Mansmaðr

mansmaðr

mansmaðr, m. Person som hører til enHusbondes man 2, lever i ánauð 3, saaat denne kan selja hann mansali (se mansal), = ánauðigr maðr; er þeir (nl.som have udstukket en Mands Øine ellerblindet ham) bœtast fyrir, þá skulu þeirallir gera honum 12 kúa bú ok 2 rossaok 3 mansmanna Frost. 4, 444; konungr- bað út ganga konur ok ungmenniok gamalmenni, þræla ok mansmennEg. 22 (406); þat er nú því næst, atmaðr kaupir mansmann at manni öðrum-, en ef þræll á launbarn, þá -; erþat ok leynanda löstr, ef ambátt ermeð barni ok vissi þá eigi, er keyptiGul. 571 fgg; kom sótt svá mikil í hanshús, at á skamri stundu dó allir þrælarhans ok ambáttir - -, vóru þá dauðirallir mansmenn þeirra; þá dó búsmal-inn á fám dögum ok allt þat, er þauáttu í kvikum kvisti Heilag. II, 19623;svá sá maðr, sem hann hefir mans-maðr keyptr verit (Vulg. tam vernaculusquam emptitus) Stj. 1158 jvf &vl(1 Mos. 17, 12); kaup oss nú kon-unginum heldr til þræla ok mans-manna Stj. 22424 (1 Mos. 47, 19); þarnl. paa det Marked) kvómu ok margirmansmenn falir Flat. I, 20710; þú þarftþó mikils við um mansmenn, ef þúkaupir einn 3 þræla Flat. I, 50937; núef hann skýtr einshverju hjúna sínnaundan svörum (nl. um manntal), ef hanná mansmann, þá er hann uppnæmr ár-manni konungs -; nú ef hann á eigimansmann, þá skal hann gjalda 3 merkrfyrir hjúna hvert, er hann undan skautGul. 29612 fg; skal eigi gera (nl. leið-angr) firir mansmann, ef hann sœkirvanheilsa, þá skal -; nú fær maðrkono eða kaupir mansmann sér or taliannars manns Gul. 2986. 13; 3 (nl. alnar)firir leysingja, halfa aðra alin (nl. ílegkaup) firir frjálsgjafa, pening veginnfirir man manna (&vl mansmenn =ánauðgan mann Eids. 1, 484. 2, 375)Borg. 1, 1210 jvf Borg. 2, 206; ef prestrflýr kirkju þá, er hann er til lærðr (se Grág. 2023 = Grg. I, 1720) eða -, skal- heimta hann sem annan mansmann(aðra mansmenn Grg. 1, 1823) Grág.2122; nema lestir þeir sé at þeim (nl.hans Forældre, Hustru eller Børn), atþau sé verði at verri, ef þau væri mans-menn, fyrir ókostum sínum Grág. 13316(Grg. II, 2118). - Forholdet mellem Be-tydningerne af þræll og mansmaðr synesnoget uklart, om det end tør antages,at mansmaðr er brugt som en Fælles-betegnelse for þræll og ambátt f. Ex.Heilag. II, 196; Gul. 57; Frost. 4, 44;større Anledning til Tvil derom er der-imod forhaanden der, hvor þrælar og mansmenn nævnes saaledes som Eg. 22;Stj. 224.

Part of speech: m

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛘᛆᚿᛋᛘᛆᚦᚱ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary