Lögr

lögr (lǫgr)

lögr, m. (G. lagar, D, legi) 1) flydendeVædske i Alm.; samsetjandi hinn ljót-asta likorem (dvs. lat. liquorem; &vl lög)með alls kyns flærð ok fordæðuskapHeilaG. II, 9140 jvf 23; viðsmjör er háleitrahverjum legi Stj. 4032; í öllu þvi, semi keröldum mælist, svá sem lýsi okhunang ok alls kyns annarr lögr JKr.555 (AKr. 206); skíri sá karlmaðr, ernæstr verðr -, í vatni einu köldu eðrvörmu, en öngum öðrum lög eðr vökvaStat. 2513; fékk hann sér lög nökkurn,kastaði þar á öskunno ok gerði af grautFlat. I, 39226; þau koma fram at einumpytt eðr ketli, er allr lék útan okinnan sem ein sía með grimmasta gnistúbæriligs bruna, svá at ef ákari kast-vellu þess ljóta lagar, er í var, dreifallt umhverfis með verpandi flaug þeirradimmustu dropa Bp. II, 918; af þeimlegi, er lekit hafði or hausi Heið-draupnis Sigrdrif. 13. Jvf. mjaðarlögr. 2) Saft som presses du af noget; viðormsbit tak lög af læknisgrasi o. s. v. Pr. 47010; lögr grass þess, er chelidoniaheitir Pr. 4746; lögr af mintu, af selju-kvistum Pr. 4723. 47322; skal ek takaþess háttar grös ok svá mikil, at eigiskal einn hestr bera, ok skal ek steypa(for steyta = stappa, der forekommersom Variant, jvf støyta Aasen 771a10 fg?eller = stœypa 3 Aasen 770; jvf HeilaG.I, 4929. 49714) láta ok allan löginn ortaka gjörsamliga Bev. 23320. 3) Vandetsom Element; lýsti af hönum hennarbæði í lopt ok lög SE. I, 12016 (jvf armar lýstu, en af þaðan alt loptr oklögr Skírn. 6); hón á hest þann, errennr lopt ok lög SE. I, 1181; Freygaf hann göltinn og sagði, at hannmátti renna lopt ok lög SE. I, 3445;spyrr Hrungnir, hvat manna sá er -,er ríðr lopt ok lög SE. I, 2707; Mið-garðsormrinn blæss svá eitrinu, at hanndreifir lopt öll ok lög SE. I, 18817;þessarri sættargerð fagnar jafnvel loptitsem lögrinn Kgs. 1218; lands eða lagardvs. til Lands eller Vands: GráG. 4068;Alex. 10724; Bp. I, 72119. II, 56. 1227;á landi eða legi d. s. GrG. I, 20626;Heið. 33 (382); hér sté hón land aflegi Hjörv. 26 (25). 4) Vand i dets for-skjellige Forekomst og Anvendelse; fyrirþá sök heitir þat (nl. hit rauða haf)svá, at þess sjór er svá rauðr semrósa, eigi svá þó, at þat sé þílíkt ínáttúrunni, sem þat sýnist, heldr hitt,at lögrinn litast af landsins ströndumþeim, sem öllum megin at hafinueru, svá rauðar drjúgum sem blóð Stj.7212 (Isidori EtymoloG. lib. 13 c. 17);þat (nl. ker) stóð í undirskemmu, enlopt var yfir uppi ok opit golfþilitsvá, at þar var helt niðr leginum, enkerit var blandit fullt mjaðar Fris. 913(Yngl. 14). 5) staaende eller rindendeVand, Indsø, Vandløb, Aa eller Elv; konungsríkin Skotlands ok Englandsskilr ei meira, en einn fjallgarðr oklögr einn harðla mjór Thom. 48726;med bestemt Artikel ofte som Navn paa a) Indsø: Hallvarðr seldi Arna vatnþat, sem Lögrinn yttri heitir Dn. II,9910 jvf 1017. 11-13 (jvf NormanslaagenKraft Beskr. over Norge2 II, 19512);þar, sem landit hafði upp gengit (efterGefjons Pløining), var eptir vatn þat,er nú er Lögrinn kallaðr í SvíþjóðSE. I, 32 jvf OH. 17. 586. 88. 1988.b) Aa eller Elv: þar (nl. ved Hund-þorp i Gudbrandsdalen) liggr vatn nærþat, sem Lögr heitir, ok mátti þarjafnvel fara til á skipum sem á landiOH. 10618; jvf OHm. 339 og lögrinnDn. I, 78319. 31. VII, 4174 = lögrinn íGuðbrandsdölum Dn. IV, 6544; omSuldalslaagen: fiskagangr er þó yfrinnupp eptir leginum, þó at Faxstœðingarhafi fyrir sagða fiski Dn. IV, 5115 jvfum fiskina í Sóladalslegi Dn. IV,745; om Numedalslaagen (jvf Labro dvs.Lagarbrú í Sandshverfi, ligesom Laholmdvs. Lagarholm i Lagaån i Halland,se Kong Valdemar 2 Jordebog udG. afO. Nielsen s. 434. 495. 583): lijdendensæm er firi nordan Klakafiældet, sæmhallar at logenom - ok sidan fylgelogenum til mijddiups Dn. V, 43518. 20 fg;ther var ret dele fra - - ok sa bentj lagin Dn. X, 24013; var egh - vidhloghen ij minom egnom garde, er liggerij Rollax sonk i Nomodale Dn. XII,1994; thet laxefiske i Logen som kallesHaletener Dn. VIII, 5027; om Hoved-elven i Sande Sogn (Vestfold), som harsit Udløb i Fjorden ved Orsnes (dvs.Ormsnes?): í Orsneslagenom í Sondenasókn Dn. VII, 46615. 20 jvf 14. 19.

Part of speech: m

Orthography: Johan Fritzner's dictionary used the letter ö to represent the original Old Norwegian (or Old Norse) vowel ǫ. Therefore, lögr may be more accurately written as lǫgr.

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛚᚯᚵᚱ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Danish - Otto Kalkar's Dictionary
• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary