Telja

telja

telja, v. (taldi) 1) sige, tale, fremsige, ud- tale; taldi hann honum allt, hversuhann kom þangat Stj. 1021; Sigurðr -telr um, hver nauðsyn þeim er á atreka af höndum þat undirbrot - Flat. II, 3710; en sá jötunn sína taldi lítlafýsi at róa lengra Hým. 20; lífs til ekvón önga Am. 88; bœndr rœddu síní milli - ok töldust ílla viðrkomnir,ef konungar herjaðist á OH. 5129; erþat enn útalt, at konungi mun mjökmislíka, ef - Fm. VI, 22227; þar telrhann merkilega tölu allra heilagramessu Bp. I, 46519; tók biskup þá attjá ok telja fyrir honom stórmerki guðsFm. II, 15713; láta teljast dvs. lade sig overtale (jvf telja fyrir e-m): Grímr -skoraði á hann fast um vistina; létGrettir þá teljast, ok tók við honumGrett. 12617; telst mér þat helst í hug,at ek muna fara á konungs fund -Eg. 71 (16914); vildu at ek Valföðrsvél fram telja, fornspjöll fíra, þau erek fremst um man Vsp. 1. 2) tælle, regne, opregne; Gizurr biskup hafði teljalátit bœndr á Íslandi Bp. I, 696; húðinsortnat af sólar hita ok svá skorpnatat beinunum, at hvern lim ok lið máttitelja BarL. 8120; koma þeir eigi tilmanntals sumir, þá skolo hinir, er þarkoma, telja slíkt á hendr þeim, er eigikoma þar, sem þeir vilja talt hafa GuL.2964 fg; árum at telja Vsp. 6; nú hefiek dverga rétt um talda Vsp. 12; pen-íngr, eyrir talinn, se under disse Ord;telja kyn sítt til e-s dvs. regne sin her-komst fra en: hertogar þeir, er ráðithafa fyrir Brunsvik, telja svá kyn sítttil Ólafs ens helga OH. 24019; eiga tile-s at telja dvs. kunne udlede sin Herkomstfra en: hann var Dagsson - ok þóttisú ætt bezt ok göfugast í Noregi ateiga til hans at telja Flat. II, 1186;vóru þeir margir ríkir ok svá ættstórir,at þeir vóru komnir af konunga ættumeða jarla ok áttu skamt til at teljaFlat. II, 4119; scorpio má betr teljastmeð möðkum en ormum Stj. 919; ekkivar ek hértil með þjófum talinn Fm. VI, 10629; bað þann aldri með dugandimönnum teljast, er nú óttaðist nökkutFm. XI, 27024; Heimir telr sik nú (dvs.regner, anser sig for) hraustari mannen áðr var hann Didr. 12616; telja sére-t dvs. regne, anse noget for sin Eien-dom: Þ. krókr taldi sér dalinn, er s.hafði skipat, ok kallaði hann þat síttlandnám Þorskf. 449; Heilag. I, 26111. 3) telja fyrir vindi dvs. skyde Fart drevenaf Vinden (om Fartøi) : skipin vóru ör-skreið ok töldu vel fyrir vindinum,sköruð skjöldum á bæði borð Flat. I,9128 jvf OH. 278; Fm. IV, 23725. -Med Præp. & Adv. á: telja á e-n dvs.gjøre en Bebreidelser, irettesætte en: tókumenn með mikilli ásakan at telja ásæla Maríam Magdalenam fyrir ástarsakir við hinn framliðna Heilag. I, 55136;þeir höfðu ekki skipt skóginum, enhvárr var vanr at höggva sem þyrfti, oktaldi hvárgi á annan of þat Nj. 36 (5226);þú taldir á okkr, at vit veitum auraokkra váluðum mönnum Heilag. I, 28710;taldi s. heldr á hann ok kallaði hannvilja deila við frændr sína um hlutiannarra manna at ósynju SturL. I, 39019.II, 15020; hvárirtveggju þóttust mikiteiga at telja á við Dani Fm. X, 5019.- af: telja e-t af dvs. fraraade noget: hann aftaldi, at E. konungr léti séróþokka í - Fm. X, 2713; er Egill komá rœður við Grím um þingferðina, þátaldi Grímr þat alt af, ok sat Egillheima um þingit Eg. 89 (22727); Post. 24317; telja e-t af fyrir e-m dvs. fraraadeen noget: B. hindraði þeirra ferð okaf taldi þat fyrir þeim Stj. 22712. -at: telja at e-u dvs. gjøre Udsættelse ved,ytre Misfornøielse med noget, paatale,dadle: man ek ekki at telja, þóat þútrúir á þat goð, er þér líkar Flat. I,37119; Hákon galinn hafði þá fengitfrú Kristínar, en erkibiskup hafði talitat því Fm. IX, 82; ráða máttu vel,faðir! - því við konung, at hann teliekki at um vist Egils Eg. 48 (9710);bœndr töldo at því, er hann sat eigi íhásæti síno Fm. I, 3511; jarl var heldrstirðr ok taldi at, er Hákon konungrhafði svá mikit lið Fm. X, 3821. -eptir: telja e-t eptir e-m dvs. bebreidemodtagne Velgjerninger: ekki tel ek mateptir ykkr (dvs. ikke misunder jeg ederMaden), en vel djarfliga þœtti mér þitsnæða Fm. II, 1507. - fyrir: teljae-t fyrir e-m dvs. forestille en noget: taldifyrir mönnum á marga vega, at þatskyldi eigi láti verða - ÍsL. 7 (127);en þó loðom ver yðr til notorðar guðs,þá er ver teljom heims hofnon fyr yðrLeif. 4923; telja trú fyrir e-m dvs. fore- drage Kristendommens Indhold for enunder Bestræbelser for at bevæge hamtil at antage den: einn dag átti Ólafrkonungr þing út á Eyrum við þat folk,er þar var komit, taldi hann trú firirþeim - Flat. I, 3123; Stat. 2668; teljafyrir e-m dvs. gjøre en Forestillinger, søgeat overtale ham: hellir nú silfrinu í knéhonum stýrimanninum, telr nú ok tjárfirir honum -; verðr þetta af at hanntekr við sveininum Flat. I, 13017. -ofan: telja e-t ofan = telja e-t af:þessarrar fyrirætlanar Gorms konungsverðr Þyri drótning vör, ok taldi ofanþessa fyrirætlan Fm.. XI, 1111. - til: 1) telja til e-s dvs. regne sin Herkomst fraen, se under telja 2. 2) telja til e-sdvs. gjøre Fordring paa noget: taldi hanntil ríkis Flat. II, 7013. 3) telja e-ttil e-s dvs. anføre noget som Grund foren Ting: bað hann þeim báðum orlofsok sagðist vilja fara heim til herrasíns, taldi þar til bæði ellidóm hans,ok at hann hafði lengi í veginum veritStj. 13739; mun sá þykkja betr hafa erstœrri hluti á til at telja um hans vin-áttu OH. 3434, jvf Stj. 47128. - undan:teljast undan e-u dvs. undslaa sig fornoget: telst hann undan förinni Flat.I, 16327. II, 24519; hann taldist undanfyrst, en þó gerði hann þetta fyrir bœnþeirra Nj. 130 (20017) jvf Fm. III, 10924;Hom. 7618; taldist L. svá undan at verabiskup Fm. X, 99. - upp: telja e-tupp dvs. fremsige, opregne: hann lét upptelja fyrir sér lög þau, er Hákon Aðal-steinsfóstri hafði sett Flat. II, 4826;telr þá upp mörg snildarverk þau, erÓlafr hafði gört í ferðum sínum OH.3333. - við: telja við e-u dvs. modsige,indvende mod: eigi viljom vér við þvítelja, heldr fýsomk at fara til guðssamkundo Leif. 5016.

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛏᚽᛚᛁᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary