Undan

Old Norwegian Dictionary - undan

Meaning of Old Norwegian word "undan" in Norwegian.

As defined by the Johan Fritzer's Old Norwegian dictionary:

undan: undan, præp. & adv. 1) fra, hvor der er Tale om en Bevægelse, der fører bort fraet Sted noget, som tidligere har liggetderunder (jvf undir 1) m. Dat.; þrjárrœtr standa undan aski YggdrasilGrimn. 31; hafði með sér - moldinaundan stallanum, þar er Þórr hafði ásetit Eb. 4 (523); Þormóðr snýr at Þor-katli, bregðr exi undan verjunni ok -Flat. II, 21426; er hugróin var fram-sett, géngu undan undirhlutirnir Fm.IX, 478; hjó undan Tosta fótinn Sturl.II, 2921 jvf Nj. 5 (98); Flosi gékk inní stofuna ok settist niðr ok kastaði ípallinn undan sér hásætinu Nj. 117(17527); var af honum brunninn fingr-inn, er hann hafði rétt út undan húð-inni Nj. 133 (20822); spratt upp undanborðinu Nj. 99 (15220); sem maðr gengiat honum ok kipti fótum undan Bárði,svá at hann féll Fm. II, 14910; féllbleikt hárit niðr á herðar undan stál-húfunni Sturl. II, 7314; brá sjóðnumundan kápu sínni Eb. 14 (1623). 2) fra, hvor der som Bevægelsens Udgangspunktangives et Sted af høiere Beliggenhedend det Plan, hvori den foregaar (jvfundir 3), m. Dat.; s. spratt upp undangarðinum (hvor han havde ligget skjult)Nj. 112 (17017); reri þá ok fram undaneyjunni allr herr konunganna Fm. II,30522; þeir renna skip undan eyjumfram Fm. X, 20514; þau héldo undanlandi skipum sínum Fm. I, 22523; gafþegar byr undan landi Gunl. 10 (2435). 3) fra, hvor der er Tale om Unddragelsefra en Forpligtelse, Indflydelse, Raa-dighed, Fare, Forfølgelse o. desl (jvf undir 4), m. Dat.; ek vil fœrast undanþrælkan hans Flat. II, 6517; telst hannundan förinni Flat. I, 16327; spurði,með hverjum hætti hann hefði undankomizt EG. 45 (8825); sóttu þeir allirat mér, en ek snera undan Nj. 62 (9514);ek get þess, at þú vilir eigi rennaundan þeim Nj. 62 (9528); mun hannhér brátt koma ok drepa yðr, nemaþér riðit undan ok heim Nj. 70 (1054);G. varpar sér undan Nj. 59 (9126); efþetta berr undan, náit þér honum eigiNj. 42 (6320); Þorgeirr bað þá feðgaliðveizlo ok atgöngu, en þeir fórulengi undan Nj. 65 (9921); þágu þeirþá alla undan Nj. 105 (16319); hverirgerast höfðingjar at þessu úráði atráða land undan mér Flat. II, 17134;hann frelsaði þá undan valdi enskramanna Fm. X, 14215; s. dró alla mennundan Þorgesti Eb. 24 (3730); ek vil,at þú heimtir fé mítt undan Rúti Nj.21 (3110); ljá þess fœris úvinum várumat taka skipin undan oss Fm. VIII,2025; vildu flestir, at hann væri drep-inn, A. mælti hann undan Sturl. II,17733; Staðarhóll var dœmdr undanhonum Sturl. I, 38920; skeyta jörðundan sér Dn. III, 250. 4) fra, om en Bevægelse der fjerner en Gjenstand fraen anden, fører den afsted (jvf undir 5),m. Dat.; biðr Helga ekki hlaupa undansér Gísl. 61; Svein dró undan Flat. II,47727. 5) fra, hvor der er Tale om Af-stand mellem tvende Gjenstande, m. Dat.;þær (eyjar) liggja halfa aðra viku undanReykjanesi Grett. 113; tré undan trédvs. fra Træ til Træ, fra det ene Træ til det andet, Klm. 6710. 6) fra, hvor man vil betegne ens Hjemsted, der er saaledesbeliggende, at han siges bo undir e-u,f. Ex. undir Þrihyrningi, undir Felli;Þorgeirr undan Þrihyrningi (dvs. som boede undir Þ.) Nj. 69 (10321); Gaziundan Fjalli Fm. IX, 2942; Guðmundrprestr undan Felli Sturl. I, 33013. II,7314; Guðmundr Gilsson undan Hvassa-felli Sturl. II, 4126. 7) af, i visse Til- fælde hvor der skal betegnes Oprindelsen,hvorfra noget kommer eller faaes; kemrengi maðr eptir fé því er hann hefiralit of vetrinn ok látit eigi virða, okskal hann þá hafa ull af ok nyt oklömb undan óum ok kið undan geitomok kalfa undan kúum GráG. 48018;skyldi hafa spann smjörs undan tuttugukúum Flat. II, 5297. 8) bort, absol.uden tilføiet Komplement i adverbial Be-tydning; sveinar hans kómust undanmeð hest hans ok vápn ok sóttu norðrundan í stað þann er - Bær. 11033 fg; of skjótr vartu nú undan níðingrinnBær. 11158; jvf undir Nr. 3.

Part of speech: præp

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚢᚿᚦᛆᚿ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Abbreviations used:

absol.: absolut.

adv.: Adverbium.

Dat.: Dativ.

f.: Feminin.

G.: Genitiv.

lat.: latinsk.

m.: Masculin.

n.: Neutrum.

nl.: nemlig.

Nr.: Nummer.

p.: Pagina, side.

s.: substantiv.

S.: Side.

v.: Verbum.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.