Niðr

niðr

niðr, m. (G. niðs, N. PL. niðjar, A. PL. niðiog niðja) 1) Slægtning i lige op- eller ned-stigende Linje; ef maðr beiðir sér griðanás nið eða nefa eða hans frændr honumGráG. 30513; sjaldan bautasteinar standabrautu nær, nema reisi niðr at nið Hm.71 (72) ligesom afi eptir afa DN. IV,8483; GuL. 2701; jvf langniðjatal (sommaa være = langfeðgatal) Vsp. 16; om Efterkommere: nöktan tók hón mækiok niðja fjör varði Am. 47 (49) jvfVöls. 1801. 5 (c. 38); nábornir niðjar be-tegner Gudruns Sønner Hamd. 10 lige- som frænddrápari eiginligra sjalfs sínsniðja synes Post. 90234 fg at betegne det samme som L. 33 banamaðr eiginna suna(jvf Josephi Antiqv. 16, 11. 16); hvor-imod nábornir niðjar mínir SiG. 3, 11synes være = frændr mínir Völs. 15511(c. 30) jvf brœðr grát þú þína ok burisvása, niðja náborna Hamd. 10; mæltumargir mínir niðjar Oddr. 24 (23); om Forfædre: nú lát þú forna niðja taldaHyndL. 11; Hróðmarr skal hringum ráðaþeim, er áttu órir niðjar Hjörv. 11; Iðiok Örnir okkrir niðjar, brœðr bergrisa,þeim erum bornar Grott. 9. 2) = maðr(jvf ags. niþþas, niþas Bosw.2 723b) i Betydning saavel af a) Menneske, som b) Mand: a) niðja synir (jvf "Men- neskebarn", gr. Odyss. 3,32?), SóL. 56; i nánasti niðr: nú eroþessir menn eigi til, þá skolo takajöfnum höndum brœðrungar ok systr-ungar, nema -; nú lifir ekki þeirramanna, þá skal hinn nánasti niðr frjáls-borinna manna ok arfgengra; nú erbæði jafnnáit kona ok karlmaðr, þá skalkarlmaðr GráG. 648 fg (GrG. I, 2202. 5 fg);b) niðja stríð um nept SiG. 2, 8; heitirok niðr, nepi (dvs. nefi), áttungr -, kyn-stafr, niðjungr SE. I, 53414 fg jvf 5619;niðjar hvöttu Gunnar, né náungr annarr,rýnendr né ráðendr, né þeir, er ríkirváru Ghe. 9; i nánasti niðr: þessir mennero til aðildar taldir: -; ef eigi eroþessir menn til, þá á sökina enn nánastiniðr (= hinn nánasti karlmaðr GráG.33518) frjálsborinna ok arfgengra oksamlendra GrG. I, 16825; tylftareiðiskal synja, ef konungr kennir mannilandráð -; nú skal nefna 6 menn áhvára hönd honum jamna at rétti viðhann ok hafa tvá af þeim ok tvánánasta niði o. s. v. GuL. 1323 jvfFrost. 4, 85; ef hann kann eigi tilfulls eyris ráða, þá skal hinn nánastiniðr hafa varðveizlo fjár hans semómaga eyris GráG. 6616 (GrG. I, 22219);ef launbörn ero, þá eigo þau í föður-ætt at hverfa til framfœrslu þar til,er þau ero 16 vetra, en síðan til ensnánasta niðs GráG. 1074. - Jvf. gsv.niþ (dvs. Slægt) med niþararf og niþiar-arf Schlyter 460a23. 460b45. 802a18;niþi (N. PL. niþiar) dvs. Slægtning og niþiar eþer Schlyter 462a10. 23; niþia-vitni Schlyter 462b19; gd. næsta niþianæfnd Sk. L. 7, 10 (Side 4513); þenæstæ niþia Sk. L. 13, 7 (Side 6522);næste naniþi Sk. L. 6, 6 (Side 3911).

Part of speech: m

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚿᛁᚦᚱ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.