Vatn

vatn

vatn, n. (G. vatns eller vatz) 1) Vand somElement. EluciD. 6120; aquarius (vatn-karl) er staðfestr milli fiska ok hestsok hala capricorni (steingeit) ok hellirvatni ór skjólu; renn þat vatn allt tilens mikla fisk Pr. 47816 fg; vatn hljópór hellu einni, er Moyses laust á vendisínum Pr. 7721; bera vatn Stj. 3687;sœkja vatn Flat. I, 25737; þeir þóttustbæði þurfa við ok vatn Flat. I, 43134;A. skal gera eld, en ek mun taka vatnFlat. I, 34136. 2) Samling af Vandi flydende eller stillestaaende TilstanD.Anal.2 201 fg; tóku vötnin at œsastok yfir at fljóta alla jörðina Stj. 583;vóxu vötnin svá mjök, at þau hófuörkina af jörðunni Stj. 5811; tóku þáðanaf vötnin at minkast Stj. 593 jvf 6; þátók af snjó allan, ok var lengstum þíttok vötn mikil Sturl. II, 1403; af hanshornum drýpr í Hvergelmi; þáðaneigu vötn öll vega Grimn. 26; görðuþar í árósinom stíflu með viðum oktorfi ok stemdu svá uppi vatnit, oksvá skáro þeir díki stór ok hleypðusaman fleirom vötnonum OH. 16333;geysast vötn at þeim með forsfalli -;en vötnin flutu um völluna alla OH.16426. 28; þeir höfðu eigi fyrr sét vötnþau, er ór jöklum höfðu fallit EG. 28(583); nú falla vötn öll til DýrafjarðarGísl. 206; fjörðr sá, er flóir allr afvötnum, hann skal heita VatnafjörðrVatsD. 15 (2617); rennanda vatn Bp. I,349; Alex. 16617; þar var hvert vatn fulltaf fiskum EG. 28 (5814); þeir höfðu alls6 tigi skipa ok lágu á vatni albúnir Fm.XI, 2224; hann hafði 60 skipa á vatniFlD. I, 53221; sól gengr at vatni dvs. nedi Horisonten, = í ægi, GrG. I, 283 jvfvatna; ausa jóð vatni dvs. overøse nyfødtBarn med Vand (og give det Navn), RíG.7, 18. 31; jvf Fris. 615; Nj. 14 (2514);Dpl. 2518; taka ór vatni = lat. sus-cipere ex baptismo, Gul. 262; drepaí vatn dvs. neddyppe i Vand (og saaledesdøbe): skolo þeir gefa því (nl. barni)nafn ok drepa í vatn ok mæla þessiorð yfir barninu Gul. 2112; ef vatn ersvá mikit, at þau mego barn í hylja,þá skal deyfa í þrysvar ok í drepaBorG. 1, 27 jvf 3, 1; Eids. 1, 24; GrG.1, 64; drepa í vatn dvs. neddyppe i Vandi anden Hensigt: við þetta kall verðrsem hinum drepi í vatn, ok skammastþeir HeilaG. I, 3321; þá þagði Glaumr,sem honum væri í vatn drepit Grett.18416; jvf s. Grundtvig i D. G. Folkev.III, 778a; kalt vatn: lét Þórðr vekjaliðit, ok varð at ausa köldu vatni ámarga menn áðr vaknaði Sturl. II,6218; hann var hreinn ok flekklaussallra saurlífis synda, ok er hann kendifreistni á sér, fór hann í kalt vatn okbað sér fulltings af guði Flat. II, 43118;höggr B. til Skaðevalds í hjalm hansok klauf hann ok eyrat hœgra -; núbiðr s. griða svá langa stund, at hannkasti eyra sínu í vatn Bær. 11926. 3) Indsø; Mjörs er svá mikit vatn at lík-ara er sjó Flat. II, 5502 (Fm. VIII, 46);í vatninu er einn hólmr reyrvaxinnFlat. I, 743; lá fyrir vatn er Svíar kallasjó, er þat ósalt vatn Flat. II, 3278;lét hann draga af skipin við forsa, okflutti svá upp í vatnit Væni; síðan reyrihann austr um vatnit Fm. VI, 33325;til vatz þess er á en helga fellr órOH. 16331. 4) Taarerne i MennesketsØie; skildu þeir feðgar þá; þótti Vík-ingi svá mikit, at vatnit fór niðr eptirkjalkunum á honum dvs. Taarerne strøm-mede ham ned over Kinderne, FlD. II,42317; halda vatni dvs. tilbageholde Taa-rerne, holde sig fra at græde, Fm. VIII,23222; Alex. 11532; Sturl. I, 31823; jvfMhD. Wb. III, 539b15.

Part of speech: n

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚠᛆᛏᚿ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary
• Old Swedish - K.F Söderwall's Dictionary