Skylda

skylda

skylda, v. (að) 1) drive, tilskynde, tvinge en til noget, saa at han ikke vel kan und-drage eller undslaa sig derfor, undladeat gjøre det, lat. cogere; skylduðuenglarnar Loth (Vulg. cogebant eumangeli) út at ganga Stj. 12215 (1 Mos.19, 15); eigi man ek eta fœðu þína,þó at þú skyldir mik til (Vulg. si mecogis, non comedam panes tuas) Stj.410 (Domm. 13, 16); eptir þat kallaðiguð Aðam ok sagði svá - eigi semúvitandi heldr sem ásakandi ok skyld-andi hann til at játa sína synd (=increpando non ignorando ait Adam:ubi es Hist. schol. 2425 fg) Stj. 3615; hvatskyldar þik til at segja þessa harm-sögu ok fara til langan veg? Þorsteinnsvarar: mikit dregr mik til þess Vatsd.5 (923); hvárgi má skylda annan tilgarðlags þar, er eigi of tekr í hjá torfeða grjót ok bera verðr til með eykeða reiða Grg. II, 90 (Grág. 45111); þvískylda ek ykkr til þessa heldr en aðra,at Ólafr mun heldr trúnað á leggja áykkra sögu - heldr en annarra sérvandalausra Flat. I, 21719; nú hefirþann veg orðit, at nauðr skyldi yðrtil nökkut hér at koma Hitd. 5431;konungr skyldaði (&vl skyldi) þá tilok þar með aðra bœndr at flytja líkintil graptar Fm. VIII, 2315; hann tekrtil hennar ok skyldar hana til at standaupp skjótliga Heilag. II, 56521; ogsaa med Dat. haldi hvárr þeirra skilumuppi fyrir sína hefd bæði um varðhaldok allt annat þat, (er) lög skylda þeimtil Dn. IV, 28320. 2) paalægge en noget som hans Pligt eller Skyldighed (e-t á e-n); krafði hann þeirra 12 markapeninga -, sem firir sagðir dómararskyldaðu á herra biskup at lúka kórs-brœðrum Dn. IV, 5430; nú skyldaðistþetta starf upp á þílíka þessa heimsmenn Stj. 4617. 3) undergive en noget som hans Skyldighed, som en Byrde,Forpligtelse, der paahviler ham (e-n til,um, undir, við e-t); hvat snúð sjá þeirmenn sér - at skylda sik til konungsþjónustu með húskarls nafni einu samanKgs. 6130; ek nefni þenna þegn í dóm- at dœma um sakar þær allar, erhér koma í dóm ok lög skylda hanntil um at dœma Grg. I, 3913; þar semþjófr berr inn fóla sínn í kirkju -, þáá ekki kirkjan skyldast um vörn þessfjár DI. I, 23217 (HE. I, 2419); undirengar nýjar álögur vildum vér skyldakirkjuna í Björgvin Dn. IV, 10022; hvatskyldar mik við þik (Vulg. quid mihiet tibi est) Stj. 51032 jvf &vl 20 (2 Kong. 3, 23); skal sá, er næstr býr, þegar erhann verðr varr við, skyldast við um-búnað ok flutning til kirkju þeirrar, ernæst er JKr. 179; med Infin. skyldasthverr sem einn at vera því lítillátarí -Stj. 1511; at eigi þröngvi þann öreigná reikanarstig, er guði skyldast at þjónameð sannri staðfestu Thom. 32417; jvfskyldaðr 2; skylda, f. 3. 4) forskylde noget (e-t), gjøre eller vise sig fortjent der-til: skulum vér þat úbrigðiliga skyldaæ, meðan guð vil, at líf vinnist Dn.VIII, 1218; er þat guði kunnigt, at vérþykkjumst ei annat skyldat Dn. VIII,14626; vill hann þat þjóna ok skyldameð sjalfum sér ok öllu víli ok erfiði,er hann orkar Dn. VII, 16620; bréfyðart féngum vér, -, í hverju vérundirstóðum nú sem fyrr mikinn yðarnkærleika, sem guð láti oss með góðuskylda Dn. VIII, 11311 jvf 1153; ogsaa skylda til e-s d. s.: er þér þá gótt atleita þagat hjalpar, sem þú hefir áðrnökkut til skyldat Fm. VI, 22412 (= erþá gótt at leita sér nakkvarrar hjalparþar, sem maðr hefir áðr til unnit Mork.4524 fg); eigi skulu þér þurfa mik athræðast, nema þér hafit fullu til skyldat(&vl skuldat) Bev. 24545; nökkurir sómenn hafa sik til þess lagt várri ároat róa fyrir várom virðuligum herrakonunginum oss til framarra únáða okúróar, en vér til guðs vitnis þykkjumstskyldat hafa Dn. VIII, 14611; skyldavið e-t: harðla kært þótti honum (nl.Celestinus) at skylda við heiminn, semí því lýsti, at hann átti 12 sonu Æf.2214.

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛋᚴᛦᛚᚦᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.