Skeið

skeið

skeið, n. 1) Løb, Fart: gera skeið at e-udvs. tage sig til at løbe henimod et Stedfor snarest mulig at komme dertil: gerðiI. skeið at durunum ok hugðist mundusæta áverkum við Jón, því at hann varbeint fyrir durum Sturl. I, 13834; þágerði Þ. stígandi skeið at vegginumok hljóp svá langt í upp, at hann fékkkrœkt öxi sínni á virkit Eb. 62 (1137);renna skeið at e-u d. s.: Sigmundr oparfrá virkinu ok rennr at skeið ok sválangt upp í, at hann fær krœkt öxinniá virkisvegginn Flat. I, 14617; þeir K.ok s. höfðu þat at skemtan at rennaskeið at kastalavegginum, ok vita hvárrlengst fengi runnit upp í vegginn Sturl.I, 29036; renna skeið við e-n dvs. løbe i Kap med en, SE. I, 15223 fgg jvf 1543. 14. 16;reyna skeið dvs. kapløbe: sem þeir hafareynt skeið eða tvau, dregr hart samanPost. 48738; kómu þeir á völl einnsléttan þar, sem þeir skyldu skeiðitreyna Fm. VII, 17013 jvf 22; skapa skeiðdvs. give sig til at løbe: sá þat (nl. dýrit)á herbúðir várar ok skapaði skeið atoss (= lat. in nos impetum dedit) Alex.1693; Oddr skapaði skeið ok hljóp yfirfenit; skjaldmærin skapaði skeið okætlaði at hlaupa eptir honum Fld. II,55330 (Örv. 1754); skopa skeið d. s.:hann kom at feni einu miklu ok skopaðiat skeið ok hleypr yfir fenit Fld. II,28320; Jökull skopar at skeið ok komstí virkit Vatsd. 30 (513) jvf &vl; núskopar Helgi skeið ok hleypr upp ákleifarnar at Gísla Gísl. 698 jvf 1569;taka skeið dvs. tage sig til at løbe, fore-tage sig et Løb: þá taka þeir it fyrstaskeið SE. I, 1546 jvf 11; þeir tóku annatskeið Fm. VII, 17024; jarlsmenn tókuskeið ór túninu ok þóttist sá bezt hafa,er mest gat hlaupit Flat. II, 49930 (Icel.saG. I, 1971); þeir Þ. ok s. tóku þáskeið ofan eptir ánni Sturl. II, 1933;upers. lauk svá skeiðinu, at - Pr. 41423;hlaupa á skeið dvs. løbe paa Sprang, saahurtigt som det er muligt: hann kastarniðr verkfœrum ok hleypr á skeið heimtil bœjar Þiðr. 24919 (370); taka e-t áskeiði dvs. tage, gribe noget paa Farten,medens det er i Bevægelse: G. tók knött-inn á skeiði ok rekr á milli herða Þor-grími Gísl. 2624; dugði þeim þat, atþeir höfðu hesta svá góða, at þeirmáttu eigi verða teknir á skeiði Klm.43117; ríða hesti á skeið dvs. med stærkFart: svá skalf ok jörðin þár með, semhestum væri riðit á skeið Mar. 10557;G. hljóp á bak einhverjum hesti ok reiðá skeið eptir túninu Gunl. 11 (25218);þá er þeir vóru búnir, keyrði m. hestinnsporum á skeiðit Fm. VII, 17020; þeirrunnu at í einu skeiði í dómhringinnVígagl. 2451; meðr því, at hann gerirbóndanum aldrsmun, verðr hann ískeiðinu miklu skjótari HeilaG. II, 7330. 2) Tid, Tidsrum, Stund; þat var eittskeið, at n. konungr var mér eigi ást-folgnari en synir mínir Fld. II, 40822;meðan þetta skeið leið, þá hafði Karla-magnús konungr mikla sýslu á ferðsínni Klm. 44723; Njáll þagnaði nökkutskeið ok mælti síðan: - Nj. 43 (651);hann beiddi konunginn at vera meðhirðinni nökkut skeið Flat. II, 13531;um skeið dvs. en Tid: dvaldist hann þá íSuðrlöndum um skeið (&vl um hríð) Fm.VII, 33921 (Mork. 21030); annat skeið dvs.dernæst, en Stund derefter: hann hafðiniðri aðra höndina at jörðu ok bregðrhenni annat skeið at nösum sér okmælti: hér hafa þeir farit Flat. I, 55310;hann - lagði sverðit um kné sér ok dróannat skeið til halfs, en þá skeldi hannaptr í sliðrin EG. 55 (11522); var (den svømmende) Sigmundr þá svá máttfar-inn, at hann dró stundum frá landi,en annat skeið hóf hann at Flat. I,55419; húskarlar Ingolfs hlaupa annatskeið út ok sæta áverkum við föru-nauta Þorgeirs Fbr. 1625; fór Þormóðrheim ok var heima þat skeið, er eptirvar sumarsins Fbr. 3021; mikill lutiþíns hýskis mun deyja á léttasta skeiðialdrs síns Stj. 43123; þá er Haraldr vará léttasta skeiði aldrs (nl. síns) EG. 73(17422); er hann var á léttasta skeiði(nl. aldrs) Flat. I, 8335; H. svarar, atþeir menn vóru til þess betr feldir,er þá vóru á léttasta skeiði ok ungirat aldri (= er þá vóru á léttastaaldri OH. 21323) Flat. II, 35011; bóndivar þá af œsku skeiði dvs. var da ikkelængere noget ungt Menneske, Grett. 9312. 3) Løbebane, Strækning som man vedLøb har at tilbagelægge (lat. stadium);var þar gótt skeið at renna eptirsléttum velli SE. I, 1543; er Þjalfiþá eigi kominn á mitt skeiðit SE. I,15417 fg. 4) et vist Længdemaal svarendetil lat. stadium; risar gjorðu stöpulháfan þann, er Babel var kallaðr, enhann var hár sextugu skeiða ok fjög-urra, en skeið er stundum at lengdfimtán faðmar en stundum 20 Elucid.1509; tók Josva upp herbúðir sínar okfór með liði sínu varla allt til Jordanarok setti svá nökkuru langt herbúðirsínar frá Jordani, at 40 skeiða vóru ímilli (= lat. metatus est ea (nl. castra)spatio 40 stadiorum a Jordane) Stj. 34938(Hist. schol. 25236); þeir settu herbúðirsínar i Galgala 10 skeið frá Jerichoborg(= lat. per stadia decem ab Jericho)Stj. 35335 (Hist. schol. 25412). 5) StykkeVei af større eller mindre Længde; hann kvað skamt skeið vera í bygðina Fm.VII, 34 &vl 4; fór Þorvaldr nökkutskeið með Rafni Bp. I, 76636. 6) Stykke,Del af noget; Ulfr Uggason hefir kveðiteptir sögu Baldrs langt skeið í Hús-drápu SE. I, 260. Jvf. G. Brynjolfsson i AnO. 1860 s. 4. 7) Jord- eller Sand-ryg som danner en naturlig Veibane, førertil eller fra et Sted; Kleifuen gengrnider til vægen, som helder fram tilnædre Buder ok sudur ath gotone somvægen hælder nider til Buda vadh okgarshornet a deilisgardenum var thersom nu star eldhuset a nedre Budumok so norder med skeideno austan foreok ut efte dalenom ok norder í enda-merket som saman koma Torpa eiga oknædre Budar ok Kleifuen Dn. VIII,29018; deilet i millom Bjœrnestaða garðavar or syðra buða(r)hornæno á syðraBiernastadhum ok niðr með skeiðinook í þet lidet í myrene sem vægrener grofuen í Dn. III, 6259; paa hvilketsidstnævnte Sted skeið dog maaske kanvære brugt i den under Nr. 8 anførteBetydninG. 8) Kjørevei mellem Agrenepaa en Gaard (jvf Aasen 655b49; sv. bred ren eller väg mellan tvenna åkrareller tegar Rietz 583a10); skal fyrnefndKrákastaða kirkja eiga frjálst ok heim-olt fyrir sunnan garðstaðinn, er gengrór syðra grasgarðs bonnenom ok austreftir skeiðinu í ingerðis garðenn oksuðr í gardinn, er gengr í endamerkimeðal Tomta ok Herastaða - - itemskolo fyrrnefnd mœðgin Sigrið ok Jónhafa frjalsan veghen vetr ok sumareftir skeiðinu Dn. I, 27512. 22; austreftir akrreininni ok síðan í landsuðrat skeiðinu sem gatan hefir verit atfornu sem mér létom alt stikka okstjaka niðr setja Dn. II, 56122 (Þufnpaa Odinsø i Rode Sogn); dœmdummit þá 9 aura peninga í grasskaðannbæði af enginni ok skeiðinu ok gatunniá hvarjo ári ok upp at lúka í norð-garðinum á Skorum (i Odinsey Sogn)Dn. IV, 68411 jvf 680. I Norge fore-kommer skeið (sandsynligvis overalt iBetydningen Nr. 1) som et meget almin-deligt Stedsnavn, og desuden som førsteDel af en Mængde sammensatte Steds-navne, f. Ex. Skeiðakr, Skeiðangr, Skeið-brekka, Skeiðhaugar, Skeiðafors, Skeiðs-hagi, Skeiðsmór, hvis Forekomst bedstkan søges og findes i Registrene til BiskopEysteins Jordebog, Munkelifs Brevbog og Diplomatarium Norvegicum, derhosogsaa som anden Del i Dunskeið EJb.28218.

Part of speech: n

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛋᚴᚽᛁᚦ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.