Skapa

skapa

skapa, v. (að) 1) danne, forme, gjøre, ind- rette noget saaledes, at det faar en visSkikkelse, bliver saadant, som man vil,at det skal være eller blive; skapa skeggRíg. 15; Pr. 19018; Fm. VIII, 4471; Stj.53817; bandingjar ok útlagar láta ekkihár sítt skapa ok skera Stj. 20217; hansbróðir spurði, - hví hans hár var sváílla skapat ok órœkt Mar. 11061; þértakit einn trédrumb eða kappusteinok skapit þar af líkneskjur Barl. 16525;ór Ýmis holdi var jörð sköpuð Vafþr.21 jvf 29; Ívalda synir géngu í árdagaSkíðblaðni at skapa, skipa bezt Grimn.43; hón (margýgrin) er svá sköpuð, atá henni er höfuð svá skapat sem áhrossi Flat. II, 2617; satt er þat, semmælt er, at engi maðr skapar sik sjalfrGrett. 944; kallaði Bevers - ok sagði,at af þeim máttu skapast góðir riddararBev. 25713; at þeir skyldi þat hafa okhalda, ok þar sínn hag eptir skapa bæðií orðum ok í verkum Hom. 10322; skapasik = skapa hag sínn: skapa sik eptirgóðra manna siðum Gunl. 5 (21710); þóat jarl sæi slíkar jarteinir, þá máttihann eigi skilja né skapast til trúarHeilag. I, 27011; en er m. skapaðistekki við orð þessi Heilag. I, 57321;skapa skeið dvs. tage Tilløb, = skopa s.:er þetta dýr hafði drukkit, þá sá þatá herbúðir várar ok skapaði skeið atoss Alex. 1693; Oddr skapaði skeið okhljóp yfir fenit Fld. II, 55329; skapaok skera e-t dvs. have afgjørende Raadig- hed over noget, hvorledes dermed skalblive eller være: ek vil bjóða fé fyrirmanninn, at hann haldi lífi ok limum,en þér skerit ok skapit allt annat Flat.II, 2316; skapa ok skera um e-t d. s.:nú vil ek, at þú skapir einn ok skerirum þessi mál Eg. 85 (21822); þér kon-ungr! skapit ok skerit um allt annat OH.1175; skera ok skapa manna á milli dvs.have, bruge afgjørende Myndighed i Til-fælde, at der er Uenighed, Strid mellemFolk, Mennesker: ek skal einn skera okskapa okkar á milli Hrafnk. 293; súman þá vera vár ráðagerð at snúaþannig móti þeim ok freista, hve þáskapist (dvs. hvorledes det da vil gaa) Fm.VIII, 42113; skapast at e-u dvs. tage ensaadan Vending med noget, at man kanhaabe at opnaa sit Ønske: Amundi sagðijarl óáhlýðinn ok mun lítit at skapast,en mér þikkir við váða búit, ef vérverðum rangsáttir við skaplyndi hvárra-tveggju Flat. I, 55914 jvf OH. 9233;ámælit mér þá, ef ek kem eigi tilmóts við yðr, ef nökkut má at skap-ast, ef þér görit mik varan við Eb. 37(663); vildi Þ. þá fara aptr, ok þóttiekki at skapast Fm. IV, 11231; nú bið-jum vér alla yðr, at þér haldit einörðyðarri ok manndóm við oss, þvíat vérvæntum með guðs miskunn, at nú skylinökkut skapast at með oss Fm. IX,5091; þess væntum vér af guði, at núskal nökkut at skapask viðskiptumvárum ok Várbelgja Icel. sag. II, 2156;hafði mjök skapast (dvs. ordnet sig) umbygðir síðan, meðan hann hafði á brottuverit Svarfd. 145 &vl.; svá skapaðr dvs.saadan: hann stefnði lögstefnu ok hannsegir svá skapaða sök sína fram Grg. I,5419; sagði hann fram sök svá skapaðaí dóm Nj. 74 (11021); berum vér sváskapaðan níu búa kvið þenna fram íaustfirðingadóm Nj. 143 (23820); mæltihón, at þeir segði konungi, at hónmon ganga með honum; sendimennsegja nú svá skapat konungi, ok verðrhann nú allkátr við þetta Jómsv. 5533. 2) tildele en noget (e-m e-t); haf þá einafémuni, er ek skapa þér Hrafnk. 2121;skal skapa honum fimtargrið af þvíþingi ór landeign konungs várs Gul.2216; ef váttar ero innan fylkis, þáskal skapa þeim leiðarlengd til Gul.597; Úsvífr bauð at ríða eptir henni;kvað hana fámenna til mundu hafafarit, ok væri henni skapat víti Laxd.35 (9127); slíkt víti á konum at skapafyrir þat á sítt hóf sem karlmanni, efhann hefir höfuðsmátt svá mikla, atsjái geirvörtur hans bera, brautgangs-sök hvártveggja Laxd. 35 (8913); syniþínum verðr-a sæla sköpuð, þat verðrykkarr beggja bani Sig. 2, 6; i Be- synderlighed om hvad der af Skjæbnen,Gud eller andre høiere Magter beskikkeset Menneske og derfor uundgaaeligt ve-derfares det; er sem vér kennim goðisyndir órar, ef vér teljum þat skapat,es vér misgörum Homil. 13629; ekskapa honum þat, at hann skal eigilifa lengr, en kerti þat brennr - Flat.I, 35816 jvf 6 (Nornag. 7714 c. 10); nornirþær, er koma til hvers manns, erborinn er, at skapa aldr SE. I, 7215(jvf Hund. 1, 2 under skapa, skóp og Nj. 38 (579), hvor Udtrykket skapa aldrspøgende er brugt om et Menneskes Raa-dighed over, hvor længe en skal leve: vilda ek, at þú réðist austr í fjörðu,at eigi skapi Hallgerðr þér aldr); einudœgri mér var aldr um skapaðr okallt líf um lagið Skírn. 13; var þérþat skapat, at þú at rógi ríkmennivart Hund. 2, 26 (28); um þat, at hannhafi legit með n. n. ok í þær vændirkomit, at þau mætti barn geta, ef þeimværi þat skapat Grág. 19818; má engirenna undan því, sem honum er skapatGrett. 1597; skapat, n. g. af Præt. Part. 1) Naturens Orden: er þat mítt hug-boð, at sjá verðr fundr okkarr ennsíðasti, ok væri þat at sköpuðu fyriraldrs sakir, at þú lifðir lengr okkar -Eg. 19 (3714); lítit mun verða sam-þykki okkart (sagde Steinvør til sinMand), ef þú veitir eigi Þórði bróðurmínum; mun þá svá fara ok, sem miðrer at sköpuðu, at ek mun taka vápninok vita, ef - Sturl. II, 612. 2) hvad Skjæbnen vil, har besluttet: láta skeikaat sköpuðu dvs. lade det komme an paaUdfaldet: vildu þeir Kalfr ok synirErlings, at þeir fœri með öllu liðinuheim til bœjarins ok létu þá skeikaat s. Flat. II, 26610 (Fm. IV, 32220);ætla ek þat makligast, at skeiki atsköpuðu, hvárr okkarr berr hærra lut,ef - Fm. II, 11221; bið þú konungat gefa oss útgönguleyfi, ok látum þáskeika at sköpuðu Eg. 22 (4021); vérBirkibeinar munum sœkja yfir brúnatil yðar, ok láta þá skapat skeraFm. VIII, 886. Jvf. Mannhardt Germ.Mythen 607 fg

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛋᚴᛆᛕᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary
• Old Swedish - K.F Söderwall's Dictionary