Nema

nema

nema, conj. (= nefa) 1) heller ikke, = né;þeir - hafa eigi manns rödd, nema málHb. 2910; at þér fylgit eigi göldrum nemagerningum íllum; farit eigi með taufrnema lyfi Hb. 302 fg; eigi skolu kristnirmenn spyrja galdramenn nema gern-inga(menn) at heilindis fari sínu nemaöðrum fjárlutum Hb. 309 fg; hvárki -heitt nema kallt Hb. 1319; hvárki sverðnema œxi Hb. 3220. 2) dersom ikke; þeirskolu fara til lögheimilis prests, nemaþeir finna hann fyrr (nl. end de erekomne saa langt) Grg. I, 413; er sábani, er hann segir sögu á hendr, nemavitnit mikla hjalpi honum Gul. 1563;skal hann ganga þingat frá vígi, semhann vill, ok lýsa (nl. vígi) at næstahúsi, nema þá sé inni firir nefgildis-menn o. s. v. Gul. 1565; ek mun ekkikoma, nema hann sendi eptir mér Þóruaf Rimul Flat. I, 23419; sá kemr fylkirfárra nátta, nema þú honum vísir val-stefnu til Hund. 1, 19; ek mun fara áfund Svíakonungs ok eigi fyrr aptrhverfa, en ek hefi hann heyra látit öllþau orð, er Ó. konungr bauð mér atflytja til eyrna honum, nema mér bannihel eðr ek sé heftr svá, at ek sé eigisjalfráðr Flat. II, 5918; yfir hverjummun hvílast andi mínn, nema yfir lítil-látum ok hógværum ok óttanda mínorð? Heilag. II, 65736; hvar kvámu feðrokkrir þess -, at faðir mínn var eptir-bátr föður þíns? hvar nema alls hvergi?Gunl. 9 (23613); hefi ek víst sét þatgull, at öngum mun er verra, nemabetra sýnist Flat. I, 3486 (Nornag. 5116). 3) undtagen, uden (= útan Stj. 20632);bíti-a þér þat sverð, er þú bregðir,nema sjalfum þér syngvi um höfuðHund. 2, 31; hvergi skal sök komaundir enn þriðja mann, nema maðrverði sjúkr eða - Grg. I, 1254; hefðireigi mat, nema á hræum spryngir Hund.2, 31; hann heyrði ekki, nema œpt væriat honum Fm. IV, 204; nú gékk ekbrott félauss (og havde intet) nema nestok þó lítit Heilag. I, 4384; engi - nemadvs. ingen - uden, ingen anden end: langahríð var engi kirkja í Hörgárdal nemasú ein Vígagl. 2828; varð engi til atveita þar orskurð um nema Bergþórrbukkr Fm. VII, 1415; kvaztu engi manneiga vilja nema Sinfjötla Hund. 1, 37;hann hét því, at hann - skyldi elskaenga mey nema hana Mar. 11826; þessasverðs ann ek engum manni at njóta,nema yðr, herra! Didr. 8012; Granivildi undir öngum manni ganga nemaSigurði SE. I, 3622; hann skal engofyrir týna nema lífi eða limom DN.I, 310; hann lagði svá ríkt við, ef -,at þeir skyldi engo fyrir týna nemahalsbeini sínu Fm. X, 7211; þoriga ekat segja (nogen) nema þér einum Völ.26 jvf 28; hverr nema - dvs. enhverundtagen: hverr maðr nema konur eðaþeir menn, er hann næmi frá Ísl. 1;allir nema dvs. alle undtagen: hlóðu öllugózi, er þeir áttu, nema búinu Fm. IX,470 &vl; heilir æsir! heilar ásynjurok öll ginheilög goð, nema sá einn áss,er innarr sitr, Bragi, bekkjum á Lok.11; ligesom der i de her anførte Ex-empler kan eller maa underforstaaes ettil engi, hverr, allr føiet annarr, saafindes ogsaa et saadant oftere tilføiethine Ord i samme Kasus, hvori de fore-komme: engi er annarr hjalpsmaðr mínn,nema þú einn Barl. 20730; er nú ekkiannat bjargráð, nema þat, at vér aukimfœzlu drekans Heilag. II, 27431; engimaðr á önnur mál at deila í kirkju,nema biðja fyrir sér ok öllu kristnufolki Hom. 6516; ekki eigoþ it annattil, nema at biðja postolann, at -Post. 46133. 4) dersom, efter et fore-gaaende því at eins dvs. kun i det Til-fælde (nemlig ved en Sammenblandingaf de to forskjellige Udtryksmaader forden samme Tanke: því at eins - efog eigi nema): ráðit þér því at eins áþá, nema þér séð allir sem öruggastirNj. 140 (2287); þikkir þú því at einsveita skylda þjónustu konungi, nemaþú leggr af þér tignarklæðin Fm. IX,4324; skyldi því at eins ráð takastmeð þeim Arnóri ok Þordísi, nemaGlúmr gæti konu þessa til handa Þor-grími Vígagl. 1182; tel ek hann - þvíat eins ferjanda né festum helganda,nema fjörbaugr eða aðalfestr komifram at féransdómi, en alsekjan skógar-mann elligar Nj. 145 (24024); kenni-menninir eru læknar várir ok meguþeir því at eins oss grœða vár anda-sár, nema vér kynnim þeim allt vártráð sem vandyrkligast Frump. LXXIV21. 5) kun at, med Undtagelse af at: þótt ekynni allt et góða ok unna ek hverjummanni, nema ek hataþa einn kristinnmann, þá mætti ek þeygi hjalpast atheldr Homil. 1137; lét Koðran þá skírasik ok hjú hans öll, nema Ormr sunhans vildi eigi við trú taka Bp. I, 516;ek við Þjóðmar þatki áttak, er vörðrné verr vinna knátti, nema ek halsaðaherja stilli - einu sinni Guðr. 3, 4; hannvill nú í verkinu vera annarr Longin,nema þessorr var hinum miklu verriThom. 2642. 6) at, efter et foregaaendeVerbum dylja: Martinum kvað hann eigimega þess sjalfan dylja, nema (dvs. hansagde, at m. selv kunde ikke nægte for at)hann hafði riþeri verit o. s. v. Heilag.I, 57436; Petr mátti þá eigi við dyljast,nema af hans verðleik var mærin lausorðin ok (hafði) fengit heilsu sína Post.20430. 7) om ikke, om, i en objektivSpørgesætning, som er afhængig af etforegaaende ek veit eigi, hverr veit, da ek veit engi, nema ofte i Betydningenfalder sammen med eigi veit ek, hvárt -Nj. 2 (39): hann vissi eigi, nema þettaværi villa Heilag. I, 4861; þú veizt eigi,nema sá verði fégjarn, er til saka gætirKgs. 735; eigi veit ek -, nema þettaværi ráðligt Fm. VIII, 958; ráða muntuþví, Vermundr! at -, en ekki veit ek,nema Þorgeirr vili ráða vistum sínumFbr. 630 (Flat. II, 9333); nú veit ekeigi, nema yðr þykki minna vega mínreiði en Sigurðar konungs Fm. VII,14116; þín orð eru undarlig, enda veitek eigi, nema þú freistir mín Bær. 10943;lastaði hann eigi trú þá, er hann vissieigi, nema rétt væri, en hann fulltingdieigi alþýðu áhuga þessom, er hann vissieigi, nema villa væri Heilag. I, 58037 fg;ek veit eigi, nema yðr sé eigi kunnigt,hví dróttinn várr vildi á krossi látaþínast heldr en annat andlát hafa Hb.3223; eigi mundo vér vita, nema svásé (= eigi mondom vér vita, at svá séHeilag. II, 325) Heilag. II, 926; hverrveit, nema ek verða víða frægr umsíðir Flat. II, 36217; hverr veit, nemaþat gjörist, ef þér væri nökkur þökkí Mar. 6303. 8) men, efter en nægtendeSætning, = útan (Bp. I, 72313; DN.VIII, 958. 11017); vér flýðum eigi fyrirþví, at vér hræddumst dauðan, nemafyrir því, at þín písl ok hefnd er æþví meiri, er - Barl. 1211; Ólafr kon-ungr hafði mörg sár ok flest smá (=ekki mikil), nema tvau vóru nökkvimest, annat í enni - en annat á hendi- Flat. I, 5012; honum hélt þó aptrótti ok hræzla, eigi at eins, at hannóttaðist um sjalfs síns lif, nema jamn-val um alla aðra - Barl. 736; branneigi at eins trévirkit allt útan ok innan,nema só (dvs. men ogsaa) steinstolpar ok- DN. VII, 1268.

Part of speech: conj

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚿᚽᛘᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary