Tak

tak

tak, n. 1) Tag, Greb hvorved nogen tagerfat eller holder fast paa en Ting; þáurðu menn konungi því verri til taks,sem hann þurfti meirr (dvs. da blev detsaa meget værre at faa Mandskab, jomere han behøvede det), ok fékk hannaf því lítit lið Flat. II, 3045 (jvf OH.17633; Fm. V, 19); þá tekr hestr Eyjolfsundir kinnarkjalka á hesti Bjarna okhélt þar lengi, þar til at Bjarni fór tilok laust hestinn af takinu Vem. 2343;Oddr stóð framarliga hjá sínum hesti,ok var eigi traust, at styngi eigi hestAtla af takinu Grett. 6912; (Hrolfr)greip báðum höndum um hals honumok barka -; A. brauzt um sterkliga,en Hrolfr hélt sama taki þar til, athann var dauðr Fld. III, 25325; þeirAron keyrðu því fastara eptir sínn hest,þar til at hestr Gauts kastar sér niðraf mœði ok stórum tökum, ok stóðaldri upp síðan Bp. I, 63410. 2) Til-egnelse hvorved en sætter sig i Besiddelseaf noget, = tekja; hann hafði tekitlandskyldir heilagrar kirkju þær sem- -; þá var þat vár gerð ok fullrdómr, at mér dœmdum heilagri kirkjufyrir takit 3 merkr bauggildar Dn.IV, 23116. 3) Borgen som den tiltalte,sagsøgte maatte stille Sagsøgeren, for athan skulde være, komme tilstede og gjøreham Ret og Skjel efter Lov og Dom. Gul. 102. 3143; Byl. 7, 12 fg; æsta e-ntaks dvs. affordre nogen saadan Borgen, Gul. 1029. 11. 17; Frost. 3, 206. 10, 2610;Byl. 1, 56. 7, 241; setja e-n í tak d. s.= taksetja, Byl. 1, 5 fg. 6, 6. 7, 13. 16.24; fœra tak fyrir sík dvs. stille Borgen, Frost. 3, 206; Byl. 1, 5. 6, 6. 7, 12. 16;skjóta taki í e-n stað dvs. paaskyde, fore-give at ville skaffe Borgen fra et Sted: þá er vel, ef hann vill ganga í tak fyrirhann, en ef hann vill eigi, þá má hannskjóta í staði þrjá innan fylkis, skjótafram en eigi aptr; nú skýtr hann íannan stað, ok missir þar, þá skýtrhann í þriðja stað, ok er þar enn ekki.Sá skal fá skip ok mat ok sæ róa, ertaki skýtr o. s. v. Gul. 102; fá e-n (e-t)í tak fyrir sik dvs. stille en som Borgenfor sig: ef einleypr maðr verðr fyrirsök, þá fái hann þann mann í tak fyrirsik, er jafnmikit fé eigi, sem honumvar sök til gefin Frost. 3, 208; leiðae-n í tak d. s.: með því at hann leiðirþann mann í tak firir sik, er engi áhús né skip, þá er - Byl. 7, 2519; ganga í tak fyrir e-n dvs. gaa i Borgenfor en, Gul. 102; Frost. 10, 26; Byl.7, 268; sitja í tökum dvs. holdes i For-varing som Borgen: segir hann á hendrfrjálsom manni, þá skal þræll í tökumsitja, til hann hefir undan fœrst eðahann verðr sannr at Gul. 2627; selja,skjóta fé undan tökum Frost. 3, 20;á þeim dögom skal eigi sœkja néþing stefna - má á þessom tímumeigi heldr sœkja - nema biskup eðaprófastr sjá til nauðsyn -; en um krist-inn rétt ok um allar aðrar fjársóknir,pá skal þann taks æsta, er sök kemrá hönd ok fyrir fé hans á þessomtímum, en at hann fái tak fyr, en taker taklaust eyrir svá mikit sem sökvar ok efni er til JKr. 352-11. Se E.Hertzberg Grundtrækkene i den ældstenorske Proces s. 232; K. Maurer Bi-drag til Læren om tak s. 308-321. 4) ? hann skal fœra tak sítt ok heyaf landi því, er hann bjó á Grág. 4436.

Part of speech: n

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛏᛆᚴ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Danish - Otto Kalkar's Dictionary
• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary
• Old Swedish - K.F Söderwall's Dictionary