Lok

lok

lok, n. 1) Skaade, Slaa som skydes fremfor dermed at lukke eller stænge Dør, =loka, t. riegel (jvf Ahlqvist Vestfinskaspråkens kulturord s. 100); Auðr lætrlok (= A. hefir ok tekit loku GísL.1148) frá hurðu, er hann kom heim, okferr hann í sæng sína (jvf heim, gengrhann inn auðveldliga ok leggst niðrGísL. 1148 fg) GísL. 303. 2) Laas; hannhafði látit gjöra lykla, er at génguþeim lokum, er borgin var lukt meðMag.* 2421 (jvf finnr þar marga lyklaþá, er at géngu öllum lásum þeim, ervóru á R. Fbr. 469); tók hann knífsínn ok reist á talkninu (dvs. talkn-sprotanum se L. 38, jvf Mag.* 7329. 7821)ok stakk endanum í lokit (= ok vindrí lokit Mag.* 7822) þar, sem lykillinngékk at, þá söngraði í lokinu, ok síðanspratt upp hurðin (hraut upp lássinnMag.* 7822) Mag. 2343 fgg; halfrýmis-kistur þeirra stóðu á skipum, en lyklarvóru settir í lokin Fm. VIII, 8514. 3) Laagsom dækker over et Rum med dets Ind-hold; = lat. cooperculum Heilag. I,3357 (Visio Tundali ed. O. Schade s. 510);skyldu ok allir skiparar eigi drykksaman, ok skyldu ker standa við siglu,er drykkrinn var í, ok lok yfir kerinuEb. 39 (6915); einn ofléttubutkr meðtré ok annarr með tönn óbúinn okútan loks Kalfsk. 84 a21; ein spíra gyltútan ok innan með lok -; tvau lokatker ógylt með lokum, er standa níumerkr Kalfsk. 84 b18. 20; jvf 84 b2. 5;eigi berr ok skutilsveini at falla á knéfyrir nökkurum manni nema konungiok þeim höfðingjum, sem hann skenkirmeð loki (= með lokkeri se &vl 23)eftir konungs boði Hirðskrá 2420. 4) Gjemme, Rum, hvori noget bliver hen-lagt for deri at bevares; gullhringr hvarffrá húsfreyju einni or lokum þeim, ervandliga vóru læst iðuliga Bp. I, 32914;hljópu þar í húsin inn ok brutu upphurðir ok hirzlur, lok ok lása SturL.I, 2218; þeir menn, sem eigi vilja látalykla hafa at lúka upp lásum (nL. ved rannsókn), ok verða lok þeirra úheilögvið broti Jb. 424 (NL. IV, 33315); núer fóli hittr í lásom eða lokom, þáer sá þjófr, er lykli veitir vörð GuL.25513. 5) Halvdæk eller lukket Rum iFartøiets Ende ved Forstavnen, = stafn-lok; gengr biskup fram í lokit (= ístafnlokit SturL. II, 8215) Bp. II, 12920. 6) Ende, Slutning, Tilendebringelse, Op-hør (dels i Sing., dels i Plur.); lok munek þess segja Am. 36 (38); allt erbetra, er einn um kann, þat fylgirljóða lokom Hm. 164 (163); gefumhonum þat, at hann segi, hver verðamunu lok leiðar okkarrar dvs. hvilketUdfald vor Reise vil saa (medens Vulg.1 Sam. 9, 8 har: ut indicet nobis viamnostram) Stj. 44217; gera e-t til loksdvs. tilendebringe, fuldføre: þá eggjaðienn forni fjándi óhreinan anda at göratil loks þat, es hann hafþi upp tekitHeilag. I, 22325; fœra, leiða e-t til lokad. s.: honum þótti skylt at styðja okstyrkja ok til loka fœra [þat], er hinnheilagi Þorlákr biskup hafði sínn viljasýndan Bp. I, 1324; sá láti yðr vel tilloka leiða þat, er ér hófoþ vel HomiL.158 fg; jvf bað hann leiða til loks þat,er hann hóf upp Æf. 6618; líða undirlok dvs. dø: Hákon jarl var liðinn undirlok, en kominn í staðinn Ó. TryggvasonNj. 101 (15619); jvf Heilag. II, 1285;Thom. 505; lok fellr á e-t dvs. noget tagerEnde, ophører: bað hana bíða (nL. forat se), hver lok á þetta félli Heilag.I, 295 (= lat. quo fine illud miraculumclauderetur Vita Ambrosii c. 3); fellalok á e-t dvs. gjøre Ende paa noget, fuld-føre, tilendebringe: skal beiða dómendrat ganga út ok dœma um sakir þær,er þeir hafa eigi lok á feld Grg. I,748; gera lok á e-u d. s.: kallaði hannþangat galdramenn, at þeir mætti tælahana með djöfla vélum, en er þeirmáttu eigi lok á því gera (&vl eigilokka hana), þá lét hann eld leggja íbœ hennar Post. 80617; eigi þarf atgera langmælgi á því, margar raunirhafa á því orðit, at ek gera hvervitnalok á því, er ek vil Post. 17510; atlokum dvs. tilsidst, endeligen, omsider, =til loks, loksins: Pilatus ver sik sök-inni (nL. at han skulde have dømt Jesustil Døden), kvað sjalfa Gyðinga einaþessu valdit hafa ok ráðit, en sagðisthafa gefit til samþykki at lokum, okþó nær nauðigr Heilag. II, 28937; núkemr þar at lokum, þó at fleira séum rœtt, at þeir eno vondo mennfóro sínu fram við þann aumliga mannOHm. 11112 (Flat. II, 38838); til lokadvs. helt ud til Enden, hele Tiden, uaf-brudt: þá mælast þeir við með versa-skipti til loka Heilag. I, 4715; til loksdvs. tilfulde, aldeles: heill til loks Bp.I, 34734. 35111; sjórinn kastaði upp líkieinu - til loks nöktu (= &vl alnöktu)Post. 3331; þótti mér aldri soðit verðatil loks Pr. 512 (AnaL.1 17714); loks dvs.tilsidst, endeligen, omsider = at lokum,loksins: leiðist honum loks, ok mœðisthugr fyrir hennar únáðum Stj. 41713(Domm. 16, 16); svá gat hann um talitfyrir konunginum loks, at - Fm. XI,454 (Jómsv.* 3726); kemr þar nú þvímáli loks -, at nú verða hvárirtveggioþví at játa, at - Fm. XI, 8613 (Jómsv.*7323); loksins d. s., = at lokum: kómustþeir heim L. um nóttina Bp. I, 1449;þeir vóro nú á mörkom úti nökkverjaríþ, kómo loksins (= um síðir Flat.III, 35318; Fm. VI, 34411) til Svíþjóðartil Hákonar o. s. v. Mork. 6729; létsíðan taka búandann ok neyða til sagna,ok gékk hann við loksins (= um síðirFlat. III, 37916; Fm. VI, 38929) Mork.10322; kómust þeir upp loksins mennSigurðar konungs á galeiþrnar Mork.15910. - Jvf. leiðarlok, málalok, nest-lok, æfilok m. m.

Part of speech: n

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛚᚮᚴ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Danish - Otto Kalkar's Dictionary
• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary
• Old Swedish - K.F Söderwall's Dictionary