit, hafðaek svá í venju, at þeim létta ek sjaldannauðsynjalaust Heilag. I, 44112; m. Inf. óvinr alls mannskyns léttir aldriginslíkt at vinna – OHm. 1226; sem þeirlétto at berja hann, þá - Dn. IV,90 (888); riðu austr á fjall ok léttu eigifyrr, en þeir kómu í Skaptártungu Nj.151 (26126); upers. léttir e-u dvs. nogetophører: þá létti hríðinni Hítd. 555. -Med Præp. á: létta á e-t dvs. gjøre enEnde paa noget, standse noget saa atdet ophører: verðr nú at leita ráðs oklétta á ofanförna hennar Heið. 22 (3399).- af: 1) létta af e-u dvs. afstaa fra, op-høre med noget, = létta 5: léttu þeiraf áleitni við hann Fm. VI, 30911; baðhann létta af (= láta af Flat. I, 30313;Frs. 8710) tali við Valgerði Fm. II, 1326;bað hann létta af kvámum Fm. II, 1319;med Inf. létt af þú um lítla stund atdrekka vín Stj. 42824 (1 Sam. 1, 14);óvinr mannkyns léttir aldri af slíkt atvinna við oss Flat. II, 39124 (jvf OHm.1226 under létta 5); þá kallaði konungrok bað létta af at drepa menn Eg.22 (416); ogsaa upers. léttir af e-u dvs.noget ophører, tager Ende: eptir þatléttir af sóttinni Flóam. 22 (17511);létti þá ok þegar af storminum (= léttiþá ok þegar storminum &vl) Post. 511. 2) létta af e-m dvs. slippe en, ophøre medat forulempe eller fortrædige ham; léttisú (nL. riðusótt) eigi af henni meðanhún lifði hér í heimi Heilag. I, 54012;úmáttuligt er, at íllgjarn andi létti afþér firir annarra manna bœnir, ef þúvanrœkir þik sjalfr Heilag. I, 68524. -frá: létta frá dvs. trække sig tilbage, =létta undan: þá var hin snarpastasókn -, er þeir nafnarnir höfðu viðázt, áðr Ólafr sænski létti frá Flat. I,48427. - fyrir: létta fyrir e-u dvs. vigetilbage, give tabt lige over for noget,hvoraf man angribes: létti hann eigifyrir nökkurs konar höggvápnum néflugvápnum Heilag. I, 53335. - undan:létta undan dvs. trække sig tilbage, = léttafrá: svá kom því máli, at Sigvaldi léttiundan (= s. lætr síga undan Jómsv.6735; þeir s. halda undan Flat. I,17412) Fm. XI, 9516 (Jómsv.* 8125); þóttikristnum mönnum, sem þá væri tilráðs, at þeir myndi undan létta Fm.VII, 19228. - upp: létta upp e-u =létta af, létta 5: upers. nú léttir uppmjorkvanum Alex. 14010; veðrit hélzt3 nætr, síðan létti upp hríðinni Flat.II, 19414; jvf Eb. 40 (7326); eptir þatlétti upp storminum Eb. 17 (2011);veðrit hélzt 3 nætr, ok er upp létti,þóttust menn - Find. 646.

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛚᚽᛏᛏᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary