Ljóss

ljóss

ljóss, adj. 1) lys, saadan, at man har letfor at se og kjende hvad der hører tilens Omgivelse; hvárkis þeir gáðu fyrþá hvíta mey, leiks né ljósra daga Sól.12; þá var sól farin líttat ok var ljóstmjök inni OH. 7431 (Flat. II, 8925);um kveldit, er myrkt var -; en ummorguninn eptir, er ljóst var Yngl. 53;skyldi brenna ljós í lampa - at gerasvá ljósa ok bjarta alla kirkjuna Mar.103618; fá þeir eld ok kasta þegar þeimeldi í húsit ok brenna upp, ok nú gerirljóst um alla borgina Didr. 32813; máttuþeir ekki rannsaka bœinn áðr, en ljóstvar orðit Fm. IX, 2129; jvf Eg. 44 (872). 2) lys, blank, skinnende; um nóttina eftirþá dreymdi Guðbrand, at maðr nökkurrkom til hans ljóss, ok af honum stóðmikil ógn OHm. 3424 (OH. 10721; Flat.II, 18925); lítillæti bróður sigraði dramb-anda djöful, er sik hóf upp í ljóss engilsásjónu Heilag. II, 66013 jvf 8; hann hafðiexi ljósa um öxl Laxd. 63 (1849); ljósanljá skaltu í lúðr bera Fjölsv. 30; ljósiraurar verða at löngum trega, marganhefir auðr apat Sól. 34. 3) lysfarvet; ljós vara dvs. Hermelinskind? Eg. 17 (3110);var þeirra son Dagr, hann var ljóssok fagr SE. I, 5423; ljóss í andlitiFm. IX, 53511; ljóss á hár (= ljóshárr)Sturl. I, 3071; beið hann sínnar ljósarkvánar Völ. 5; fagrt skal mæla - sá,er vill fljóðs ást fá, líki leyfa ens ljósamans Hm. 91 (92); löttu ávalt ljósar(nl. konur) Am. 91 (92). 4) tydelig,aabenbar, saadan som med Sikkerhedkan kjendes eller vides, = berr 2; a) omTing: mods. leyndr Homil. 13634 fg 37;ljóst er boðorð dróttins, kvað salma-skalðit, ok lýsir þat augu vár, þettaet ljósa boðorð skýrði sjalfr dróttinnframarr Hom. 13411. 13; muntu fara úsigr-, ok er þá ljóst, at þú hefir fyrirgert bæði fé ok friði Fm. VI, 2867;hitt er ljóst, at þeir muni vilja veraúvinir mínir fullkomnir, en þat er oklíkast, at þeir komast þar at keyptu,ef vér skolum einir við eigast Eg. 16(296); kann opt einum manni ljóst fyrirliggja - þat, sem öðrum sýnist bæðivant ok vafit DN. II, 9111; kallaðihann þá ljóst um málefni Fm. VII,1419; ljóst som Adv. dvs. tydeligen, =ljósliga: mæli ek því þetta svá ljóst(&vl bert), at ek veit, at þú ert ennmesti úvin Gunnars Nj. 67 (10211); oknú at segja þér ljósara, hefir hún birtmér -, at - Mar. 61914; hit ljósastadvs. paa det tydeligste, saa tydeligt sommuligt: Egill segir í fám orðum itljósasta af um ferð sína Eg. 59 (14315);hann kvazt hafa spurt af hit ljósastaum hans erendi Laxd. 40 (11611); b) omPerson: vil ek ljósan gera mik, at ekmun engum hlutum játa, sem í mótstanda hans vilja Bp. I, 72012; þikkir -en mesta svívirða at verða ljóss atsínni fáfrœði, svá burðugr maðr semhann var Mar. 103922.

Part of speech: adj

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛚᛁᚮᛋᛋ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary