Matr

matr

matr, m. (G. -ar, n. Pl. -ir, ogsaa -arBarl. 16522; A. Pl. mati). 1) Mad,Spise i Alm. matr ok mungát Flat. I,56330. III, 57817; matar ok ráða er manniþörf Hm. 3; hafa e-t til matar Bev.22438; hafa sér e-t at mat Vafþr. 45;kveðja, beiða e-n matar GrG. I, 5912. 20;halda matinum fyrir e-m GrG. I, 601;Halfdan hinn mildi ok hinn matar ílliFlat. I, 3910 (Fris. 319; Yngl. 52);fannka ek mildan mann eþa svá matargóðan, at - Hm. 38 (39); gerðist þáíllt til matar Fm. VII, 7315; þú skaltstela þaðan mat á 2 hesta ok hafasmjör ok ost Nj. 48 (7414); svelta mennat mat Flat. I, 3912; Fris. 314; búamat Flat. II, 23023; bjóða e-m matGrimn. 2; setja fram mat Fbr. 215;bjóða e-m til matar Dn. X, 6226;þenna aptan enn sama mælti Berg-þóra til hjóna sínna: nú skulu þérkjósa yðr mat í kveld, at hverr hafiþat, er mest fýsir til, því at þennaaptan mun ek bera síðast mat fyrirhjón mín Nj. 128 (1971 fg); bera matá borð Nj. 34 (5024). 48 (754); Eb. 51(9712); taka mat af borði Fbr. 216;fara til matar Flat. II, 3142; OHm. 36(2610); Bev. 22440. 23815. 22239; setjasttil matar El. 617. 9; Bev. 22248; signamat sínn Eb. 51 (9720); taka til matardvs. begynde at æde, HeilaG. I, 4455; sitjaat mat dvs. sidde tilbords, = sitja atmatborði, Fm. VI, 3631. X, 37829 (Ágr.419); sitja yfir mat d. s. Bær. 10526;Hom. 12519; Band.* 434; eta mat sínnFld. III, 1787; halda þögn yfir matsínum HeilaG. II, 37814; eptir mat dvs.efter Maaltidet, Fm. IX, 2435; Dn. III,28 (2713. 27). 6417; drekka eptir mat Dn.IV, 37417; hafa varla mat í munn sérdvs. neppe have Maden i Munden, detfornødne til Livs Ophold, Bp. I, 19324;biðja sér matar Hm. 36 (37); Flat. II,3676. 40831; biðja matar d. s. GrG. II,1411; sá maðr má sér eigi matar afla,þó at vaxinn verði BorG. 1, 19. 3, 19;gefa e-m mat (= fœða, ala, BorG. 1, 12.3, 42; Eids. 1, 11. 2, 11) BorG. 1, 14.3, 14; mat þann, sem bóndi ok hús-freyja skyldi eta þann dag (nl. som defaste), þann skal fátœkum mönnum gefaFrost. 2, 324; er kemr atfangadagr jóla,þá stóð Glámr snemma upp ok kallaðitil matar síns Grett. 744; eru 5 dagarliðnir síðan ek át mat dvs. smagte Mad,nød noget til Livs Ophold, El. 608;hvítr matr dvs. Melkemad, GrG. I, 3318;Dn. IX, 186 (19010); EJb. 57734; Bp.I, 10622. 2947; spurði Ósk húsfreyja,hvárt Kalfr vildi eta hvítan mat eðaþurran Sturl. I, 2231; þá er maðrfastar um nátt, ok skal hann hafaþurran mat, þat er þurr matr gras okaldin, jarðar ávöxtr allr GráG. 4514 fg(GrG. I, 3612); i figurlig Betydning omalt hvad der fortæres af noget (e-s):skammizt þér eigi hinir veslu matarúslökkiligs elds Barl. 16522, jvf elds-matr; half mörk matarvætt, hverrmatr sem er DI. I, 3206; vætt mjölsok svá annars matar skal vera at 5aurum DI. I, 31820 (GrG. II, 2516);(skal) reiða út, ef vill, þetta hundraðí vaðmálum, mat, eða skœðum þeimfátœkum mönnum, sem hann vill, oksé sá eigi lögkominn á fé hans DI. I,34217; 20 vættir matar ok frá skildirselar ok fiskar DI. I, 27528; menn vórusendir í Holmlátr at fala þrjár vættirmat at honum -, en Þ. sagdist önganmat munu láta falan Sturl. I, 7029;jvf matarvætt. 2) = mánaðarmatr(jvf vikumatr); Gunnarr skuldi lúkaSiughurði jamgótt 7 matum -; laukGunnarr Siughurði í stund ok í staðfyrnæmda 7 mati undir vaaro maateDn. IV, 18913. 15; deraf mataból =mánaðamataból og matarból = mán-aðarmatarból.

Part of speech: m

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛘᛆᛏᚱ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary