Prófastr

Old Norwegian Dictionary - prófastr

Meaning of Old Norwegian word "prófastr" in Norwegian.

As defined by the Johan Fritzer's Old Norwegian dictionary:

prófastr: prófastr, m. Person som er sat over noget, som er ham betroet (lat. præpositus,hvoraf fr. prevôt Diez3 I, 35225; ags.práfost Bosw.2 777b; fris. progost,provæst Richthof. 981b) 1) Øvrigheds- person som Kongens Sysselmand; ekem sonr prófasts eins þessa fylkis;hann er hinn ríkasti maðr stórra eignaok mikilla fjárluta EL. 2313 jvf 28. 40; núaf því, at engi hafði víglýsing á komitok at hann var sáttr við prófastinn, ersokana (dvs. sökina) gaf at upphafi, okat hann hafði boðit lög firir sik, þádœmdom vér - Dn. X, 5014 (fra Jamt- land Aar 1345) jvf 43? 2) Ombuds-mand som stod i lignende Forhold tilBiskoppen som Sysselmanden til Kongen; um prófasta ok biskupsmenn Rb. 26Overskrift; umboðsmenn ok útheimtu-menn prófastanna skulu enga ákveðnafépínu mega lina án vitorði sóknar-prests Stat. 2814; skal því lögmaðreða sýslumaðr segja prófasti eða hansumboðsmanni (jvf L. 31. 41. 56), at þeirmuni eigi réttindi gera þeim, uttan þeirsé réttvísir við aðra Rb. 2651 jvf 20. 30. 36;ef nökkorr kastar þar í móti frændsemi,sifskap eða aðra meinbugi, þá skal pró-fastr erkibiskups eðr sóknaprestr fyrir-bjóða þeim framarr at gera fyrr en -Stat. 29612; þá er ek var í Vágom okBjarni hafði mót á Brúðarbergi, heyrðaek á, at hann fyrirbauð -, ok at kristinnréttr sá forni einn skyldi ganga, er -,ok at prófastar skyldu engi vera Dn.III, 3054; prestr at Lafranz kirkju íTúnsbergi ok prófastr á VestfoldinniDn. III, 4093; Halvarðr Arnaldssonerkiprestr í Osló ok pr. á RaumaríkiDn. IV, 4442; Jón Nicolásson prestrok pr. í Mannadali Dn. IV, 83620;Nicolos Helghesson prestr ok prófastrá Øyastaðum Dn. IV, 8373; sira EinarrJónsson prófastr á Vannesyn á ListaMk. 3721 jvf 13 fg (Dn. XII, 959 jvf 2); ábótiok brœðr tóko Lang-Orm (til Voldgifts-mand), var hann prófastr um Vestfjörðuok átti Holts stað í Önundarfirði Bp.I, 84126; Ögmundr prestr á Skygþveitleiddi 2 manna vitni firir sira HalvarðiGuðleifssyni prófastinom í œfra lutan-um Borgarsýslu -; dœmdi þá siraHalvarðr þat œyrisbólit kirkjunni halften halft prestenom til borðsins Dn.V, 2895 fg 10 fg. 3) Forstander i et Kloster (jvf Du Cange III, 38634 fgg); prófastrmunklífisins Heilag. I, 38327 jvf 38416. 4) Forstander for en Collegiatkirke (jvfDn. II, 43911), hvis Myndighed dennesKanniker vare undergivne (Du Cange III,38615-27; jvf R. Keyser d. n. Kirkes Hi- storie I, 4505-9. II, 121), = prófasti 2;vér staðfestom enn af nýju Maríukirkjucapello várri í Osló, prófastenom, kórs-brœðrum ok klerkum várum öll þauprivilegia Dn. II, 2894; herra Ívar can-celer ok hans eftirkomandi cancelererok prófaster i Mari kirkju Dn. II,13313 jvf III, 1237; prófastr at m. k. íOsló Dn. III, 4358 jvf Dn. III, 46629.4773 fg, hvor han kaldes várr eller ríkisinscanceller; Páll Bárðarson prófastr atMariu kirkju í Ásló Dn. III, 1492;þenna vetr í jólum setti Magnus kon-ungr prófast at postulakirkju ok kórs-brœðr i Björgvin með ráði Askatinbiskups ok lagði þar til próvendur okmikit fé Fm. X, 15914 jvf Pavebrevet Dn. I, 1320 fgg; Finnr Haldórsson, semþik (dvs. sik) kallar nú prófast át postola-kirkju í Bergvin ok prestar ok vicariií þeirri samu kapellu Dn. IV, 1415, jvfFinnr pr. at postolakirkju í BjörgvinDn. III, 6413; Vinaldr Henreksson pró-faster at postolakirkju í Bergvin Dn.III, 4353; Hallbjörn kórsbróðir í Oslóok prófastr at Lafranz kirkju í Túns-bergi Dn. V, 4012. VI, 3612. XI, 922;E. s. kannik í Osló ok prófastr atsancti Laurentii kirkju í TúnsbergiDn. IX, 3362; L. m. canick y Obslogoch provist udi Tonsberg Dn. III, 7617;T. s. canik i Oslo ok provist udi Tuns-berg Dn. IX, 7617. XI, 2622; H. B. pró-fastr at Lafranz kirkju í Túnsbergi Dn.III, 5972; jvf 7342; Jófreyr prófastr íTúnsbergi Fm. IX, 28419 jvf 24; Henrickprófastr at Laurens kirkju (i Tunsberg)Dn. XI, 1558.

Part of speech: m

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛕᚱᚮᚠᛆᛋᛏᚱ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Abbreviations used:

f.: Feminin.

fg.: følgende.

fr.: fransk.

L.: Linje.

lat.: latinsk.

m.: Masculin.

n.: Neutrum.

p.: Pagina, side.

s.: substantiv.

S.: Side.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.