Veizla

veizla

veizla, f. 1) Indrømmelse, Ydelse, saavelom Handlingen som dens Gjenstand;munt þú lofa mér at sjá hringinn -;þat er þér lítil veizla -, ok skal þatvíst láta eptir þér, ok fékk honumhringinn Fld. I, 257; þá sagði jarl, athann vildi biðja hann einnar bœnar, efhann vildi veita honum -; þá sagðikonungr, at jarl er ekki makligr af hon-um veizlu, en þó vill hann veita honumþessa bœn Didr. 2394. 2) Overdra-gelse hvorved en faar noget, hvad en saa-ledes meddeles; höfum vér veitt síraSigurði á Re landskyld kirkjunnar hérmeð yðr árlengis -; þí biðjum vér,at síra Sigurðr fyrnefndr komist atþessarri várri veizlu ok láni vel okgreiðuliga útan alt hindr DN. IX, 116;þeir fundu svá mikit mannvit með þess-um guðs mann Antonio, ok þar meðgnógliga veizlu guðligra tákna, er þeirsá sínum augum fyri hann fremjastHeilag. I, 10823; ef hann hefir mikitveitt þér, ok gerir þú því mikit gótt,þat er hans veizla Heilag. I, 46827;þessu næst er þat greinanda, hversublezuð feðgin unga Nicholai ömbunuðuguði sagðar veizlur ok velgerninga meðþeim hætti, at - Heilag. II, 6436; vildihann eigi hlýða guðs boðorðum, fyrþví ræn(t)isk hann veizlu eilífrar sæloHomil. 463; vér eigom at elska heldrþá hluti góða í öðrom, es vér höfumeigi at veizlu guðs í oss sjolfom Homil.2115; veizlur ok gjafir þær sem þeirhafa at halda af kirkjunnar halfu DN.I, 13110; gaf hann þessum syni sínumstórar gjafir ok veizlur, veitti hannhonum þat land, er Ethan heitir Stj.6430; veizla heilagrar þrenningar (dvs.hvad den hellige T. giver) Hom. 2078; eigiskal göngomönnum veita húsrúm, þeimer eigi er elði mælt, ok engar veizlurnema til skúa eða fata Grág. 25713;geri guði þakkir fyrir - allar veizlurer hann veitir oss Messusk. 16315; veizlaölmusugerða (= lat. largitio eleemo-synarum) Hom. 3; lagði hann af fráþeim degi fyrir veizlu várrar frú atheita kerl í koti Mar. 105329. 3) Understøttelse, Hjælp, = liðveizla; Þ.svarar: mér þykkir þú íllt ráð hafaupp tekit, at leggja sœmd sína í virð-ing við eins manns mál útlends, ok séþó látinn nú - ok mun ek Guðmundiveita. a. mælti: kynlig veizla, ok atíllu mun verða Ljósv. 237. 4) Gjæste-bud; hann hefir þá verit á veizlu ábœ þeim er á Sóla heitir; Erlingr héltveizluna - Flat. I, 18423; þat var okmælt, at hvárr þeirra skyldi öðrumveita veizlu - Flat. II, 17710; var þarveizla hin stórmannligsta ok var veittallkappsamliga Flat. II, 30129; hvárrþeirra skyldi öðrum veita veizlu okskyldi jarl fyrri sœkja til Þorkels áSandvík, en er jarl var þar at veizlo,þá var veitt it kappsamligsta OH. 951;hón bauð til sín öllu stórmenni atþiggja veizlu, er hón gerði fagnaðarölí mót syni sínum Flat. II, 341; Ólafrkonungr var á veizlu með Ástu móðursínni Flat. II, 6815; veizlan fór velfram, ok var veitt með miklum kostnaðiSturl. I, 26228; konungr veitir veizluþessa með miklum ríkdóm ok metnaðiVatsd. 12 (2125); þeir koma til kongs-bœjar, þar sem veizlan var sett, oksátu menn þá við drykkju Jvk. 2520;nú eyddist veizlan firir Sveini kongi,því at hann vill, at Palnatóki sé atboðinu Jvk. 2319; var þá veitt fögrveizla; þá er hón hafði staðit þrjádaga, andaðist kongr, ok var útferðhans gjör sœmilig; þá var ok aukinveizlan Bev. 26632; bauð hann þangatBrynjolfi frá Hváli, Þóri af Steðja; þarvar fjölmenni mikit ok veizla góð Sturl.II, 10621; bauð hann Þorgilsi til veizluút til Hofs at Geisladegi; reið Þorgilsút til Hofs ok þeir tíu saman, fénguþeir þar ina beztu veizlu Sturl. II,13814. 5) Underholdning, Beværtningsom Øvrigheden havde ret til at krævehos sine Undergivne (Kongen hos sineSysselmænd, lendir menn, ármenn, Bi-skoppen hos Præsterne, Sysselmændenei den sidste Tid endog hos Almuen) paadens Omreiser i Landet eller Landskabet,= skyldarveizla; þá hóf Ólafr konungrþegar ferð sína ok lét bjóða upp firirsér veizlur, þar sem konungs bú vórufirir Flat. II, 3835; en er þeim Ólafikonungi endust veizlur eigi fyrir fjöl-mennis sakir, þá lét hann þar bœndrtil leggja at auka veizlur, þar sem hon-um þótti skorta Flat. II, 6533; fór jarlá veizlur til bónda upp eptir Stjóradal,en er Ólafr konungr kom inn til Stein-kera, þá tók hann upp veizluna ok létbera á skip sín Flat. II, 4019 fgg; sendihann marga menn til Upplanda meðþeim eyrendum at bjóða veizlur firirsér, ok ætlaði hann at fara um vetrinnat veizlum yfir landit, þvíat þat hafðiverit siðr hinna fyrri konunga at faraá veizlur upp í nánd markbygðinniFlat. II, 641 fgg; OH. 5932 fgg; konungrvildi hvárki korn né malt né mjölþaðan í brott láta selja, lét hann þatok boði fylgja, at hann mundi þangatkoma með lið sítt at fara at veizlum,svá sem siðvenja er til Flat. II, 1936;eigi hafði svá langt liðit, síðan hannhafði farit þar at veizlum, sem lög stóðutil eðr vandi konunga hafði verit Flat.II, 2923; taka veizlur Fsk. 11; kæraslíkt margir fyrir oss bæði þeir er ísýslum sitja ok þeir er bú vár varð-veita ok ármenning halda ok veizlurskulu búa á móti mér ok liði mínuFlat. II, 198; hóf Ólafr þegar ferð sínaok lét bjóða upp veizlur þar sem kon-ungsbú váru OH. 3516 jvf 5931; þatkærðu ok sumir lærðir menn, at bi-skupar tóku veizlur eða lausnir afprestom, þótt þeir kœmi eigi í fylkitFm. X, 21 (jvf veizlukirkja); om saa- dan veizla der skulde ydes Sysselmanden, se DN. I, 213. 6) Forlening af Em- bede eller Eiendele, som Kongen over-drager mod den Forpligtelse at yde ham veizla 5 (jvf Ns. V, 75). Fsk. 11; hannhafði áðr haft alla sýsluna suma atveizlu en suma at léni (láni Fm. IV,275) Flat. II, 23721; OH. 12324. 7) Indtægter som nogen har af sit Embede;kærðu bœndr mjök um þat, at biskupartœki tíundir af kirkjum ok aukaði meðveizlur sínar, eða tóku sjalfir til sínFm. X, 2115; húskarlar, er hafa fé afkonungi í veizlur sínar, sumir tolf auraen sumir tvær merkr o. s. v. Kgs. 6029;skulu lendir menn ok veizlumenn allirhalda konunginum til trausts 5 mennmeð vápnum af 15 marka veizlu, hverrþeirra um 3 mánaði á sínn kost, fleirief meiri er veizla Hirðskrá 36; kan-celer skal hafa fyrst í veizlu 10 markaból fyrir allra þeirra manna bréf, semþurfu til ýmissa réttinda eptir lögum,þar til skal hann hafa 3 marka bólHirðskrá 21.

Part of speech: f

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚠᚽᛁᛋᛚᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary