Skil

skil

skil, n. pL. 1) hvad der udgjør Forskjellen paa Tingene, det hvorpaa man kan kjendeden ene Ting fra den anden, = deili,grein; sjá fingra, handa sínna skil Bp. I, 11826. 35230. 81812; Flat. II, 36720; Eb.51 (9422); heyra, nema orða skil Fm. VI,3726; Eb. 11 (122); Stj. 42823; Heilag. I,56910; kunna daga skil dvs. vide hvad Dagdet er, om det er Helligdag eller Virkedag, GuL. 206; kunna skil rúna dvs. forstaasig paa Runer, Am. 9; vita skil á e-udvs. vide Besked, have Kundskab om, værebekjendt med noget, LandsL. 1, 76. 6, 177jvf &vl; Grett. 229; Pr. 16827; kunna,vita góð skil á e-u, á ætt e-s dvs. videgod Besked om - Laxd. 9 (1312); SturL. II, 10624; Eb. 29 (508); segja skil (&vldeili) á sér dvs. give Besked om sig, saaat andre kan vide, hvem og hvordanen er, Post. 4735; segir hann þeimskil á (dvs. underretter han dem om), athann vil halda í útlönd liði sínu Fld.II, 53726 (Örv. 11310) jvf Laxd. 53(15532). 2) Besked, Redegjørelse, hvor-ved gives Oplysning i eller om enSag; þik man ek láta svelta í hel,nema þú svarir mér meirum skilum(dvs. giver mig bedre, fuldstændigere Op-lysning) Heilag. I, 30630; ef hinn (nL.fjárhaldsmaðr) tekr fé úmaga at skilum(modsat úmetit Frost. 9, 229. 3) hvadder i en Retsstrid udkræves, fremførestil Udredelse eller Afgjørelse af Sagen,til Oplysning om dens Beskaffenhed ellerhvem der har Retten paa sin Side (jvf lögskil); nú skilr menn á of lands-merki - ok verr hvergi lýritti, þáskal sá þeirra, er heldr vil, stefnahonum til skila ok til raunar of landþat -, kveðja til landbúa 5 á þingi,nema önnur gögn skili Grág. 42724jvf 6618. 697; ef hann vil eigi optarreið vinna, þá skal hann þat láta fylgja,at ek mun svá sakar sœkja, skal hannkveða, ok verja ok - - öll lögmæltskil af hendi leysa þau, er undir mikkoma, meðan ek em á þvísa þingi Grg.I, 4625; lætr þú eigi meirr en helm-inginn til vár koma af því fé, sem véreigum - þar skal þú skilum fyrir svara(dvs. derfor skal du staa tilrette som an-klaget, drages til Ansvar for Retten, =svara málum Sig. Hran. 823; svara lög-um L. c. 1428) Fm. VII, 12718 jvf Sig.Hran. 521. 4) Opfyldelse af paahvilendeForpligtelse, Efterkommelse af hvad derer ens Skyldighed, at en Sag er bragti tilbørlig Orden, derved er gjort hvadder skulde gjøres; gera skil á e-u dvs.gjøre hvad der er Pligt i et vist Tilfælde, Eids. I, 333; Grág. 24613; mér þikkirþó úsýnt, hver skil ek geri á yðruerendi dvs. hvorledes jeg faar udført edersÆrinde Mork. 1756; vér gerðum honumgóð skil um þá skuld, er vér vórumhonum skyldugir Klm. 36311; gerðumvér honum maklig skil þeirrar skyldar,sem oss byrjaði honum at gjalda Klm.25722; þar sem þryti skírt silfr, þáskyldi borðbúnaðinn gefa svá, at allirhefði góð skil (dvs. fik sit Tilkommende)Fm. X, 147 &vl 11; halda upp, uppiskilum dvs. opfylde paahvilende Forplig-telse: skal hann þessa eign vára hafaok á búa æ meðan hann orkar skilumupp at halda Dn. II, 267; haldi hvárrþeirra skilum uppi fyri sína helfd (nL.af Husene) bæði um varðhald, borð-dúkan o. s. v. Dn. IV, 28319; haldaskilum fyrir dvs. opfylde de Forpligtelser,som man har for noget, der tilhører en,er i hans Besiddelse: æ meðan hann okþau halda skilum firir eftir þeim skil-mála, sem fyrir er sagt Dn. X, 3411;at skilum dvs. saaledes som det skal væreeller gjøres: lýsa vígi, skera kross atskilum GuL. 156 fg; Frost. 2, 22; leysajörð sína aptr at skilum ok lögmáliréttu LandsL. 6, 1220; margir hlutirvóru talaðir en fáir til skila fœrðir dvs.bragte til Afgjørelse, i Orden, Bp. I ,74016; hvert mál þikkir til skila fœrt,ef þrysvar er reynt Fm. V, 32421; vóruþá ger útboðabréf til allra sýslumanna,ok varð þat at lítlum skilum (dvs. mender kom kun lidet ud af det, det førte ikketil stort), því at sýslumenn hræddust líttkonung Fm. IX, 2978; H. flýtr nú Örn heim með sér ok varning hans ok skilsteigi fyrr við, en allir kaupmenn eru íburtu - ok öllu til skila komit (dvs. og alt bragt i tilbørlig Orden) Hœnsn. 3(1313); hann sendi ok konunginum einnfríðan hest, ok kom sá vel til skila (dvs.vel frem efter Bestemmelsen) Bp. I, 7108;hafði Þ. lokit þeim fyrsta pening okœfsta - eptir því sem skilorð þeirravar - ok allt í fullom skilum (dvs. fuldt ud) Dn. II, 27319; vera í skilum viðe-n dvs. opfylde sine Forpligtelser mod en:svá ok um öll önnur mál þau, sembiskup á lögliga at heimta af kristinsdómsins hendi, þá sé menn í skilumvið hann ok í réttum andsvörum eptirþví, sem aðrir biskupar höfðu réttligafyrir honum NL. I, 46229; er hann ískilum við guð ok helga kirkju Dn.XI, 1286; vera í skilum dvs. vera skila-maðr (mods. vera óskilamaðr Stat. 26725; vera í úskilum Dn. IX, 186 (187

Part of speech: n pl

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛋᚴᛁᛚ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Danish - Otto Kalkar's Dictionary
• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary
• Old Swedish - K.F Söderwall's Dictionary