Lögrétta

lögrétta (lǫgrétta)

lögrétta, f. 1) Lovforbedring; þér gátutþess - at þat væri góð lögrétta, erkeisarinn gaf um konungliga refsing,at hann gæfi þeim manni 40 daga frestí konungs varðveizlu, er fyrir konungsreiði verðr, at eigi felli of bráðr dómrá mál hans með ákafligri reiði Kgs.1473 jvf 14624. 2) Lagrette, Samlingenaf de Mænd (se lögréttumaðr) a) derefter de norske Love som nefndir menn orhverju fylki skulde paa Lagtinget deltagei Paakjendelsen af de for samme ind- komne Retssager eller Søgsmaal og fælde Dommen efterat Lagmanden i deres Nær-værelse havde sagt lög, givet sin orskurðr;þá vill annarr skjóta dómi sínum ílögréttu en annarr vill una dómi fylkis-manna, þá skal Gul. 266 (8810 jvf 14);þat er forn réttr, at ármaðr or fylkjumöllum skolo gera vébönd hér á þing-velli, en svá víð skolo vera vébönd, athafi rúm fyrir innan at sitja, er í lög-réttu ero nefndir; ármenn skolo nefnaí lögrétto svá marga, sem mælt er, orfylki hverjo - -; engi maðr þeirra,er eigi er nefndr, skal fyrir innan vé-bönd setjast, nema hann sekist mörk;allir menn skolo í lögrétto sitja, þeirer í ero nefndir, meðan menn viljaþing hafa -; en ef hann gengr orlögrétto fyrir útan vébönd í annan stað,þá er hann sekr mörk talinni; þeirmenn, er í lögréttu ero nefndir, skolodœma lög um þau mál, er hingat eroskotin at þingskotom réttom eptir því,er lögbók segir o. s. v. Frost. 1, 21-12;jvf Landsl. 1, 3; ef maðr rýfr dómþann, er dœmdr er á lögþingi ok vápna-tak er átt innan lögréttu ok útan (=fyrir innan, fyrir útan vébönd Frost.1, 2 se ovenfor; jvf setjast fyrir innanvébönd, gengr or lögrétto firir uttanvébönd Landsl. 1, 312. 23 jvf Byl. I,311. 22) Landsl. 1, 521; var þat mín (nl.lögmannsins) samþykt ok allra lögh-rettenna, at - DN. III, 27514; þá skalskjóta til átta fylkna þings, hafa þatþar, er allir verða á sáttir ok í lög-réttu kemr Frost. 10, 308; jvf DN. II,370. 580. 70612. V, 379 se under lögmaðrs. 602a56 fgg. m den norske lögréttakan henvises til Fr. Brandt om Norges dømmende Institutioner i Middelalderen i Norsk Tidsskrift for Videnskab ogKritik V, 104 fg, R. Keyser efterladteSkrifter II, 1, 169 fgg, v. Finsen omde islandske Love i Fristatstiden s.70 fgg (AnO. 1873 s. 169 fgg), E. Hertzberg Grundtrækkene i den æld- ste norske Proces s. 118 fgg og 177,Aschehoug Statsforfatningen i Norge og Danmark indtil 1814 s. 58 fg. 3) det Udvalg af Mænd som paa Islands Al-ting skulde i Tilfælde af Tvist om etRetsspørgsmaal afgive sin Kjendelse omhvad der i dette Tilfælde var eller skulde ansees som gjældende Lov Grg.I, 2113. 21223; ogsaa Stedet (se KaalundI, 11729 fg. 11917 fgg) hvor de kom sammenog som var omgivet af vébönd (jvf lög-réttuþáttr) Grg. I, 2116. 2128. 14. 15; Nj.98 (15026 fgg); ganga til lögréttu Nj.98 (150); ganga í lögréttu Grg. I, 21328;sitja í lögréttu Grg. I, 21311; Nj. 98(15025); skipa e-m í lögréttu Grg. I,2121; fylla lögréttu Grg. I, 21526; ryðjalögréttu dvs. ryddiggjøre det Sted hvorlögrétta samles, har sit Møde (se Grág.II, 66321 fg) Grg. I, 2124; Nj. 98 (15026).Jvf. om lögrétta paa Island: v. Finsen om de islandske Love i Fristatstidens. 46 fgg (AnO. 1873 s. 147 fgg); K. Maurer Die Rechtsrichtung des älteren islandischen Rechtes i Festgabe zum Doctor-Jubiläum des Herrn Prof. Dr. J. J. W. von Planck (München 1887)s. 119 fgg

Part of speech: f

Orthography: Johan Fritzner's dictionary used the letter ö to represent the original Old Norwegian (or Old Norse) vowel ǫ. Therefore, lögrétta may be more accurately written as lǫgrétta.

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛚᚯᚵᚱᚽᛏᛏᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary