Víkja

víkja

víkja, v. (vík, veik, vikinn, i DN. jevn- lig Inf. víka) 1) flytte eller bevæge afStedet; m. Dat. sveinninn mátti hvergivíkja höfðinu, þá er hann heyrði hvin-inn örvarinnar Flat. I, 43616; er hannheyrði at öxin þaut, veik hann sér hjádurunum, en Þ. hjó í ásinn, er framtók ór vindskeiðunum Vatsd. 39 (6221);hann sat kyrr, svát hvergi gat ek hon-um vikit Flat. II, 13635; vík higat keriþínu, at ek drekki þar af Stj. 1366; þágátu þeir vikit jarlsskipinu ok lögðuat á stjórnborða Fm. VIII, 3862; biðþú nú guð þínn þarflátliga, at höndmín mýkist ok mega ek víkja hennisem fyrr Stj. 5811; enginn - skal þérí móti víkja eða neigja hvárki hendiné fœti Stj. 2048; féll hón til jarðarok höndlaði fœtr hans; G. gékk til okvildi víkja henni frá Stj. 61425; vík þúþér af út annathvárt til hœgri handareða vinstri Stj. 49723 jvf Bp. I, 86116;vík frá moldunni hógliga Mar. 31222;víkja e-m frá sér dvs. skyde en fra sig,Fm. IX, 243 &vl 5; upers. veg hansveik þar í nánd, er þeir báru þennablótskap HeilaG. II, 3949; leiðin liggrfram með halsinum, en feninu víkr atupp, ok er þar hamarr fyrir ofan EG.78 (18828); fyrir norðan Noreg er Finn-mörk, þaðan víkr landi til landnorðrsok svá til austrs, áðr komi til Bjarma-lands Aa. 2891; fig. víkja e-m af hendidvs. afvise en med hans Begjæring, Flat.II, 45925; Eb. 36 (649); víkja e-u af sérdvs. skyde noget fra sig, vægre sig ved at have noget dermed at gjøre, Eb. 26 (433);Laxd. 20 (446); víkja ráðum undir e-ndvs. henskyde noget til ens Afgjørelse, Flat.I, 27328; víkja (e-u) til ráða e-s dvs. hen- vise en Sag til nogens Afgjørelse, Eb.41 (7418); var því vikit til atkvæðaMarðar Nj. 132 (20723); viku þeir tilHallvarðs málinu Fm. VII, 16911; hinnsjúki - varð alheill ok veik sínumveg til veraldar (ad diversorium rediit)HeilaG. II, 3484; skylda ek mörgumhlutum eptir þínum vilja víkja Flat.I, 32037 jvf Stj. 42; med udeladt Dat.(sin Adferd): hét hann þeim - afar-kostum, er eigi vildu víkja eptir hansorðum Flat. I, 3125; mátti Þ. eigi víkvaskapi sínu til Magnús Fm. X, 41129;guð sjalfr hefir í hendi þann hjálmur-völ, er hann hneigir ok víkr með hjört-um stórhöfðingja Kgs. 10214; víkja tali,rœðu, máli til e-s dvs. henvende sig til nogen med sin Tale, Pr. 43110; Flat. I,3132. II, 24515. 29214; NL. I, 445; med udeladt Dat.: Úfeigr á dóttur, er Ásaheitir, megu vér þar til víkja, ef þúvilt Grett. 523; enn er at víkja aptr tilSturlu dvs. endnu igjen maa vi tale om s., Bp. I, 62930; þessu veik hann tilSnorra goða dvs. dermed sigtede han til, henpegede han paa s., Eb. 19 (301) jvfFm. VI, 16921; hefr hann svá kvæðit,at hann víkr til (dvs. omtaler) Ólafs kon-ungs Fm. VI, 3824; upers. nú víkr sög-unni aptr ti Breiðafjarðardala Nj. 1 (16);men ogsaa: víkja svá bœkr til at - dvs.Bøgerne sige saa at - Klm. 54728; ein-kannliga víkr þessi rœða til eins þjón-ustumanns er - HeilaG. II, 14010; hannveik til við Glúm, at hann biði konutil handa honum VígagL. 115; víkja (nL.rœðunni) á e-t dvs. omtale noget: veikhann stundum á þat fyrir þeim, atþeim mundi - Laxd. 10 (1527); Þor-móðr víkr á nökkut í Þorgeirsdrápuá misþokka þeirra í þessu erendi: -Fbr. 2427; víkja á við e-n = víkja tilvið e-n: hón veik á við Önund at hónvildi kvæna Ólaf frænda sínn Grett. 157;upers. víkr e-u svá við dvs. det har sigsaaledes med noget: svá veik viðr veg-inum, at þar var hraungata mikil Pr.4111; uden tilføiet Dat.: nú veik svávið at liðit fór yfir eina á mikla Fm.VIII, 3323; víkr svá af dvs. det gaar saa- ledes: en þar veik annan veg af Fm.VIII, 603. - víkjast, v. r. bevæge sig:þat er mítt ráð at víkjast aptr hingatVatsd. 22 (373); eigi viltu víkjast eptiratferðum enna fyrri frænda þínnaVatsd. 2 (416); víkjast undir e-t dvs. tage sig noget til Efterretning: Þ. flutti djarf-liga guðs erendi, en flestir menn vik-ust lítt undir Bp. I, 52; Þ. lét lesaskipunarbréf sítt ok kvaddi menn tilferðar með sér, vikust menn vel undirþat SturL. II, 1189; allir Íslendingarhöfðu þá vikizt undir hlýðni við m.konung Fm. X, 1572; þó at þér vilitnú ekki víkjast undir mína nauðsynFlat. I, 2341; segir hann vel hafa undirvikizt sína nauðsyn Flat. I, 1095 (jvfFm. XI, 2923); víkjast undan e-u dvs.undslaa eller unddrage sig for noget:veikst hón eigi undan þessum ráðahag,ok giptist Þorgerðr Herjolfi Laxd. 7(1128); miklu er um mælt meira en þúmegir undan víkjast Fm. XI, 9420; nenniek eigi at víkjast undan við þik (dvs.give dig Afslag), alls þú hefir þó hértil nökkurrar ásjá ætlat Laxd. 14 (2625);víkjast við e-t dvs. tage sig noget til Ef-terrettelse, sætte sig i Bevægelse til etForetagende, i Anledning deraf: sendihann orð öllum -, at þeir skyldi ríðatil þings; vikust menn vel við þat SturL.II, 2378; kvað hann vel hafa vikizt viðsína nauðsyn Fm. XI, 2923 (jvf Flat.I, 1095); við þessi orð - víkst ríkimaðr mjök giptuliga HeilaG. II, 5819;hann veikst við skjótt ok kvaddi uppmenn sína Hrafnk. 1813; hann víksteigi viðr at láta af sínni úgæfu DN.VIII, 165. 2) intr. bevæge sig fraSted til Sted; biðja þeir, at - N. -viki til fundar við Eustachium jarlHeilaG. II, 10017; þeir s. viku aptr okleita þeirra Fm. IX, 5430; Þórir veikaptr til Jomalans Flat. II, 25724; höfðuþau braut með sér mœðgin ok vikuþá í Eystridali, ætluðu þaðan norðr tilÞrándheims Fm. IX, 23316; þeir - víkjaþegar eptir þessum mönnum Finb. 8414(c. 41); öll önnur (skipin) viku inn tilhafna af leiðinni Fm. IX, 310; víkrhann einshvers staðar út á borgar-vegginn Fm. X, 23811; víkja til e-s 1) vende, strække sig, gaa i Retning modnoget: þat ríki er heitir Vendilskagiok víkr til norðrættar Fm. XI, 2306. 2) gribe til noget, som man vil give sigaf med: nú í aptrkaup þeirra dagaviku helgir feðr til bindandi ok þarn-anar níu vikna föstu Stj. 4910. 3) tagenoget i sin Besiddelse: hann skuldi víkatil alz þess góz er mit brœðr áttom áValdresi DN. II, 4264; verðr ok nökkutúfrelst firir aðra hvariom víki þá hvartil síns DN. II, 61815 jvf IV, 57713;víkja eptir e-m dvs. gjøre efter ens Ex-empel, efter hvad man ser for sig at enanden gjør, Fm. V, 319. VII, 1652; víkjaeptir e-u dvs. give efter for noget, ladesig paavirke af noget: er maðrinn víkrefter teygingo fjándans Hom. 21616.

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᚠᛁᚴᛁᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary