Yrkja

yrkja

yrkja, v. (orti) for virkja; 1) arbeide, be- arbeide, = vinna; yrkti þá ok únáðaðikynsmenn Sém, at þeir skyldu öðrumvilja stjórna Stj. 6519; eigi var oknökkurr maðr til þá hana (nl. jörðina)at yrkja eða vinna Stj. 2915; sá maðrer engit á í annars landi, hann skalþat láta fyrst yrkja, nema hann vilitöðu sína fyrr yrkja Grág. 4642; skalhann ok hjú taka sér, at hann getiortar vel engjar fyr þær sakar, ef hinnyrkir eigi landit sem þarf - Grág.49910 fg; umboðsmaðr má ekki leyfa okekki sjalfr yrkja holt né haga Frost. 14,31; yrkja skal maðr næfrar ok börkuaf leigumála sínum til húsa þaks Frost.13, 43; skyldu allir búendr vera hansleiglendingar, svá þeir er mörkina ortuok saltkarlarnir ok - Eg. 4 (630); hinnbœti landnámi er í orti (dvs. gjorde sig skyldig i áverk paa ens Eiendom) Gul.7526; yrkja á e-t dvs. lægge Arbeide paanoget, give sig i Færd dermed, begyndepaa noget: ortu bœndr þegar á til bar-daga Flat. II, 19222; E. jarl orti þvíekki á at berjast við Erling, at hannvar frændstórr - Flat. I, 5373; OH.2725; ef 2 ganga í senn í eina sláttu,hafi báðir þat er þeir slá, en ef þáskil á hvárr þeirra fyrr orti á, hafi sásítt mál er Landsl. 7, 6212; yrki á(þing) at kyndilsmesso ok hafi öll áttat miðfösto Landsl. 3, 122; gerist núsvá sem dœmi finnast til, at á ortistum mannfallit (dvs. at det tog en Begyn- delse med Mandfaldet) Mork. 11815; þátók at falla lið Erlings, ok þegar er áortist (um mannfallit) ok uppgangagerðist á skeiðina, þá féll hverr umþveran annan Flat. II, 30916 (OH. 1837);yrkja á e-n dvs. tage fat paa en (=vinna á e-n): þeir drápu mannfolkit,en hvártki eldr né járn orti á þá,þat er kallaðr berserksgangr Fris. 615;yrkjast á dvs. give sig i Kast, i Stridmed hinanden, angribe hinanden: síðanfylktu þeir liði sínu ok ortosk á þegarok barðusk OHm. 1055 (Hom. 1521);yrkja orða á e-n dvs. tiltale en (= takae-n orðum): reið konungr sjalfr firirok orti orða á bœndr ok bauð þeimat taka við kristni Flat. II, 1898. 30417(OH. 7810. 1074); Fm. VII, 227. VI, 10921;yrkja á e-n d. s.: hinn vándi Rodeanorti fyrst á hann: hvat riddara ertþú, kvað hann, er ríðr svá einn samanEl. 233; hann er svá orðhagr, at hannmun yrkja saman rárendana, svá atfastir sé Fbr. 826. 2) forfatte (i Mod- sætning til at skrive, fremsige) = lat.dictare (jvf dikta); þó at þessi ritsýnisk lítt málfimliga saman sett, þávittu hit vísasta, at þau ero ort afafli heilagrar ástar Hom. 27; især om Viser eller Digte: þá orti Egill alladrápuna ok hafði fest svá (nl. i minni),at hann mátti kveða um morguninnEg. 62 (14623); orti Ölvir mörg man-söngskvæði Eg. 2 (34); þessi vísa varílla ort, ok skal ek kveða aðra betriFm. VI, 416; yrkja níð um e-n Nj. 45(7024); Grág. 39312; yrkja háðung ume-n Grág. 39317; yrkja mansöng umkonu Grág. 39320; hvártki á maðr atyrkja um mann lof né löst Grág. 39217;ekki hefi ek við því búizt, at yrkja lofum Eirík konung Eg. 62 (1468); vísuskaltu yrkja Mork. 22722 (Fm. VI, 372);settu ok orktu dýrliga söngva til dýrðarguðligri þjónustu Heilag. I, 331; yrkjastá vísur dvs. tiltale hinanden med impro-viserede Viser (jvf Folkespr. stevjast)Ljósv. 863; absol. eller uden Objekt: ekgef honum skaldskap, at hann skal eigiseinna yrkja en mæla Fld. III, 334; kon-ungr mælti: ertu skald? hann svarar:kann ek at yrkja Fm. II, 39 (Flat. I,3172); hann tók at yrkja þegar er hannvar ungr Eg. 82 (20516); hann orti (dvs.var skáld) ok var níðskár Sturl. I, 2303;K. var spekingr mikill ok kærr kon-ungi ok orti vel Flat. II, 42733.

Part of speech: v

Possible runic inscription in Medieval Futhork:ᛦᚱᚴᛁᛆ
Medieval Runes were used in Norway from 11th to 15th centuries.
Futhork was a continuation of earlier Younger Futhark runes, which were used to write Old Norse.

Also available in related dictionaries:

This headword also appears in dictionaries of other languages related to Old Norwegian.

• Old Norse - Cleasby & Vigfusson Dictionary
• Old Icelandic - Geir Zoëga's Dictionary