Vanda

vanda

vanda, v. (að) 1) regne det nøie med Tingeller Sag for i Tilfælde at paatale hvadderved ikke er som det burde være, ellerforkaste hvad der findes uantageligt; vanda sér mann dvs. være stræng i sinBedømmelse af den som hun skal tage tilMand, Partalop. 2821 &vl (jvf 34 fgg);útlendir höfðingjar vóru þeim jafnanfjarri ok vönduðu lítt siðu manna OH.345 (Fm. IV, 84); Þ. reið til skips okfann Þorgaut, spurði, ef hann vildivinna fyrir honum; Þorgautr kvað þatvel mega vera ok kvezt eigi vandaþat Grett. 798; hann rýðr sér götu ígegnum fótgöngulið ok svá riddara-lið, vandar eigi þótt þykkt sé skipatAlex. 41; vanda ek eigi þótt sá sédrepinn Stj. 18113; Grikkjum ferr fimtupp at taka hirzlur Serkja, vanda þeireigi hvárt lyklar finnast Alex. 44;vanda um e-t d. s.: vanda um siðumanna Flat. II, 3720 (jvf OH. 345 oven-for); við ríka menn vandaði biskup umtíundargjörð Bp. I, 85522; Ingolfr vandikvámur sínar í Grímstungur ok átti talvið Valgerði Óttars dóttur -; Óttarrvandaði um við Ingolf ok bað hannlétta af kvámum Fm. II, 1318; H. réztí Berufjörð til lags við Beru, ok varmeð henni þar til er synir hennarvönduðu um Þorskf. 5630; um þessaúhœfu vandaði Johannes ok ávítaðiHerodem, at hann hafði til tekit eigin-konu síns bróður Post. 84710; rangt erat vanda of hvergi úhœgindi, er guðleggr á hendr mönnum, en hitt er réttat ganga undir þat allt Leif. 924; vandaum við e-n dvs. regne det nøie med en,gaa strængt irette med en, Heilag. I,5797. 2) udsætte saa meget paa enTing, at man ikke vil tage den for godnok; viti þær þat fullkomlæga, er þærgera nokora brádærni eða bjóða skap-raun ræðsmanni, hvárt sem þær vandaþægilega atvinnu eða gefa þær hon-um ósœmilig orð, at vér - DN. II,1642; sýnist hásetum sem skip sé of-hlaðit undir þeim, en stýrimönnumgefr sýn aðra, ok kalla þeir mundangahlaðit, þá skolu þeir nefna stýrimenn2 af öðrum skipum, ef til eru; nú efþeir vilja því til guðs skjóta, at þeirvildu fara á svá hlaðnu skipi jafnlangaferð, þá eigu hásetar eigi at vanda þáhlaðzlu firir stýrimanni Byl. 9, 210. 3) anvende Omhyggelighed paa noget,for at det kan blive saa godt som mu-ligt; þeir Þ. gerðu kistu ok vönduðusem mest OH. 22533; ek vil láta geramér drykkjuskála ok vanda sem mestFlat. I, 28929; hón gerði honum okklæði öll er mest skyldi vanda Vatsd. 38 (6132); þú skalt yrkja lofkvæði ummik - ok vanda sem mest bæði háttok orðfœri Flat. I, 21519; bauð biskupfjórum gullsmiðum, þeim er hagastirvóru, at gera kalek af drekanum okvanda eptir föngum Mar. 1511; vand-aðr dvs. gjort med alvorlig Omhu saa-ledes at det maa roses: var vandaðrmjök róðrinn á drekanum Fm. VI, 309;vandaðr skipa búnaðr Fm. X, 36; um-gjörð vönduð Frs. 918; lét gera stöpulsvá mjök vandaðan at efnum ok smíðiat - Bp. I, 13211; knífr einn var í þvísmíði vandaðr Fld. II, 4641. 4) vælge, ved Valg udtage noget i den Tanke, atman derpaa ikke skal finde noget at ud-sætte; þurfti þann stað at vanda (dvs.udvælge saadant Sted), at hann værisléttr, er miklum her skyldi fylkja Eg. 52 (10523); skal svá vanda benjavátta,at réttir væri í búa kvið at tengdomvið sakar adilja Grg. I, 15210; jvf 4819.12610. 1503; muntu þurfa at vanda tilferðar þessar bæði menn ok skip Nj.83 (12215); var þat siðr við ríkra mannabörn at vanda mjök til menn (dvs. gjøreet omhyggeligt Valg af Mænd som skulde)ausa vatni ok gefa nafn Flat. I, 462;býr R. skip ok vandar menn til Flat.II, 41631; úvandat fé dvs. Gods som detfalder uden at være underkastet nogenBedømmelse, hvorved der bliver Spørgs-maal om det er antageligt eller ikke, Band. 368. 5) vandast, v. r. blive vanskelig, forbunden med Vanskeligheder;hvat skal nú til ráða, bróðir? segirRútr, þikki mér nú vandast málit, erek hefi áðr ráðit brúðlaup mítt Nj.2 (414); mikit sýndist honum nú ennvandast mál sítt af nýju Fm. VIII, 2412;vandast mér nú ráðagerðin Fm. VII,183; upers. vandast um e-t dvs. der op-staar Vanskeligheder med Hensyn til no-get: þótti Ásbirni nú vandast um til-föng bús síns Flat. II, 22724.

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚠᛆᚿᚦᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary
• Old Swedish - K.F Söderwall's Dictionary