Skilja

skilja

skilja, v. (ld) 1) adskille Personer, som ereforenede i Samliv. Am. 29; betra munat skilja ykkr (saa at I ikke længere vedblive at være sammen) Nj. 22 (3224);unnust þeir svá mikit, at þá skildiekki nema hel Fm. VII, 23324; þegarþau vóru skilit HeilaG. I, 12627; skiljastdvs. skilles ad, komme bort fra hverandre: ekki vil ek, at vit Þórolfr skilimst íorrostu eg. 54 (11218); þar sem mörgsystkini ero saman eftir föður eðamóður þau, sem hvárt mætti gera fullagjerð sakir fjárluta sínna, þá skulu þaueigi þó gera meira en eina gjerð,meðan þau ero öll saman, þar til erþau skiljast Dn. VI, 238 (27818); þettaer lítill sigr, er Bersi hefir fengit afslysi mínu, þótt við skiljumst Korm.8819; en er Ólafr konungr ok Þorarinnskildust, þá mælti Þ. Flat. II, 9014;skiljast vinir Fm. X, 21919; Flat. II,1172; OH. 2164; skiljast sáttir Vatsd. 44(7434); skiljast þeir við svá búit Laxd.58 (1698); skiljast við e-n dvs. skilles fraen: hversu skal ek skiljast við konungþenna Flat. II, 9017; þú skalt farameð mér - ok skiljast eigi við mikFlat. II, 18113; hann skarst undan okkveðst aldri við Kára skyldu skiljastNj. 146 (25019); megu þér þat líta, erfylgt hafit Ólafi, hvernig hann hefir núvið yðr skilizt OH. 19328; NBKr. 186;GrG. II, 406; om Ægtefolk i Besynder-lighed: nú skiljast þau kvik GuL. 631;Brján hét konungr, er hana hafði átta,ok vóru þau þá skilit Nj. 155 (26822)jvf GráG. 15615; se videre skilja við. 2) skille dem, som ere i Strid med, iHaarene paa hinanden; Melkorka reid-dist ok setti hnefann á nasar henni,svá at blóð varð laust. Höskuldr komat ok skildi þær Laxd. 13 (239); þeirero skilnaðarmenn réttir, er með hvár-igum fóro heiman vísir vitendr, endavildi þeir svá skilja þá, sem - GráG.3681. 3) adskille to Lande, danneGrændsen mellem dem; þessi en samaTanais skilr ok heimsþriðjunga Asiamok Europam Alex. 13119; upers. þarskilr (dvs. der gaar Grændsen mellem)Spán hinn kristna ok Spán hinn heiðnaFm. VII, 805; sem áðr var skilt millumeignar manna ok almennings LandsL.7, 6118 jvf 13. 4) dele, opløse hvad der har været samlet; þeir skildu nú þingitvið svá búit Mork. 283; skildu þeirmálstefnuna Grett. 5524; skilja þeir liðsítt Fld. II, 53017; skilr hann flokksínn Fm. VIII, 599; skildu þeir flokk-ana í Dölum SturL. I, 3653; skildist þáok riðlaðist fylkingin Fm. VII, 27716;jvf Nr. 6. 5) afbryde et Forhold, enForbindelse, en Samvirken som har fun-det Sted mellem to eller flere; svá segirmér hugr um, at þessi sótt muni skiljasamvistu okkra Laxd. 66 (19128); skilþó eigi hórdómrinn hjúskapinn NBKr.185 jvf 1; síðan skilja þeir sína rœðu Klm.1435; skilja þau nú hjalit Hítd. 229;síðan skildu þau talit Nj. 33 (4823). 69(10318); þar er barsmíð skilið, er lengraer á meðal en ördrag GráG. 3684; þávóru skild ráð þeirra Sigríðar Fm. X,21931; þá skilr nótt bardagann Bret.4 (11813); upers. með þessu skilr skiptiþeirra GunL. 13 (2743); skildi svá þennafund SturL. II, 22225; honum þótti lík-ligt, at þá mundi skilja vega þeirraeg. 27 (5514); er þeir koma þar, erleiðir skildi, þá skildi ok slóðina, okvar þá jafnmikil í hvern stað eg. 78(18720). 6) ophæve Fællesskab, Del-agtighed i noget; þá skildu þau hjónrekkju sína HeilaG. I, 2420; skilja sængvið konu sína GrG. I, 619; uden Objekt:segja skilit við konu Nj. 34 (5029); Herv.22913; við bónda sínn Eb. 14 (172) (=GísL. 731. 15917); Nj. 7 (1410.24); þó athjún segi skilit millim sín Eids. I, 224;hugði hann at skilja við hana HomiL. 13412 jvf HeilaG. I, 52315; hón skildivið hann ok giptist Þórði Flat. I, 30833jvf Þ.hræð. 4618; Geirr strengdi þessheit - at aldri við hann skilja, útanHörðr vildi Harð. 14 (435); skilja dvs.skilles: en er flugdrekinn verðr varrþessa tiltœkis decani, vill hann eigi, atþeir skili at svá búnu HeilaG. II, 5839;þá er þeir vóru búnir, skilja þeirfóstbrœðr ok þeir feðgar með mikillivináttu Harð. 14 (421); Eyjólfr leystiHeinrek biskup brott með sœmiligumgjöfum - ok skildu með blíðu SturL.II, 12525 jvf 31; við þat skildu þeir SturL.II, 1572; skildu þeir Gizurr jarl skip-uliga í þat sinn á þingi SturL. II, 2612;en þó skildu þeir heldr stuttliga SturL.I, 2453; þá er við skildum Flat. I,13612; er þau höfðu skilit HeilaG. I,12633; skilja með mönnum dvs. adskilleFolk: mér mundi þykkja úvíst, hvatfyrir lægi, ef eigi er hans vili gerr, okmun þat skilja með okkr Vatsd. 8 (1622);man sjá einn hlutr svá vera, at skiljaman með okkr Nj. 76 (11223); nóttskildi þá með þeim Fld. II, 2975; upers.skilr með þeim dvs. de skills ad: þegarskildi með peim brœðrum, er þeirkómu á þingit Fm. VI, 20318; er þatnú bezt, at skili með oss Finb. 39 (7719);eptir þetta skildi með þeim Eb. 28 (485);skildi þá með þeim SturL. II, 19213;þegar Oddr er í bruttu (segir konungr),þá skal ek gjöra hann útlaga fyrir allanNoreg. Oddr svarar: þat skal leyfa, erliðit er, en ekki þikki mér saka, atskili með okkr Flat. III, 40937. 7) be- virke, udgjøre Forskjellen mellem to Ting;þat er ólíkast rautt gull eðr leirr, enmeira skilr þó konung ok þræl Flat.II, 1712; megu menn hér í finna, hversumikit skilja má at vera dyggr ok stað-fastr til guðs, eðr hverja amban sátekr, er reynist í svikum í öllum grein-um Klm. 5014; hón var kölluð Kjannök;vóru svá skilit nöfn með þeim (dvs. beggede Kvinder, som hedte Álöf) Heið. 19;nema þat skilr, at - dvs. kun med denForskjel, at - Flat. I, 868; þat skildimeð þeim feðgum dvs. det udgjorde For-skjellen mellem - Grett. 7510; upers.jafnmikit sem atferð okkra skildi okheilsu dvs. saa stor Forskjel som der varpaa vor - Fm. VII, 2774; þá skilr þáenn mikit um siðu eða atferðir dvs. paadem er der endnu stor Forskjel med Hen-syn til - Kgs. 5617. 8) skjelne a) medØinene, se (jvf skil 1); nú má ek þanneigi sjá eða biðja mer fulltings, er ekmá hann eigi skilja OHm. 3523; núviltusk hundarnir farsins, þegar þeirliðu at honum, en þeim öllum öðrumspiltisk svá sýnin, at engi þeirra máttiskilja hann (= sjá OHm. 113 (8316)), oklá hann fyrir fótum þeim Hom. 16030;b) med Ørene; er erkidjákn skildi þennaatburð Mar. 9222; hvárt eru þeir -hér, svá at þeir mega skilja mál mítteg. 86 (21918). 9) skjønne, forstaa,indse; ef guð hefir þann anda þér gefit,at þú kunnir rétt at skilja (hvad duhører) Kgs. 1215; sálina gerði hannbæði skynjandi ok skiljandi BarL. 2234;skildi konungr þat af vízku sínni Flat.II, 18013; skildi hann, at þar var hátiðhaldin Mar. 8713 jvf Fm. X, 34413;þóttist Þórr skilja, hvat látum verithafði SE. I, 1463; er hann heyrði rœttum sætt ok landaskifti milli Svíþjóðarok Noregs, þá skildi hann, af hverjumrótum rísa mundi Flat. II, 839; eptirþat er konungr hafði gört þeim svá velat skilja heimsins hégóma ok himneskadýrð BarL. 221; gefr hann þat vel skilja,at - dvs. giver han tydelig at forstaa,at - HeilaG. II, 5839; ek byrjar - upptekit mál, sem guð gefr skilja dvs. efter-som Gud giver mig Forstand til, HeilaG.II, 5315; skilst mér þá þat, at - dvs.jeg skjønner, indser det, at - Kgs. 4518;Bp. II, 12317; ok pó skilsk mér þat af,at hafit sé bæði djúpt ok þó mjök saltKgs. 4410; nú með því at þér kváðutsólina skjótara vaxa norðr hingat ensuðr þangat, þá má mér pat eigiskiljask, með því at - Kgs. 1530; efþér megit sýna mér þetta, svá at mérskilisk, þá - Kgs. 1534; eigi mun þérskilizt hafa; - Þorgils Hölluson munvegit hafa Laxd. 67 (19416); skildisthonum ok þat verk dvs. han lærte ogsaaden Gjerning, at gjøre det, Bp. II, 1134; Þ. kendi honum atferli; þá mælti G.:nú skaltu vita, hvárt mér hefir skiliztdvs. om jeg har lært det, GunL. 4 (20613);láta sér e-t skiljast dvs. lade sig over-bevise om noget, holde noget for sandt,tro det: Björn lét sér þat eigi skiljask,ok hélt þar við heitan SturL. I, 2452;trúi þú mik vera guðs musteri, ef þúhefir reynt, en lát þér nú skiljast, efþú hefir enn eigi reynt HeilaG. I, 43537;sagði ábóti honum marga hluti frádýrð guðs, lét Oddr sér þat allt velskiljast Fld. II, 5383; víst vil ek mérláta skiljask þat, at allir þeir hlutir,er guð hefir fram látit fara, þá -Kgs. 12125 jvf 16. 22. 30; skaltu láta þérskiljask, at sú er grein á sýslu þeirrakonungs ok biskups, at - Kgs. 1757;Barði lætr sér skiljast, at svá er, semhann sagði Heið. 17 (3275). 10) for-staa Meningen af noget, hvad dermed ersagt; kunna drauma at skilja eðr ráðaFlat. II, 29422 (jvf Fm. IV, 3815); ern. í skola settr bœkr at skilja HeilaG.II, 6513; erkidjákn þóttist eigi skilja(&vl vita) þessa manns sögn (fordi hanikke talte græsk) Mar. 8719; ef hón (NL.ritningin) er andliga skilið HeilaG. I,12830; med 2 Akk.: forstaa noget saaledesat derved betegnes noget andet; dróttn-ingar skaltu hér skilja hreinar sálurdvs. ved Dronninger skal du her forstaarene Sjæle, HeilaG. I, 46437; guð gerði íupphafi himinn ok jörð, en þat upphafer skiljandi guðs sun HeilaG. I, 47235;skilja e-t af e-u dvs. forstaa noget omnoget: er þat trúanligt, at af þeim (nL.Martha og Maria) megi skiljast orðLuce evangeliste (þeir vóru allir stað-fastir á bœnum með konunum -)HeilaG. I, 53116 (Ap. Gj. 1, 14); hversuskal þat skilja dvs. hvorledes er det atforstaa, Elucid. 7118; honum es á hendifolgit forráð alls mannsins, þat er atskilja (dvs. det vil sige) bæði ens iðraok ens ýtra HomiL. 11627; skapaði guð- jörðina, þat er at skilja samblanditok úsamit efni til fjögurra höfuðskepnaStj. 79; þar sem svá er til orðs tekit,at hann kallaði ljósit dag, er sváskiljanda (dvs. er dette saaledes at for-staa), at hann lét kallast - Stj. 51;hvárritveggi halfunni, - þat er atskilja, Laurentio - ok brœðrum -Bp. I, 85612; þat er at skilja á váratungu, í norrœnu: (nu følger Over-sættelsen paa norsk af de latinske Ord)Anecd. 1113. 1614; HeilaG. II, 6326; þater svá at skilja: (nu følger Oversættel-sen) Bp. II, 12337; Fm. V, 22212; HeilaG.I, 5233. 11) fremstille, forestille nogetpaa en saadan Maade, i en saadan Formeller Skikkelse, at man skulde kunne kjendedet; sú dróttning, er skilst fyrir þessamynd dvs. som dette Billede forestiller, Mar. 55916. 12) dømme, bedømme; efþú vilt rétt skilja (&vl virða) Post.19540; þetta er ekki þann veg at skiljaNj. 129 (1987). 13) afgjøre en Sag, ved sit Udsagn bringe noget paa det rene,udrede noget og saaledes bidrage til enSags Afgjørelse (jvf skilja um); Theo-dosius var allt skiljandi móti StephanoÆf. 1234 jvf 22 fgg; heyrðum (vér), at várandeligen fader ok vyrdeligen herrabiskop /OE/sstein skildi millum ÞordhsGautason ok Aslak Þorerson um 1 1/2œyris ból o. s. v. Dn. III, 5136; kveðjatil landbúa 5 á þingi, nema önnur gögnskili GráG. 42724; þat skil ek, er ekvil Nj. 36 (552); skildi konungr erendiSighvats svá, at honum líkaði vel Fm.V, 18015; þar er kviðir eigo at skiljamál manna GrG. I, 6119; eigi tylftar-kviðr at skilja þat mál, er búar ero umkvaddir GrG. I, 1436; skolo heimilis-búar hans 5 skilja þat, hvárt hann -GrG. I, 6727; eigo vettvangsbúar 9 atskilja, hvárr fyrri hljóp GrG. I, 15723;GráG. 3172; hann er um þat mál kvaddrgoðakviðar, er búakviðr eða váttorðátti at skilja GrG. I, 14314. 14) ud- sige, udtale noget som sin Mening ellerVillie, = mæla; Nero mælti: hvat segirþú Páll? hann svaraði: svá er, semþú hafir heyrt mik mæla, allt þat, erPetrus talaði; á einn veg skiljum vérbáðir Post. 19210; svá eru ok allir þeirbundnir í eilífu banni, sem öðruvísskilja ok læra Stat. 2347; skal einnmaðr skilja fyrir, en aðrir gjalda sam-kvæði á GrG. I, 2093; Omundr langrskildi fyrir meðr þeima orðum: guð séhandsal þeirra Þorsteins - ok Sigríðar-: þat skilst ok felst undir þeirrahandsali, at Þ. festir sér Sigríði Dn. I,27611; sem skil (upers.) í lögum LandsL.7, 73; eptir því, sem áðr er skilt LandsL.7, 79; nú er fé skilt þat, er í gjöldskal gjalda GuL. 22320 jvf 1; nú skal húsgera, sem skilt er (som aftalt, omfor-enet er); - en ef hús eru verri gör,en skild eru - LandsL. 7, 2; skildistþat í handabandi þeirra, at a. seldi -Dn. II, 5139; skilja e-t á e-n dvs. paa- lægge en noget som hans Skyldighed: núskal reyna, hvárt m. vill af hönduminna þat, er ek skilda á hann þá, erhann fékk Maktildar MaG. 1620; skiljaá við e-n d. s.: þetta skaltu vinna tiltveggja missera vistar; en þó vil ekskilja á við þik einn hlut, sem (við?)aðra smalamenn mína Hrafnk. 67;skilja á hendr e-m d. s.: ef maðr gerirhús á annars manns jörðu, þat er ekkivar skilt á hendr honum - LandsL.7, 36; skilja fyrir handlagi dvs. udtalehvad man ved handlag vil have bekræftet (= mæla fyrir Fm. VIII, 556; Flóam.6 (12426)): játtaði þá Eiríkr sölu Guð-rúnar ok kaupi Orms, ok at þettaskyldi svá fullt ok fast vera af hanshalfu sem hennar; skildi firir þessohandlagi Einriði á Leykvin, lögmaðr íBergvin Dn. I, 13418; skilja fyrir eið-stafinum dvs. foresige, hvorledes Eden skal lyde, formulere den, Fm. VIII, 15013;skilja fyrir félagi, heiti, kaupi dvs. for- mulere et félag, et Løfte, en Overens-komst saaledes, at Indholdet er tydelig udtalt, GráG. 17116; Fm. VIII, 559; Dn.III, 1475; hann gengr til handa konungimeð þeim skildaga, er konungr vildifyrir skilja Flat. II, 523; ek a. skildifyrir þesso máli Dn. II, 12122 jvf 12;skilja e-t undir sínn eið dvs. udsige noget med edelig Bekræftelse, Mk. 10513; hvarþess er maðr hefir þann eið unninn,er hann hefir fleira undir skilit GrG.I, 6610; skildi Sturla svá undir eiðstaf,at hann hafði eigi ráðit Þórvarði atgera mannvillu SturL. I, 504; jvf þatskilst ok felst undir þeirra handsaliDn. I, 27613. 15) udtale, at noget (e-t)skal tilfalde, tilhøre en (e-m), at han skalhave det; a) ved en Kjendelse tildele ennoget (e-m e-t); þó at konungr hafimér skilit eignir mínar eðr landsvistí Orkneyjum Flat. II, 1817; lögmaðrskildi ok órskurðaði Jóni Jónssyni -fyrrnefnt halfrar merkr ból í Áse, sváframt at - Dn. V, 1099; sagðist þáG. hafa lögskilavátto, at Þ. lögmaðrskildi honum lausn á Heiði Dn. V,13220 jvf II, 2448; b) ved en Overens-komst indrømme, tilstaa, tilsige en noget (e-m e-t); hefir þráttnefndr Jörundrskilt henni slíkt borðhald, sem hannsjalfr hefir eðr hans eiginkona .DNII, 442;16 honum var oflítil leiga skild. 663;Mar10 höfum við skilt honum fyrirþessar tuftir 15 merkir peninga .Mk83;28 c) (sér) ;betinge, forbeholde signo-get s. - gaf upp konungsnafn enflokkinn í vald jarli ok skildi sér ímóti vináttu jarls ok flutning við kon-unginn . IX, 323;Fm16 við þetta kaupaþeir saman, ok skilr konungr sér ráða-gerðir hans . II, 131;Flat34 ef maðr selvið verði kirkjujörð sína ok skil sérkirkju . I, 39;Eids13 jarðir hafði hannbygt ok skilit sér allar landskyldir .Eg56 (121) jvf . 6 (124);19Flóam26 skildiOlfur sér aptrlausn eða sínum erfingjumá fyrnefndri jörð . XI, 23;DN9 eptir þvísem skilt var af Reiðari . I, 180;DN22d) (e-m e-t) = s. e-t ápaalægge en nogete-n 14;under Nr. ef leiglendingi er skiltfornt hús upp at gera . 7, 4. -Landsl þá skilr á e-t () dvs.Med Præp.á:upers.: því fórde blive, ere uenige om nogetek mest í brott, at ek hugði, at okkrmundi þat á skilja (dvs. á þat skilja?). I, 136;Flat13 er menn skilr á merki. 86;Gul21 lögmál þat, er þá skilr á. I, 214;Grg11 Njáls sonu ok Höskuldskildi aldri á orð né verk . 95 (147);Nj8þat (dvs. vandræði várt) er með því móti,at lög vár skilr á ok Uppsala lög (=lög vár greinir ok U. lög . 86 jvfOH11. II, 169) . IV, 201;Flat35Fm22 þá skilrá () dvs. : en ef þá skilr á,uden tilføiet Akk.de ere uenige,stemme ikke overensok skolo þeir þá luta með sér . I,Grg172;7 en ef skrár skilr á, ok skal þathafa, er stendr á skrám þeim, er by-skopar eigo . I, 213 jvf ;Grg1618 skal ekráða ok eigi þú, ef okkr skil á .Nj10 (17);16 Flosi hafði af þeim sannarsögur, ok skildi þá ekki á . 118Nj(178);1 ef þá skilr á, er í dómi sitja,ok verða eigi samdóma . 7, 25;Landsl6e-n skilr á við e-n dvs. : hann hafði skilt á við gestien bliver, er uenigmed nogenjarls . IX, 449 jvf . 30;Fm3Vem23 þáskilr á um e-t = þá skilr á e-t: hver-vitna þess, er menn skilr á um sætr .Gul86 jvf ;410 ef menn skil á um almenninga. 7, 61 ;LandslOverskr. þeir láta sik skiljaá um e-n hlut dvs. , . 18 (38);yppe Kiv, fremkalde Tvist mellem sig om nogetLaxd4láta sik á skilja við e-n . 30. -Vem23 af: skilja af = skilja 9: því (var) hór-1)dómrinn bannaðr, at þeir skildu ekkiaf, at þat væri synd, er nattúra fýstitil . 245 jvf . 44. Post19Kgs10 skilja2)e-t af e-u dvs. 10.forstaa noget om, som omderved menes en Ting, se under Nr.- skilja e-t eptir dvs. ;eptir:efterlade,lade tilbage ríða þeir - sem leið liggrtil Paris, skilja þar eptir hesta sína.* 4. - Mag6frá: skilja e-t frá e-u1)dvs. : þáadskille en Ting fra en anden, saa atde intet have med hinanden at gjøreer þess leitanda, hvárt svá finnim vérkveðit hit sama orð, at sá raddarstafrsé frá öðrum raddarstaf skilinn .SEII, 26;4 hann skildi sik sjalfr frá ríkiok fór í klaustr . XI, 350;Fm17 skildihann (dvs. Lucifer) sik í frá sannleik-inum þegar í hríðinni . 7;Stj27 víst trú-um vér oss frá vera skilda öllu stór-mæli . 7 fg;Anecd2 annan dag skóp hannhimin þann, es skilr líkamliga skepnofrá andligri . 57;Elucid3 hann sá, atljósit var gótt, ok skildi hann þat íbrott frá myrkrinu . 11;Stj14 nú em ekfrá þér skild . 192. Hom1 (= skilja undan, skilja2)udelukke, undtagemods.til): frá er hann skildr at þiggja þat,sem nökkurr vil honum gefa í sínutestamenti . 234;Stat15 guð -, er enganfyrirlítr ok engan skilr frá sínni mis-kunn . 805;Post9 ef maðr etr þau dýr,er frá vóru skild . I, 34 jvf .Grg27AKr182;12 þú skal gjalda mér vaðmál, okskil ek frá annat fé . II, 141 jvf ;Grg1012ef sá maðr lætr nefnast í dóm, er núvar frá skildr . I, 38 jvf 39;Grg212 hverrmaðr skyldi gjalda konungi 5 aura sá,es eigi væri frá því skiliðr . 1 (5).Ísl2- 14. - skiljafyrir:se under Nr.í:e-t í sætt dvs. : eigi þarftu í braut at ríða, segirbestemme, betinge, at nogetskal optages blandt Vilkaarene i et For-ligÞorgeirr, fyrir því, at þat var skilit ísætt vára, at - . 149 (257);Nj11 vitnimunum vér fram bera, konungr! umþetta mál ok láta eiða fylgja, at þatvar skilit í sætt þeirra Þóris -, at -. 57 (125);Eg11 skilja e-t í skuld sína:hefir maðr skilt (&vL. mælt) kú í skuldsína (dvs. )nævnt Ko som det, hvori han vilhave Afbetaling paa sit Tilgodehavende. 8, 16. - skilja í sundrLandsl1sundr:dvs. : hinir skildu í sundr skipinadskilleok gerðu hlið í millum skipanna .Nj30 (42). - skilja e-t til e-s dvs.18til: ( skilja frá,udtrykkeligen begjære noget medtaget,indbefattet i nogetmods.undan): skilja e-n til griða . I,Sturl378;28 viltu þá til skilja (), þá vil ek þá frá skiljanL. medtagedem i Forliget. I, 28;Sturl2 skilja e-t til dvs. : mego þeir eigisætte noget som Betingelsegera aðra sekt hans þá, en til varskilit fyrir váttom . I, 109;Grg7 Kjall-eklingar skildu þat til, at þeir mundualdrigi ganga í Dritsker örna sínna,en Þorsteinn skildi þat til, at - .Eb10 (11 fg);17 vil ek ok til skilja, atþeir eigi þær at frjálsu fyrir þessamálalykt . 71 (206);Laxd21 jvf . 98Nj(149);14 . II, 117. 136;Flat1331 . 22OHm(18);7 skilja e-t til við e-n dvs. : þat vil ek ok til skiljabetinge signoget hos, af envið ykkr brœðr jarla mína, at ek vil, atið takit sættir af Þorkatli - . 98OH27(. II, 180). - skilja um e-tFlat30um:(= bera, bera kvið um e-t) búarsiges(dvs. ) . I, 57 (jvf 56);bosatte Mændnaar de skulle afgivesin Erklæring til Oplysning om, Afgjø- relse i en SaG.Grg233. 22skolu vettvangsbúar skilja um víg eðasár . 317;Grág8 um engi mál eigu þeirat skilja, þau er - . I, 142 (jvf beraGrg24um 142);23 skolo vettvangsbúar 9 -skilja um hvárttveggja (= skilja hvárt-tveggja . I, 157) . 316;Grg21Grág20 súsök, er tylftarkviðr á um at skilja .Grg I, 67;16 tylftarkviðir eigo at skilja umdrepin (jvf kveðja búa at bera um þat,hvárr þeirra fyrri var drepinn .Grág317) . I, 157;6Grg24. 26 . 317;Grág1. 4 þeir ero þess kviðar kvaddir, er þeir eigoeigi um at skilja . I, 65;Grg15 þeir eruum þat mál kvaddir, en þeir eigo eigium at skilja . I, 143 jvf ;Grg49. 12 jvf skilja 13. - skilja e-t undanundan:dvs. : ero þáfastsætte, sætte som Betingelse, at nogetskal undtages, ikke medtages undan skilt hennar brennt sylfr ok allrhennar klæðnaðr - . II, 442;DN23 tókhann sjalfdœmi af Þórormi, at gera féslíkt, sem hann vildi, at undan skildumútanferðum ok heraðssektum . 44Vatsd(74);28 undan vil ek skilja sektir allarok svá goðorð mítt, svá staðfestu .Laxd71 (206);18 Loptr skildi undan í fyrstugoðorð sítt ok staðfestu, ok lengr enþrjá vetr útan at vera . I, 250;Sturl12skilja e-t undan e-m dvs. : þeir skildu æfinligsætte som Be-tingelse, at en ikke skal have noget undersig, i sin Besiddelseforræði þeirra ( kirkjueigna) undirnL.sik ok sína arfa, en undan biskupumok lærðum mönnum . I, 189 fg. -Bp7 undir: skilja e-t undir e-n dvs. : Njáll kvaðst þat vilja skilja undir1)over-lade noget til ens Afgjørelse eller Besid-delseHöskuld . 98 (149);Nj16 . I, 689 fg, skilja undan. Bp7se under skilja e-t undir2)gerð dvs. gerð, = skilja til: en þó atfastsætte at noget skal indtages,medtages ivandliga væri undir skilit gerðina, þájátaði Þórðr at gjöra - . 10 (11).Eb24 skilja undir eið skilja 14.3)se under skilja e-n undir sætt dvs. : hversu marga menn viltu4)medtage eni Forligetskilja undir sættir okkrar, svá at þúvilir handsölum uppi halda fyrir .SturlI, 81. - skilja e-t ór dvs. 34úr:afgjøre, give en afgjørende Bestemmelse om noget (= skera ór, jvf skilja 14): allt þat,sem lögbók skilr eigi ór . 1, 4;Landsl10. I, 3;Byl29 jvf lögskiL. - skiljavið:e-n við e-t dvs. :skille en af med nogetef maðr tekr mútu - gjaldi halft kon-ungi - ok sé skildr við umboð ok heitidrengr at verri . 7, 7;Landsl7 sá erskiliðr við konuna . I, 50;Grg2 vil ekþat við þik mæla, at þú sér eigi viðskiliðr mál þessi, þó at ek - . 19Eb(30);28 skiljast við e-n dvs. skille sig af , . I, 56;med en PersonFlat11 skiljast viðmál dvs. , . 117skille sig af med en Sag for ikke mere at have dermed at gjøreNj(177);15 . 71 (206);Laxd28 se forøvrigt skilja 1 6. - ogSom af de anførteCitater kan sees har Verbet i Præsens 3 skil, skilr,die Person SinG. delsdels skildr, skiliðr,i Præt. Part. delsdelsskilinn; jvf § 144 1.WimmerAnm.

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛋᚴᛁᛚᛁᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary